Thủ Thuật Hướng dẫn Nghệ thuật chỉ huy trong cách mạng Tháng 8 2022
Bạn đang tìm kiếm từ khóa Nghệ thuật chỉ huy trong cách mạng Tháng 8 được Cập Nhật vào lúc : 2022-02-20 14:15:07 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Thành công của Cách mạng Tháng Tám – nhìn từ góc nhìn nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp chỉ huy kế hoạch
18/08/2022
Cách mạng Tháng Tám trình làng trong mức chừng 15 ngày, nhân dân ta đã giành được cơ quan ban ngành thường trực trên toàn nước mà hầu như không biến thành tổn thất đáng kể nào. Nếu chỉ nhìn một cách đơn thuần và giản dị, phiến diện để xem nhận thì sẽ không còn thể thấy hết tầm vóc của yếu tố kiện này, cũng như tài thao lược của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Nội dung chính
- Thành công của Cách mạng Tháng Tám – nhìn từ góc nhìn nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp chỉ huy kế hoạch
- NGHỆ THUẬT CHỈ đạo KHỞI NGHĨA vũ TRANG TRONG CÁCH MẠNG THÁNG tám
Mít-tinh tổng khởi nghĩa tại TT vui chơi quảng trường Nhà hát Lớn
(Nguồn: http://dangcongsan.vn)
Thành công của Cách mạng Tháng Tám thực ra là kết quả của nhiều yếu tố hợp thành; nhất là của quy trình xây dựng tiềm năng cách mạng, sẵn sàng sẵn sàng về mọi mặt trong suốt 15 năm Tính từ lúc lúc Đảng ta Ra đời năm 1930. Cùng với đường lối cách mạng dân tộc bản địa dân chủ đúng đắn, sáng tạo, còn là một nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp chỉ huy kế hoạch tài tình, tinh xảo của Đảng, được thể hiện ở những nội dung cơ bản sau:
1. Nghệ thuật chỉ huy sẵn sàng sẵn sàng lực lượng.
Hội nghị Trung ương 8 đưa ra sự chuyển khuynh hướng về chỉ huy kế hoạch, hình thức đấu tranh cách mạng và sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa, xác lập: “Khởi nghĩa từng phần trong từng địa phương cũng hoàn toàn có thể giành sự thắng lợi mà mở đường cho một cuộc tổng khởi nghĩa to lớn”(1). Đó là khuynh hướng cho thực thi trách nhiệm xây dựng lực lượng rộng tự do sẵn sàng sẵn sàng cho Tổng khởi nghĩa. Trong số đó, nhấn mạnh yếu tố việc quay quồng đào tạo và giảng dạy cán bộ để thiết kế xây dựng trào lưu cách mạng tăng trưởng ở cả nông thôn và thành thị. Đặc biệt, Hội nghị đã quyết định hành động xây dựng Việt Nam độc lập liên minh (gọi tắt là Việt Minh), nhằm mục đích tập hợp lực lượng cách mạng rộng tự do. Đảng Cộng sản Đông Dương vừa là một bộ phận của Mặt trận Việt Minh, vừa lãnh đạo Mặt trận thông qua chủ trương, chủ trương cách mạng trong những ủy ban của Mặt trận, đoàn thể cứu quốc. Ngày 25/10/1941, Tổng bộ công bố Chương trình Việt Minh, gồm 10 điểm, phổ cập rộng tự do trong quần chúng nhân dân. Nhờ đó, Việt Minh được nhân dân nhiệt liệt hoan nghênh, những đoàn thể cứu quốc tăng trưởng rộng tự do cả Bắc, Trung, Nam. Ngoài Công nhân cứu quốc, Nông dân cứu quốc, còn tồn tại Quân nhân (hay binh sĩ, du kích) cứu quốc, Thương gia cứu quốc, Phụ lão cứu quốc, Thanh niên cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc, Nhi đồng cứu vong,… tạo thành lực lượng chính trị hùng hậu. Đây đó đó là nét rực rỡ trong nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp chỉ huy sẵn sàng sẵn sàng lực lượng của Đảng ta. Sự tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin của những tổ chức triển khai chính trị đã tạo Đk cho những tổ chức triển khai vũ trang hoạt động và sinh hoạt giải trí, tăng trưởng. Đặc biệt, sau khi Việt Minh phát hành Điều lệ của Việt Nam Tiểu tổ du kích cứu quốc, đã xuất hiện nhiều hình thức, như: tổ chức triển khai cán bộ bí mật, tổ bí mật quân sự chiến lược hóa, tổ xung phong vũ trang, tiểu đội và trung đội vũ trang địa phương, v.v. Về cơ bản, những người dân gia nhập những tổ chức triển khai vũ trang này đều tự sắm sửa vũ khí, trang bị theo chức trách, trách nhiệm. Cùng với đó, ba trung đội Cứu quốc quân (1, 2, 3) lần lượt Ra đời để bảo về vị trí căn cứ địa cách mạng và mở rộng địa phận. Ngày 22/12/1944, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được xây dựng theo thông tư của lãnh tụ Hồ Chí Minh, tiếp theo đó hợp nhất với Cứu quốc quân thành Việt Nam Giải phóng quân. Như vậy, quy trình sẵn sàng sẵn sàng lực lượng cho Tổng khởi nghĩa, Đảng ta đã bắt nguồn từ xây dựng lực lượng chính trị, trên cơ sở đó xây dựng lực lượng bán vũ trang và vũ trang. Đây là những tổ chức triển khai rất mới, trước đó chưa từng có trước lúc Đảng ta Ra đời. Cơ cấu tổ chức triển khai, phương pháp hoạt động và sinh hoạt giải trí đều hướng tới tập hợp được phần đông quần chúng, chung tay thực thi một tiềm năng, nguyện vọng cháy bỏng: giải phóng dân tộc bản địa.
2. Nghệ thuật chỉ huy xây dựng vị trí căn cứ địa vững chãi.
Kế thừa kinh nghiệm tay nghề truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa và với tầm nhìn kế hoạch, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn Cao Bằng làm vị trí căn cứ, đến tháng 8/1943 nối thông với vị trí căn cứ Bắc Sơn – Võ Nhai, tạo thành thế liên hoàn, là cơ sở để tiến tới xây dựng Khu Giải phóng Việt Bắc vào trong ngày 04/6/1945. Khu Giải phóng gồm có 2 vị trí căn cứ lớn nằm trên địa phận 6 tỉnh: Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên và một số trong những vùng thuộc phạm vi những tỉnh Bắc Giang, Vĩnh Yên, Phú Thọ, Yên Bái,… với gần một triệu dân, có những Ủy ban nhân dân do dân bầu, thực thi 10 chủ trương lớn của Việt Minh, thực sự là “hình ảnh tươi sáng của nước Việt Nam ngày mai”(2). Nơi đây cùng với những vị trí căn cứ trong toàn nước sẽ là hậu phương và bàn đạp cho thế trận Tổng khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực khi thời cơ chín muồi, để “…đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”(3).
3. Nghệ thuật nắm thời cơ, tận dụng thời cơ chín muồi để phát động khởi nghĩa.
Nắm chắc tình hình và chớp thời cơ để kịp thời hành vi là tác nhân quan trọng bảo vệ chắc thắng, nhưng ít tổn thất. việc này đã được những nhà quân sự chiến lược cổ đại đúc rút: “Biết địch biết mình, giành thắng lợi không gặp hiểm nguy; biết thiên thời địa lợi nữa, giành thắng lợi mới thật đảm bảo”(4). Hiểu rõ điều này, tháng 9/1944, khi nhận được tin Liên Tỉnh ủy Cao – Bắc – Lạng chủ trương “Phát động trận chiến tranh du kích và quay quồng sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa”, từ biên giới Việt – Trung, Bác Hồ đã thông tư tạm ngưng, nhờ đó tránh khỏi tổn thất và che giấu lực lượng, tiếp tục tăng trưởng để chờ thời cơ chín muồi. Ngay khi Nhật thay máu chính quyền Pháp (09/3/1945), Ban Thường vụ Trung ương Đảng kịp thời ra Chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành vi của toàn bộ chúng ta” (ngày 12/3/1945), xác lập rõ thời cơ chín muồi và chưa chín muồi (Đk khởi nghĩa), đưa ra chủ trương hành vi, tăng trưởng trào lưu quần chúng. Qua đó, một loạt chiến khu ở những vùng, miền trong toàn nước đã được xây dựng. Khi Nhật đầu hàng Đồng minh, đêm 13/8/1945, Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc đã ra Quân lệnh số 1, hiệu triệu toàn dân đứng lên Tổng khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực. Lệnh Tổng khởi nghĩa được phát ra vào lúc thời cơ chín muồi thể hiện nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp nắm thời cơ, tận dụng thời cơ tài tình của Đảng ta. Vì nếu sớm, sẽ bị lực lượng phát-xít Nhật lúc này còn mạnh sẽ đàn áp; còn nếu muộn thì sẽ càng phức tạp vì lực lượng “nhập Việt” của Tưởng đã đóng sát biên giới Việt – Trung.
4. Nghệ thuật tổ chức triển khai khởi nghĩa từng phần, tiến tới Tổng khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực trên toàn quốc.
Với tư tưởng quân sự chiến lược “thượng sách của việc dùng binh là dùng mưu lược để giành thắng lợi, sau mới đến việc dùng ngoại giao để giành thắng lợi, sau nữa mới đến dùng lực lượng quân sự chiến lược để giành thắng lợi, hạ sách là đánh thành”5, khởi nghĩa từng phần được tiến hành rất phong phú, phong phú, ít tổn thất nhưng giành thắng lợi triệt để. Tp Hà Nội Thủ Đô là địa phương tiêu biểu vượt trội về sự việc dữ thế chủ động phối hợp đấu tranh chính trị, quân sự chiến lược và ngoại giao để giành cơ quan ban ngành thường trực. Xuất phát từ cuộc mít tinh chiều 17-8-1945 do Tổng hội viên chức của cơ quan ban ngành thường trực bù nhìn Trần Trọng Kim tổ chức triển khai tại TT vui chơi quảng trường Nhà hát Lớn, có lực lượng bảo an, công an giữ gìn trật tự, nhưng Việt Minh đã khôn khéo dùng kế “Phản khách vi chủ”(6) (đổi khách thành chủ) để chiếm forum, tuyên bố đường lối cứu nước của Việt Minh, lôi kéo nhân dân Thành phố ủng hộ Việt Minh, đả hòn đảo cơ quan ban ngành thường trực thân Nhật và tay sai. Dưới sự hướng dẫn của những đội tự vệ chiến đấu, nhân dân nhanh gọn xuống đường tuần hành, trở thành cuộc biểu dương lực lượng cách mạng. Cuộc tuần hành này làm cho quân Nhật và tay sai hoang mang lo ngại cực độ, Khâm sai Bắc Kỳ Phan Kế Toại lập tức xin từ chức. Nhận thấy đấy là thời gian hoàn toàn có thể dùng kế “Thuận thủ khiên dương”(7) (tiện tay dắt dê), nên dù chưa nhận được Quân lệnh số 1, nhưng Ủy ban Quân sự Cách mạng Tp Hà Nội Thủ Đô đã mạnh dạn vị trí căn cứ vào Chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành vi của toàn bộ chúng ta” để quyết định hành động khởi nghĩa vào trong ngày 19/8 bằng lực lượng quần chúng phần đông, có những đội tự vệ chiến đấu, đội tuyên truyền xung phong làm nòng cốt. Vấn đề quan trọng nêu lên thời gian hiện nay là phải cô lập và vô hiệu hóa lực lượng phát-xít Nhật, vì tuy chúng đã đầu hàng Đồng Minh nhưng đến ngày 21/8 lệnh ngừng bắn mới có hiệu lực hiện hành. Do đó, Ủy ban cách mạng vừa sử dụng truyền đơn, vừa dùng lời lẽ ôn hòa, khôn khéo thuyết phục quân đội Nhật muốn yên ổn về nước, tránh việc can thiệp vào việc làm nội bộ của người Việt Nam, tránh ngã xuống vô ích. Nhờ vậy, sáng 19/8, từ những hướng ngoài thành phố, quần chúng mang theo vũ khí, cờ đỏ sao vàng, rầm rộ tiến về TT vui chơi quảng trường Nhà hát Lớn dự mít tinh mà không đụng độ với quân Nhật. Sau khi nghe đến Việt Minh đọc lời hiệu triệu, cuộc mít tinh trở thành biểu tình có vũ trang đi chiếm Phủ Khâm sai, Kho bạc, Tòa Thị chính, Trại Bảo an binh, v.v. Đến chiều tối cùng trong thời gian ngày, Việt Minh đã làm chủ toàn Thành phố. Khởi nghĩa ở Tp Hà Nội Thủ Đô thành công xuất sắc đã tiếp sức mạnh để nhân dân và “đạo quân chính trị” Huế, Sài Gòn đứng lên giành cơ quan ban ngành thường trực. Tại Huế, với việc ủng hộ của trên 15 vạn nhân dân, lãnh đạo khởi nghĩa đã thuyết phục được Bảo Đại thoái vị nên ngày 23/8 khởi nghĩa thành công xuất sắc mà không phải nổ súng. Tiếp theo, ngày 25/8, hơn một triệu người Sài Gòn – Gia Định đã đứng lên khởi nghĩa thành công xuất sắc. Phát huy thắng lợi ở Tp Hà Nội Thủ Đô, Huế, Sài Gòn, những tỉnh còn sót lại cũng đều tổ chức triển khai khởi nghĩa bằng hình thức phối hợp ngặt nghèo giữa đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang và ngoại giao để giành cơ quan ban ngành thường trực.
Như vậy, trải qua quy trình đấu tranh chính trị tăng trưởng lên trận chiến tranh du kích cục bộ, khởi nghĩa từng phần ở một số trong những địa phương, thiết kế xây dựng Khu Giải phóng làm vị trí căn cứ kháng chiến, cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám đã giành thắng lợi trọn vẹn.
Nguyễn Công Tâm
___________
1 – ĐCSVN – Văn kiện Đảng Toàn tập, Tập 7, Nxb CTQG, H. 2000, tr.132.
2 – Đại tướng Võ Nguyên giáp – Tổng tập hồi ký, Nxb QĐND, H. 2006, tr. 123.
3 – Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 3, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 596.
4 – Tôn – Ngô binh pháp, Nxb Công an nhân dân, H. 1994, tr. 136.
5 – Sđd, tr. 80.
6 – Tam thập lục kế binh pháp bí truyền, Nxb Văn hóa thông tin, H. 2001, tr. 186.
7 – Sđd, tr. 73.
Theo Tạp chí Quốc phòng Toàn dân
Chia sẻ
Tweet
NGHỆ THUẬT CHỈ đạo KHỞI NGHĨA vũ TRANG TRONG CÁCH MẠNG THÁNG tám
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản khá đầy đủ của tài liệu tại đây (305.19 KB, 57 trang )
Chuyên đề:
NGHỆ THUẬT CHỈ ĐẠO KHỞI NGHĨA VŨ TRANG TRONG
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM
Nguyễn Thị Kim Nhung
Trường THPT chuyên Thái Nguyên
Cách mạng tháng Tám năm 1945 giành thắng lợi đã mở ra một bước ngoặt
vĩ đại trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam: phá vỡ xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp
và ách thống trị của phát xít Nhật, lật nhào ngai vàng phong kiến; mở đầu kỉ
nguyên mới của dân tộc bản địa: kỉ nguyên độc lập tự do gắn sát với chủ nghĩa xã hội.
Cách mạng tháng Tám đã chứng tỏ kĩ năng lãnh đạo tài tình, sáng suốt của
Đảng Cộng sản Đông Dương, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh với đường
đường lối cách mạng đúng đắn, nhờ vào cơ sở lí luận chủ nghĩa Mác-Lênin được
vận dụng sáng tạo vào tình hình Việt Nam. Thắng lợi của cuộc Cách mạng
Tháng Tám năm 1945 để lại cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta nhiều bài học kinh nghiệm tay nghề
kinh nghiệm tay nghề quý báu, trong số đó nổi trội là bài học kinh nghiệm tay nghề về nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp khởi nghĩa vũ
trang cách mạng giành cơ quan ban ngành thường trực.
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, giai cấp bị trị muốn giành
cơ quan ban ngành thường trực, xác lập vị thế thống trị trong xã hội, không còn con phố nào khác
ngoài cách mạng bạo lực.
Thấm nhuần quan điểm cách mạng bạo lực của chủ nghĩa Mác – Lênin,
ngay từ khi Ra đời, trong Luận cương cách mạng tư sản dân quyền (10/1930),
Đảng ta đã vach rõ: “Võ trang bạo động không phải là một việc thường, chẳng
những là theo tình thế trực tiếp cách mạng, và lại theo khuôn phép nhà binh, cho
nên nên phải để ý quan tâm. Trong lúc không còn tình thế trực tiếp cách mạng cũng cứ
kịch liệt tranh đấu; nhưng kịch liệt tranh đấu ấy không phải là để tổ chức triển khai những
cuộc manh động, hoặc là võ trang bạo động quá sớm, mà cốt là để suy động đại
quần chúng ra thị oai, biểu tình bãi công…để tham dự bị họ về cuộc võ trang bạo động
sau này”. Đây là một quan điểm đúng đắn, có tính xuyên thấu trong đường lối
1
cách mạng của Đảng: coi khởi nghĩa vũ trang là hành vi cách mạng của đông
hòn đảo quần chúng nhân dân.
Đứng trên quan điểm quần chúng khi xem xét bạo lực cách mạng trong
thời kì 1930-1939, khi chưa tồn tại Đk xây dựng lực lượng vũ trang, Đảng ta đã
triệu tập vào việc xây dựng, tăng trưởng lực lượng chính trị, đồng thời tổ chức triển khai
quần chúng đấu tranh đòi những quyền lợi thiết thực hằng ngày. Qua những phong
trào cách mạng từ thời điểm năm 1930 đến năm 1939, lực lượng chính trị quần chúng đã
được tập hợp phần đông, được giác ngộ chính trị và rèn luyện đấu tranh, trở thành
một lực lượng cách mạng hùng hậu, sẵn sàng vùng lên khi những Đk chủ
quan và khách quan của cách mạng đi tới chín muồi.
Bước sang trong năm 1930-1940, tình hình toàn thế giới và trong nước có
nhiều chuyển biến quan trọng. Tháng 1/1939, Chiến tranh toàn thế giới thứ hai bùng
nổ, phát xít Đức lấn chiếm những nước châu Âu tư bản. Tháng 6/1940, Pháp đầu
hàng Đức. Chính phủ Pháp thực thi chủ trương thù địch riêng với những lực lượng
tiến bộ trong nước và trào lưu cách mạng ở những nước thuộc địa, trong số đó có
Đông Dương. Thực dân Pháp trắng trợn phát xít hóa cỗ máy thống trị, thẳng tay
đàn áp trào lưu cách mạng của nhân dân ta, chĩa mũi nhọn vào Đảng Cộng sản
Đông Dương. Cuối tháng 9/1940, quân Nhật Bản vượt biên giới giới Việt-Trung vào
miền Bắc Việt Nam. Quân Pháp nhanh gọn đầu hàng. Nhân dân Việt Nam lâm
vào cảnh một cổ hai tròng nô lệ. Vận mệnh của dân tộc bản địa bị rình rập đe dọa nghiêm trọng.
Những biến chuyển của tình hình toàn thế giới và trong nước nêu lên cho Đảng ta
trách nhiệm phải tóm gọn và nhìn nhận đúng chuẩn, kịp thời tình hình, đưa ra đường lối
đấu tranh thích hợp.
Trong tình hình ấy, từ thời điểm ngày 6 đến ngày 8/11/1939, Hội nghị Ban Chấp
hành TW Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ VI được triệu tập tại Bà
Điểm (Hóc Môn-Gia Định). Nghị quyết của Hội nghị đã xác lập: “Bước
đường sống sót của những dân tộc bản địa Đông Dương không hề tồn tại con phố nào khác
hơn là con phố đánh đổ đế quốc Pháp, chống toàn bộ ách ngoại xâm, vô luận da
trắng hay da vàng để giành lấy giải phóng độc lập”. Về phương pháp cách mạng,
2
chuyển từ đấu tranh đòi quyền dân số, dân chủ sang đấu tranh trực tiếp đánh đổ
cơ quan ban ngành thường trực đế quốc và tay sai; từ hoạt động và sinh hoạt giải trí hợp pháp, nửa hợp pháp sang hoạt
động bí mật và phạm pháp.
Từ ngày 6 đến ngày 9/11/1940, tại làng Đình Bảng (Từ Sơn-Bắc Ninh),
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ VII
được triệu tập. Hội nghị tiếp tục xác lập quân địch chính của nhân dân Đông Dương
là đế quốc Pháp-Nhật; quyết định hành động duy trì đội du kích Bắc Sơn để xây dựng thành
lực lượng vũ trang cách mạng, tiến tới xây dựng vị trí căn cứ du kích.
Đặc biệt, sau thuở nào gian dài hoạt động và sinh hoạt giải trí cách mạng ở quốc tế, ngày
28/1/1941, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng. Từ ngày 10
đến ngày 19/5/1941, Người chủ trì Hội nghị lần thứ VIII Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Cộng sản Đông Dương tại Pác Bó (Hà Quảng-Cao Bằng).
Hội nghị xác lập trách nhiệm hầu hết trước mắt của cách mạng là giải
phóng dân tộc bản địa, xác lập hình thái của cuộc khởi nghĩa ở việt nam là đi từ khởi
nghĩa từng phần lên tổng khởi nghĩa và kết luận: sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa là trách nhiệm
TT của toàn Đảng, toàn dân trong quy trình hiện tại. Nghị quyết của Hội
nghị nêu rõ: “Cuộc cách mạng Đông Dương phải kết liễu bằng một cuộc khởi
nghĩa vũ trang”, “muốn có một lực lượng vừa đủ sức tiến hành khởi nghĩa thì nên
phải mở rộng và củng cố những tổ chức triển khai cứu quốc sẵn có làm cho những đoàn thể có
một tinh thần hi sinh tranh đấu, sẵn sàng gây cuộc khởi nghĩa…Phải có những tổ
chức tiểu tổ du kích, du kích chính thức và tổ chức triển khai binh lính đế quốc”.
Thông qua thực tiễn cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn và Nam Kì, Đảng ta càng thấy
rõ nên phải vũ trang cho quần chúng để tiến tời khởi nghĩa vũ trang giành chính
quyền: “Mặt trận phải trực tiếp vũ trang cho dân chúng cùng Đảng tổ chức triển khai nhân
dân cách mệnh quân, trực tiếp tham gia điều khiển và tinh chỉnh bạo động”. Quan điểm của
Đảng ta là tuy nhiên tuy nhiên với lực lượng chính trị của quần chúng và trên cơ sở lực
lượng chính trị, phải từng bước xây dựng và tăng trưởng lực lượng vũ trang, lấy lực
lượng vũ trang làm lực lượng hầu hết quyết định hành động trong khởi nghĩa vũ trang giành
cơ quan ban ngành thường trực.
3
Thực hiện Nghị quyết của những Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng
Cộng sản Đông Dương lần thứ VI, VII, VIII, công tác thao tác sẵn sàng sẵn sàng cho cuộc khởi
nghĩa vũ trang được tăng cường, gồm có sẵn sàng sẵn sàng về lực lượng chính trị, lực
lượng vũ trang và vị trí căn cứ địa cách mạng.
Một trong những trách nhiệm cấp bách của Đảng là vận động quần chúng
tham gia vào Mặt trận Việt Minh (xây dựng ngày 19/5/1941). Cao Bằng là nơi thí
điểm cuộc vận động xây dựng những hội cứu quốc trong Mặt trận Việt Minh. Đến
năm 1942, khắp những châu ở Cao Bằng đều phải có hội cứu quốc, trong số đó có ba châu
hoàn toàn. Tiếp đó, Ủy ban Việt Minh tỉnh Cao Bằng và Ủy ban Việt Minh lâm
thời liên tỉnh Cao-Bắc-Lạng được xây dựng.
Ở nhiều tỉnh miền Bắc, một số trong những tỉnh miền Trung, ở Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng, hầu
hết những hội phản đế (thời kì Mặt trận phản đế Đông Dương từ thời điểm tháng 11/1939 đến
tháng 5/1941) chuyển thành những hội cứu quốc, nhiều hội cứu quốc mới được
xây dựng.
Trong khi chú trọng tới công nhân, nông dân, Đảng còn tranh thủ tập hợp
rộng tự do những tầng lớp khác ví như sinh viên, học viên, trí thức, tư sản dân tộc bản địa vào
mặt trận cứu quốc. Năm 1943, Đảng đưa ra bản Đề cương văn hóa truyền thống Việt Nam. Năm
1944, Đảng Dân chủ Việt Nam và Hội Văn hóa cứu quốc Việt Nam được thành
lập, đứng trong Mặt trận Việt Minh. Đảng cũng tăng cường công tác thao tác vận động
binh lính người Việt trong quân đội Pháp, những ngoại kiều ở Đông Dương
chống phát xít.
Báo chí của Đảng và của Mặt trận Việt Minh (Việt Nam độc lập, Giải
phóng, Cờ giải phóng, Chặt xiềng…) đã góp thêm phần vào việc tuyên truyền đường
lối chủ trương của Đảng, đấu tranh chống thủ đoạn chính trị, văn hóa truyền thống của địch.
Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ VIII, trách nhiệm
xây dựng lực lượng vũ trang của Đảng bước vào thời kỳ mới, tăng cường xây dựng
những đội vũ trang cách mạng triệu tập làm nòng cốt cho trào lưu đánh Pháp,
đuổi Nhật, sẵn sàng sẵn sàng cho khởi nghĩa từng phần giành cơ quan ban ngành thường trực từng địa
4
phương. Căn cứ địa Cao Bằng và Bắc Sơn-Võ Nhai là những nơi có lực lượng vũ
trang tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin
Thực hiện chủ trương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng riêng với những lực
lượng vũ trang và khiến cho phù phù thích hợp với trách nhiệm cách mạng trong quy trình mới,
theo Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ VIII, Đội du kích Bắc Sơn được
thay tên thành Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn và được thổi lên thành Trung đội Cứu
quốc quân I để làm nòng cốt tăng trưởng lực lượng vũ trang và mở rộng vị trí căn cứ, cổ
vũ trào lưu giải phóng dân tộc bản địa trong toàn nước. Trung đội gồm có 37 người,
được biên chế thành 3 tiểu đội.
Ngày 15/9/1941, Trung đội Cứu quốc quân II được xây dựng gồm 47
người (có 3 nữ). Nhiệm vụ trước mắt của Trung đội Cứu quốc quân II là đấu
tranh chống địch khủng bố, diệt ác, trừ gian, củng cố và tăng trưởng những đội tự vệ
làm nguồn tương hỗ update cho Cứu quốc quân, củng cố và mở rộng địa phận hoạt động và sinh hoạt giải trí ra
những nơi, duy trì tiếng súng đấu tranh để cổ vũ trào lưu cách mạng toàn quốc.
Trung đội Cứu quốc quân I và II đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ban Thường
vụ Trung ương Đảng.
Ban chỉ huy Cứu quốc quân II tổ chức triển khai tuyển chọn thanh niên, du kích gia
nhập Cứu quốc quân. Đến cuối thời gian tháng 10II1941, Trung đội Cứu quốc quân II phát
triển lên 70 người, biên chế 7 tiểu đội. Trung đội Cứu quốc quân II xây dựng một
chi bộ, mỗi tiểu đội có một tổ Đảng lãnh đạo.
Giữa vòng vây của quân thù, cán bộ và chiến sỹ Trung đội Cứu quốc quân I
cùng tự vệ và quần chúng nhân dân can đảm và mạnh mẽ và tự tin chiến đấu chống địch khủng bố,
bảo vệ những đồng chí Trung ương về xuôi bảo vệ an toàn và uy tín (7/1941). Trung đội Cứu quốc
quân II vừa học tập chính trị, huấn luyện quân sự chiến lược, vừa đánh một số trong những trận tiêu biểu vượt trội
là những trận Khuôn Kẹn (2/10/1941), Khuôn Ba (5/10/1941), Khuôn Đã
(15/10/1941), Mỏ Mùng (12/10/1941), Tràng Xá (31/10/1941)… gây cho địch
nhiều thiệt hại.
5
Sau 8 tháng hoạt động và sinh hoạt giải trí du kích (7/1941-2/1942), cơ sở của Cứu quôc quân
tăng trưởng nhanh gọn sang những vùng Lạng Sơn, Tuyên Quang, Bắc Giang, Vĩnh
Yên…
Ngày 25/2/1944, Trung đội Cứu quốc quân 3 được xây dựng gồm 30
người, ghi lại sự tăng trưởng mới của Cứu quốc quân. Từ một trung đội phát
triển thành ba trung đội, hoạt động và sinh hoạt giải trí trên một địa phận to lớn thuộc những huyện Võ
Nhai, Đình Cả, Đại Từ, Định Hóa, Phú Lương (Thái Nguyên), Bắc Sơn, Bình
Gia, Tràng Định (Lạng Sơn), Yên Thế, Hữu Lũng (Bắc Giang). Sau khi Trung
đội Cứu quốc quân III được xây dựng, địa phận hoạt động và sinh hoạt giải trí của Cứu quốc quân đã
mở rộng xuống Sơn Dương (Tuyên Quang), giáp Lập Thạch (Vĩnh Yên) và Hàm
Yên, Na Hang (Tuyên Quang),… Tại những địa phương này, Cứu quốc quân đã tổ
chức và huấn luyện cấp tốc về quân sự chiến lược, chính trị được nhiều trung đội, tiểu đội vũ
trang, phối phù thích hợp với quần chúng bảo vệ trật tự, trị an làng bản, bảo vệ cơ sở cách
mạng, tổ chức triển khai quần chúng vào những Hội Cứu quốc quân.
Chiến tranh du kích và vị trí căn cứ địa là hai yếu tố cơ bản của cuộc đấu tranh
giải phóng dân tộc bản địa trước kẻ địch đang chiếm ưu thế về sức mạnh quân sự chiến lược. Sau
Hội nghị Trung ương lần thứ VIII, ở những nơi trào lưu Việt Minh tăng trưởng
có những đội tự vệ, đội du kích vững mạnh, những vị trí căn cứ địa cách mạng cũng manh
nha hình thành.
Mức độ thấp của những khu vị trí căn cứ địa cách mạng trong cuộc Cách mạng
Tháng Tám là những khu bảo vệ an toàn và uy tín. Trong những khu bảo vệ an toàn và uy tín có cơ sở cách mạng vững,
có tổ chức triển khai vũ trang tự vệ mạnh và những Đk thuận tiện cho việc bảo vệ và
liên lạc. Nhiều tỉnh đã xây dựng được những khu bảo vệ an toàn và uy tín của tỉnh mình. Thậm chí
những khu bảo vệ an toàn và uy tín của cơ quan Trung ương Đảng được xây dựng tại vùng ven Hà
Nội, chỉ cách TT thành phố từ 15 đến 20 km như Vạn Phúc (Hợp Đồng Hà Đông);
Đình Bảng (Bắc Ninh)…
Các khu bảo vệ an toàn và uy tín dần tăng trưởng thành những khu du kích trong cao trào kháng
Nhật cứu nước trước Tổng khởi nghĩa. Hai khu du kích thứ nhất được xây dựng
là khu vị trí căn cứ Cao Bằng do Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp chỉ huy, với hoạt
6
động của đội vũ trang Cao Bằng, và khu vị trí căn cứ Bắc Sơn – Võ Nhai do Trung
ương Đảng trực tiếp tổ chức triển khai xây dựng. Tới thời gian ở thời gian cuối năm 1943, hai khu vị trí căn cứ địa nối
liền với nhau, tạo ra thế liên hoàn, vững chãi làm tiền đề cho việc Ra đời Khu giải
phóng Việt Bắc (6/4/1945), gồm những tỉnh Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, Hà
Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên và vùng ngoại vi.
Tại những chiến khu, với vũ khí thô sơ, tự tạo và cướp được của giặc, những đội
du kích vừa chiến đấu vừa xây dựng lực lượng. Lực lượng vũ trang cách mạng
hoạt động và sinh hoạt giải trí mạnh đã có những tác động to lớn trực tiếp thúc đẩy trào lưu cách
mạng tại chỗ tăng trưởng đồng thời chi viện lực lượng, tương hỗ đấu tranh cho những địa
phương khác.
Từ giữa năm 1944, Chiến tranh toàn thế giới thứ hai sắp đi vào quy trình kết
thúc. Hồng quân Liên Xô phản công thắng lợi ở mặt trận châu Âu. Vấn đề tiêu
diệt lực lượng phát xít chỉ từ là thời hạn không xa. Ở mặt trận Thái Bình
Dương, lực lượng Pháp hoạt động và sinh hoạt giải trí ráo riết, chờ quân Đồng Minh đổ xô vào những
nước Đông Dương sẽ nổi lên đánh Nhật, Phục hồi lại quyền thống trị của chúng.
Trước tình hình đó, ngày 7/5/1944, theo chủ trương của Trung ương Đảng,
Tổng bộ Việt Minh ra thông tư về “Sửa soạn khởi nghĩa” để tăng cường trào lưu
cách mạng lên một bước mới. Chỉ thị nhấn mạnh yếu tố: muốn đi tới khởi nghĩa vũ
trang “phải có những lực lượng cách mạng cơ bản, có tập tành thao lược sẵn sàng,
theo tín hiệu lệnh, đồng thời xông ra trước rồi dân chúng hưởng ứng theo”.
Theo phương hướng ấy, Đảng ta tổ chức triển khai lực lượng vũ trang dưới ba hình
thức: bộ đội du kích, đội tự vệ cứu quốc và tiểu tổ du kích.
Bộ đội du kích là những người dân nhiệt huyết, khỏe mạnh, có lòng quyết tâm hi
sinh vì mục tiêu cứu nước, thoát ly sản xuất, có vũ khí, thường xuyên rèn luyện
cách đánh du kích, “đóng ở những nơi vị trí căn cứ, sẵn sàng chờ tín hiệu lệnh của đoàn
thể xông ra giết giặc, nổ những tiếng sung khởi nghĩa thứ nhất”.
7
Đội tự vệ cứu quốc gồm những người dân nhiệt huyết, nhanh nhẹn, họp lại thành
những đội nhỏ để canh gác, dò xét quân địch, thông tin liên lạc cho đoàn thể, làm
hậu thuẫn cho quần chúng đấu tranh.
Tiểu tổ du kích (hoặc tự vệ chiến đấu) là những lực lượng nhỏ, không thoát
ly sản xuất trong số đó gồm những người dân khỏe mạnh, nhanh nhẹn, nhiệt huyết, quyết
tâm nhất, được tuyển từ trong những đội tự vệ và được rèn luyện quân sự chiến lược. Lúc bình
thường, những đội viên đội tự vệ vẫn tăng gia tài xuất, nhưng khi có chiến sự thì
nhanh gọn được tổ chức triển khai lại như một đội nhóm du kích nhỏ để chiến đấu.
Theo sự chỉ huy của Đảng, “bộ đội du kích chính thức, và những đội dân
quân du kích sẽ xông ra đánh quân thù, khi có lệnh phát động khởi nghĩa. Họ là
những đội tiền phong thái mạng kéo những tầng lớp nhân dân đứng lên toàn bộ”.
Đảng còn đưa ra 5 việc làm cấp bách nên phải làm để sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa:
“Một là, phải ra sức tăng trưởng những tổ chức triển khai tự vệ và tổ chức triển khai thêm những bộ đội
chiến đấu.
Hai là, phải huấn luyện cán bộ quân sự chiến lược để chỉ huy những tổ chức triển khai có tính cách
quân sự chiến lược.
Ba là, phải tìm cách sắm vũ khí để vũ trang cho những bộ đội và những tổ chức triển khai
tự vệ.
Bốn là, phải rất là vận động binh lính để lấy súng bắn thù.
Năm là, phải làm cho giải pháp khởi nghĩa được phổ cập trong những tổ
chức cách mạng và trong dân chúng…”
Do có những chủ trương trên, yếu tố xây dựng lực lượng vũ trang và đấu
tranh vũ trang càng được tăng cường. Để phục vụ với yêu cầu cách mạng, lãnh tụ
Hồ Chí Minh chủ trương xây dựng đội vũ trang tuyên truyền và vạch ra những
nét chính về hình thức tổ chức triển khai, xây dựng và hoạt động và sinh hoạt giải trí của nó. Theo tinh thần đó,
tháng 12/1944, Người viết Chỉ thị xây dựng Đội Việt Nam tuyên truyền giải
phóng quân.
8
Ngày 22/2/1944, theo thông tư của lãnh tụ Hồ Chí Minh, đội Việt Nam tuyên
truyền giải phóng quân Ra đời, gồm 34 cán bộ và chiến sỹ, biên chế thành 3 tiểu
đội . Đây là lực lượng nòng cốt thứ nhất của cách mạng Việt Nam, hoạt động và sinh hoạt giải trí theo
phương châm chính trị trọng hơn quân sự chiến lược, tuyên truyền trọng hơn tác chiến. “Tuy
lúc đầu quy mô của nó còn nhỏ, nhưng tiền đồ của nó rất vẻ vang. Nó là khởi
điểm của Giải phóng quân, nó hoàn toàn có thể đi suốt từ Nam chí Bắc, khắp giang sơn Việt
Nam”. Tư tưởng chỉ huy của Đảng ta thời gian hiện nay vẫn là: trên cơ sở lực lượng chính
trị phải tăng cường tăng trưởng lực lượng vũ trang, đưa lực lượng vũ trang và khởi
nghĩa vũ trang lên vị trí số 1, giữ vai trò quyết định hành động trực tiếp trong tổng khởi
nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực.
Thực hiện thông tư của lãnh tụ Hồ Chí Minh, cán bộ và chiến sỹ tăng cường
công tác thao tác vũ trang tuyên truyền trong mọi hoạt động và sinh hoạt giải trí. Đến đâu, Đội đều tuyên
truyền đường lối, chủ trương của Mặt trận Việt Minh, vận động quần chúng tổ
chức cơ sở chính trị và lực lượng tự vệ chiến đấu của địa phương.
Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân Ra đời trong lúc Cứu quốc
quân đang chiến đấu quyết liệt chống địch khủng bố ở Võ Nhai. Trước tình hình
đó, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân khẩn trương sẵn sàng sẵn sàng hành vi.
Đội đã liên tục đánh thắng hai trận Phay Khắt (25/12) và Nà Ngần (26/12).
Chiến thắng Phay Khắt, Nà Ngần cùng với những thắng lợi của Cứu quốc quân,
những đội du kích, tự vệ ở những địa phương đã góp thêm phần củng cố, mở rộng khu vị trí căn cứ
Cao – Bắc – Lạng và Thái Nguyên – Tuyên Quang; đồng thời cổ vũ và động viên
toàn dân tăng cường trào lưu đấu tranh, sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa vũ trang.
Đầu năm 1945, trên đường Hồng quân Liên Xô tiến đánh Béc-lin, sào
huyệt ở đầu cuối của phát xít Đức, một loạt nước châu Âu được giải phóng. Ở mặt
trận châu Á-Thái Bình Dương, quân Đồng minh giáng cho quân phát xít những
đòn nặng nề. Ở Đông Dương, lực lượng Pháp theo phái Đờ-gôn ráo riết hoạt
động, chờ thời cơ phản công quân Nhật Bản, xích míc Nhật – Pháp trở nên gay
gắt.
9
Trước tình hình trên, quân đội Nhật Bản ra tay trước. Vào lúc 20h ngày
9/3/1945, Nhật thay máu chính quyền Pháp. Quân Pháp chống cự yếu ớt ở một vài nơi rồi
mau chóng đầu hàng. Sau khi hất cẳng Pháp, phát xít Nhật dựng lên chính phủ nước nhà
Trần Trọng Kim và đưa Bảo Đại lên làm Quốc trưởng. Nhật Bản đã hoàn toàn
độc chiếm Đông Dương, tăng cường vơ vét, bòn rút tiền của của nhân dân ta và
đàn áp dã man những người dân cách mạng.
Sau ngày Nhật thay máu chính quyền Pháp, khi Đk khách quan tăng trưởng rất là
thuận tiện cho cách mạng Việt Nam và thời cơ khởi nghĩa đang chin muồi, ngày
12/3/945, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra thông tư “Nhật-Pháp bắn nhau và
hành vi của toàn bộ chúng ta”.
Bản thông tư nhận định: Cuộc thay máu chính quyền đã tạo ra sự khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ chính
trị thâm thúy, nhưng những Đk tổng khởi nghĩa chưa chín muồi. Phát xít Nhật
trở thành quân địch chính của nhân dân Đông Dương. Khẩu hiệu “Đánh đuổi Pháp –
Nhật” được thay bằng khẩu hiệu “Đánh đuổi phát xít Nhật”. Hình thức đấu tranh
được xác lập là từ bất hợp tác, bãi thị đến biểu tình, thị uy, vũ trang du kích và
sẵn sàng chuyển qua hình thức tổng khởi nghĩa khi có Đk. Bản thông tư cũng
nêu rõ phải “tổ chức triển khai thêm nhiều bộ đội du kích và tiểu tổ du kích; xây dựng
những vị trí căn cứ địa mới; thống nhất những chiến khu và xây dựng Việt Nam cứu quốc
quân; tổ chức triển khai ủy ban quân sự chiến lược cách mạng (tức Ủy ban khởi nghĩa) để thống nhất
chỉ huy du kích những chiến khu”.
Hội nghị Ban thường vụ Trung ương cũng quyết định hành động phát động một “Cao
trào kháng Nhật cứu nước làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa”.
Chấp hành thông tư “Nhật – Pháp bắn nhau và hành vi của toàn bộ chúng ta” của
Ban Thường vụ Trung ương Đảng và hưởng ứng trào lưu kháng Nhật, cứu
nước, những trung đội Cứu quốc quân II, III cùng Đội Việt Nam tuyên truyền giải
phóng quân và những đội du kích, tự vệ chiến đấu tương hỗ nhân dân nổi dậy giành
cơ quan ban ngành thường trực. Ngày 26/3/1945, Cứu quốc quân III cùng tự vệ địa phương tiến
đánh quân địch ở Chợ Chu (Thái Nguyên), giải phóng châu lỵ, tương hỗ quần chúng
phá trại giam Chợ Chu, giải thoát hơn 30 tù chính trị, phá kho thóc chia cho dân
10
nghèo, xóa khỏi cơ quan ban ngành thường trực địch, xây dựng Ủy ban giải phóng dân tộc bản địa lâm thời
phủ Định Hóa. Tiếp đó, chiều 29/3/1945, Cứu quốc quân cùng tự vệ địa phương
tiến công vây hãm, làm chủ phủ lỵ huyện Đại Từ. Trong khi đó, một bộ phận Cứu
quốc quân hoạt động và sinh hoạt giải trí ở Tuyên Quang đã phối hợp cùng tự vệ và nhân dân những địa
phương khởi nghĩa giải phóng những châu Sơn Dương (11/3), Yên Sơn, Na Hang,
Hàm Yên (1/4). Ở Thái Nguyên, một bộ phận Cứu quốc quân cùng tự vệ và quần
chúng giải phóng La Hiên (10/4). Ở Bắc Giang, Cứu quốc quân cùng tự vệ địa
phương đột nhập vào phủ lỵ Yên Thế (15/4), tiếp đó vây hãm châu lỵ Hữu Lũng…
Tại Cao Bằng, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân phân thành ba
bộ phận: Một bộ phận lấn chiếm đồn Sóc Giang, giải phóng châu lỵ Hà Quảng
rồi tiến sang Bắc Quang (Hà Giang). Một bộ phận chiến đấu dọc biên giới Việt Trung từ Bảo Lạc sang Thất Khê, vòng xuống Bình Gia. Một bộ phận thực thi
giải phóng những châu lỵ Ngân Sơn, Chợ Rã, Chợ Đồn (Bắc Cạn) rồi tiến xuống
Chợ Chu (Thái Nguyên)…
Ở Bắc Kì và Trung Kì, trước nạn đói đang trình làng trầm trọng do chủ trương
cướp bóc của Pháp – Nhật, Đảng đưa ra khẩu hiệu “Phá kho thóc xử lý và xử lý nạn
đói”. Khẩu hiệu đã phục vụ nguyện vọng cấp bách nhất của nông dân nên tạo
thành trào lưu đấu tranh mạnh mẽ và tự tin trước đó chưa từng có.
Hàng triệu quần chúng kéo đi phá kho thóc, chống đói dưới nhiều hình
thức. Có nơi quần chúng đã giành được cơ quan ban ngành thường trực. Phong trào trình làng sôi sục ở
những tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh, Vĩnh Yên, Phúc Yên, Ninh Bình, Nghệ An, Hà
Tĩnh…
Đồng thời với trào lưu này, làn sóng khởi nghĩa từng phần dâng lên
nhiều nơi. Việt Minh lãnh đạo quần chúng nổi dậy ở Tiên Du (Bắc Ninh, 10/3),
Bần Yên Nhân (Hưng Yên, 11/3)…
Ở Tỉnh Quảng Ngãi, Đội vũ trang xung kích Ba Tơ đã mưu trí, dũng cảm đánh
chiếm đồn Ba Tơ, giải tán cơ quan ban ngành thường trực địch (11/3). Tại những vùng giải phóng,
cơ quan ban ngành thường trực cách mạng được xây dựng.
11
Nhằm tăng cường hơn thế nữa việc đánh Nhật, từng bước giành thắng lợi, tiến
tới sẵn sàng sẵn sàng Tổng khởi nghĩa, từ thời điểm ngày 15 đến 20/4/1945, Ban Thường vụ Trung
ương Đảng triệu tập Hội nghị quân sự chiến lược cách mạng Bắc Kỳ tại Hiệp Hòa (Bắc
Giang). Đây là Hội nghị quân sự chiến lược thứ nhất của Đảng về xây dựng lực lượng vũ
trang, Hội nghị quyết định hành động thống nhất Cứu quốc quân và Việt Nam tuyên truyền
giải phóng quân cùng những tổ chức triển khai vũ trang khác thành một lực lượng vũ trang
thống nhất mang tên Việt Nam giải phóng quân để cùng nhân dân tiến hành khởi
nghĩa từng phần, tiến tới tổng khởi nghĩa. Hội nghị nhấn mạnh yếu tố: “Tình thế đã đặt
trách nhiệm quân sự chiến lược lên trên toàn bộ những trách nhiệm quan trọng và cần kíp trong lúc
này. Chúng ta phải tích cực tăng trưởng trận chiến tranh du kích, thiết kế xây dựng vị trí căn cứ địa
kháng Nhật, để sẵn sàng sẵn sàng cuộc tổng khởi nghĩa cho kịp thời cơ”.
Thực hiện Nghị quyết Hội nghị quân sự chiến lược cách mạng Bắc Kì, ngày
15/5/1945, tại Định Biên, (Định Hóa – Thái Nguyên), Đội Việt Nam, truyền gải
phóng quân và Cứu quốc quân thống nhất thành Việt Nam giải phóng quân.
Trong tháng 5 và tháng 6/1945, Việt Nam giải phóng quân cùng nhân dân
những dân tộc bản địa Việt Bắc vượt mặt cuộc tiến công của 2000 quân Nhật, bảo về vị trí căn cứ
địa. Ngày 4/6/1946, Khu giải phóng xây dựng gồm 6 tỉnh: Cao Bằng, Bắc Cạn,
Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên và một phần những tỉnh Bắc
Giang, Phú Thọ, Yên Bái, Vĩnh Yên với một lực lượng vũ trang gần 300 người.
Tân Trào được chọn làm Thủ đô của Khu giải phóng. Ủy ban lâm thời Khu giải
phóng Việt Bắc được xây dựng. Nhiều cty vũ trang cũng Ra đời ở những nơi:
tháng 6/1945, đội du kích chống Nhật của chiến khu Đông Triều được xây dựng.
Ngày 20/6/1945, xây dựng Trung đội giải phóng quân của chiến khu Hòa – Ninh Thanh, gồm 140 người, trang bị 19 khẩu sung, một số trong những mã tấu, biên chế thành 3
tiểu đội.
Cùng với việc xây dựng và tăng trưởng những đội tự vệ, du kích, những trường,
lớp cấp tốc cũng khá được mở ra để đào tạo và giảng dạy cán bộ quân sự chiến lược. Tháng 6/1945, trường
Quân chính kháng Nhật khai giảng khóa I tại xóm Khuổi Kịch, xã Tân Trào,
huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Nhà trường có trách nhiệm đào tạo và giảng dạy cấp tốc
12
cán bộ trung đội trưởng và chính trị viên trung đội, phục vụ nhu yếu cho cuộc
khởi nghĩa vũ trang sắp tới đây. Học viên theo học là những cán bộ, chiến sỹ Việt
Nam giải phóng quân, một số trong những cán bộ và học viên cứu quốc nhiều tỉnh. Học viên
được học tập về tình hình toàn thế giới và trong nước, chương trình Mặt trận Việt
Minh, Mười lời thề, Mười hai điều kỉ luật, công tác thao tác chính trị trong quân đội; kĩ
thuật tháo, lắp và sử dụng nhiều chủng loại sung trường, sung máy, cách đánh tập kích,
phục kích…
Sau khóa I, Trường quân chính mở tiếp khóa II và III.Trong ba khóa, nhà
trường đã đào tạo và giảng dạy nên 260 cán bộ quân sự chiến lược, chính trị phục vụ cho những cty vũ
trang và những địa phương.
Theo khunh hướng tăng trưởng như trên, chắc như đinh lưc lượng vũ trang và đấu
tranh vũ trang sẽ đóng vai trò nòng cốt trong khởi nghĩa vũ trang giành chính
quyền đúng với tư tưởng chỉ huy của Đảng ta. Nhưng thực tiễn lịch sử đã trình làng
không thông thường. Chính trong tình hình ấy, Đảng Cộng sản Đông Dương đã
có một sự chuyển hướng kịp thời, sáng tạo để chớp thời cơ.
Đúng ba tháng sau khi phát xít Đức bị tiêu diệt, ngày 8/8/1945 Hồng Quân
Liên Xô chính thức tuyên chiến với phát xít Nhật. Chỉ trong vòng một tuần lễ,
hơn một triệu quân Quan Đông đã biết thành Hông Quân Liên Xô vượt mặt hoàn toàn.
Đòn quyết định hành động của Hồng Quân Liên Xô đã buộc chính phủ nước nhà Nhật phải tuyên bố
đầu hàng Đồng minh vô Đk. Quân đội phát xít Nhật ở Đông Dương cùng
chính phủ nước nhà bù nhìn tay sai hoang mang lo ngại, xấp xỉ cực điểm.
Trong khi đó, cao trào kháng Nhật cứu nước của nhân đân ta tiếp tục lan
rộng. Chính quyền cách mạng được xây dựng ở nhiều nơi. Khu giải phóng đã
hình thành và ngày càng mở rộng. Khí thế cách mạng trong quần chúng ngày
càng sôi động. Một bộ phận trong những tầng lớp trung gian đã ngả về phía cách
mạng.
Tình hình trên là những tín hiệu chứng tỏ thời cơ cho dân tộc bản địa ta nổi dậy tự
giải phóng đã chín muồi. Thời cơ khởi nghĩa xuất hiện đúng vào lúc lực lượng vũ
trang cách mạng chưa đủ thời hạn để tăng trưởng rộng tự do. Hầu hết những địa
13
phương cũng mới chỉ xây dựng được những đội du kích, tự vệ với trang bị vũ khí
thô sơ và thiếu thốn. Cán bộ chỉ huy không được huấn luyện chu đáo và cũng chưa
kinh qua chiến đấu.
Trong tình hình ấy, không thể cứng nhắc chờ lực lượng vũ trang lớn
mạnh mới phát động khởi nghĩa vũ trang, chính bới cùng lúc thời cơ xuất hiện thì
một số trong những nước đế quốc và phản động quốc tế trong phe Đồng minh (Anh – Pháp và
Tưởng) cũng đang ráo riết sẵn sàng sẵn sàng kéo vào Đông Dương. Thời cơ đến với dân
tộc ta là vô cùng thuận tiện, nhưng cũng rất là khẩn cấp. Nếu không nhanh
chóng quyết định hành động, thời cơ sẽ bị bỏ lỡ. Tình hình thời gian hiện nay yên cầu người lãnh đạo
không riêng gì có có lòng quyết tâm, mà còn phải có tri thức cách mạng, không phải chỉ
có lòng dũng cảm, mà còn phải khôn ngoan sáng tạo.
Với sự nhạy bén chính trị, Đảng Cộng Sản Đông Dương kịp thời triệu tập
Hội nghị đại biểu Đảng toàn quốc (13 – 15/8/1945), quyết định hành động phát động tổng
khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực trong toàn nước. Ngoài ba nguyên tắc cơ bản: Tập
trung – Thống nhất – Kịp thời, Hội nghị còn nêu lên một số trong những phương châm hành
động rõ ràng cho toàn Đảng, toàn dân trong những ngày tổng khởi nghĩa. Hội
nghị nhấn mạnh yếu tố phải “lấn chiếm ngay những nơi chắc thắng, không kể thành
phố hay thôn quê”; phải “làm tan rã tinh thần quân địch và dụ chúng ra hàng
trước lúc đánh”, xây dựng ủy ban nhân dân ở nơi ta đã làm chủ
Phương châm trên đã đươc quán triệt khá đầy đủ trong cuộc Tổng khởi nghĩa
tháng 8/1945. Trên toàn cục, lực lượng chính trị và đấu tranh chính trị được sử
dụng trước tiên và có tính chất phổ cập. Khắp nơi, từ nông thôn đến thành thị,
phần đông quần chúng mang theo băng cờ, biểu ngữ xuống đường hô vang khẩu
hiệu “Đả hòn đảo phát xít Nhật và bè lũ tay sai!”, “Ủng hộ Việt Minh”, “Việt Nam
độc lập muôn năm!”. Khí thế cách mạng sục sôi của quần chúng đã làm cho
phát xít Nhật và tay sai hoang mang lo ngại, lo sợ, phải co lại trong những doanh trại, tìm
cách cố thủ. Địa bàn khởi nghĩa trình làng cả nông thôn và thành thị với tinh thần
hàng loạt nổi dậy. Khi nhận được “Quân lệnh số 1”, hầu như toàn nước đều nhất
loạt khởi nghĩa (ở miền Bắc nhất loạt cả thành thị và nông thôn, miền Nam từ
14
thành thị lan về nông thôn), làm cho quân Nhật trở tay không kịp, không hề khả
năng giải tỏa, ứng cứu chi viện lẫn nhau. Về tiềm năng tổng khởi nghĩa, Trung
ương Đảng chọn những cty đầu não, những văn phòng cơ quan ban ngành thường trực địch làm mục
tiêu tiến công hầu hết, như: Tòa Khâm sai, Phủ Toàn quyền và những cơ quan
đầu não ở những tỉnh, thành phố… Xuất phát từ tình hình rõ ràng lúc bấy giờ, trước
khi nổ súng, toàn bộ chúng ta gửi tối hậu thư yêu cầu quân Nhật không được can thiệp
vào việc làm nội bộ của nhân dân Việt Nam, phải trao vũ khí cho cách mạng thì
sẽ tiến hành đảm bảo tính mạng con người. Trước sức mạnh mẽ và tự tin của quần chúng, nhìn chung quân
Nhật đã phải đồng ý yêu cầu do cách mạng đưa ra. Chỉ có một vài nơi (Thị xã
Tuyên Quang, Thái Nguyên, Hợp Đồng Hà Đông, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa…), do
địch ngoan cố chống lại nên đã xẩy ra xung đột vũ trang. Nhưng ngay trong
trường hợp này, toàn bộ chúng ta vẫn lôi kéo lực lượng quần chúng để áp hòn đảo tinh thần
quân địch, buộc chúng phải nhanh gọn đầu hàng.
Kịp thời chuyển từ phương thức dùng lực lượng vũ trang làm công cụ chủ
yếu trực tiếp tham gia điều khiển và tinh chỉnh bạo động sang lực lượng chính trị và đấu tranh
chính trị là một quyết định hành động đúng đắn, sáng tạo của Đảng ta trong quy trình lãnh
đạo tổng khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực. Nhận rõ tâm trạng hoang mang lo ngại, dao
động của quân địch, trong lúc phối hợp ngặt nghèo hai lực lượng, Đảng ta đã biết phát
huy cao độ sức mạnh mẽ và tự tin của lực lượng chính trị để khắc phục những hạn chế của lực
lượng vũ trang. Mặt khác, để tăng thêm sức manh của lực lượng chính trị, trong
những ngày Tổng khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực, Trung ương Đảng vẫn quyết
định “Chỉnh đốn và tăng trưởng bộ đội…tổ chức triển khai thêm những bộ đội mới. Chỉnh
đốn bộ đội tụ vệ chiến đấu và tiểu tổ du kích để xây dựng Giải phóng quân ở
ngoài khu giải phóng”.
Sự chuyển hướng kịp thời của Đảng trong những ngày Tổng khởi khĩa có
tác dụng hạn chế sự phản kháng của quân địch. Cũng thế nên vì thế mà Tổng khởi nghĩa
giành cơ quan ban ngành thường trực đã trình làng nhanh gọn (14 – 28/8/1945) và tổn thất rất ít.
Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 1945 là yếu tố thành công xuất sắc của Đảng về
nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp chỉ huy khởi nghĩa vũ trang, về việc sử dụng và phối hợp những hình thức
15
bạo lực cách mạng thích hợp để giành cơ quan ban ngành thường trực. Sự thành công xuất sắc của Đảng
trong nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp chỉ huy khởi nghĩa là ở đoạn nhạy bén, sáng tạo, linh hoạt, khi
tình hình đã trở nên thuận tiện, Đảng đã kịp thời chuyển hướng, phối hợp đấu tranh
vũ trang với đấu tranh chính trị, phối hợp lực lượng vũ trang với lực lượng chính
trị, trong số đó lực lượng chính trị và đấu tranh chính trị đóng vai trò hầu hết, trực
tiếp, quyết định hành động nhất, lực lượng vũ trang và đấu tranh vũ trang giữ vai trò tương hỗ.
Nghệ thuật chỉ huy khởi nghĩa vũ trang của Đảng trong cách mạng tháng Tám là
hiện thực hóa của tư tưởng về cuộc trận chiến tranh cách mạng mang tính chất chất toàn dân,
toàn vẹn và tổng thể, nên phải động viên toàn dân, vũ trang toàn dân; tư tưởng về tổ chức triển khai lực
lượng vũ trang nhân dân… Đó sẽ mãi mãi mãi là một bài học kinh nghiệm tay nghề kinh nghiệm tay nghề sâu
sắc, quý báu riêng với toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong sự nghiệp dựng
nước và giữ nước của dân tộc bản địa.
16
Chuyên đề
VAI TRÒ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN ĐÔNG DƯƠNG ĐỐI
VỚI CÁCH MẠNG VIỆT NAM TỪ NĂM 1930 – 1945 THÔNG QUA CÁC
HỘI NGHỊ BCH TW VÀ BTV TW.
Ths. Phan Đình Thuận
Trường THPT chuyên Thái Nguyên
Tổng khởi nghĩa tháng Tám ở Việt Nam diễn ra giành thắng lợi trong thời
gian 15 ngày, ít đổ máu đó không phải là sự “ngẫu nhiên” mà là kết quả của quá
trình 15 năm chuẩn bị của Đảng ta trên cơ sở chớp. thời cơ. Vai trò lãnh đạo kịp.
thời, sáng tạo của Đảng trong cuộc vận động giải phóng dân tộc 1930 – 1945 gắn
liền với các hội nghị Ban Chấp. hành Trung ương và Ban Thường vụ Trung ương.
1. Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Từ ngày 14 đến
ngày 31-10-1930)
Tháng 4-1930, đồng chí Trần Phú sau thời hạn học tập ở Liên Xô đã trở về
nước hoạt động và sinh hoạt giải trí. Theo đề xuất kiến nghị của Nguyễn Ái Quốc, đồng chí Trần Phú tham gia
Ban Chấp hành Trung ương lâm thời và được phân công cùng Ban Thường vụ
Trung ương sẵn sàng sẵn sàng Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương và dự
thảo bản Luận cương chính trị.
Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương trình làng từ thời điểm ngày 14 đến
ngày 31-10-1930 tại Hương Cảng (Trung Quốc), do đồng chí Trần Phú chủ trì,
đã thông qua Nghị quyết về tình hình và trách nhiệm cần kíp của Đảng, dự thảo
Luận cương chính trị của Đảng, Điều lệ những tổ chức triển khai quần chúng. Theo thông tư
của Quốc tế Cộng sản, Hội nghị thay tên Đảng Cộng sản Việt Nam thành Đảng
Cộng sản Đông Dương. Hội nghị bầu Ban Chấp hành Trung ương chính thức
của Đảng, trong số đó có Trần Phú, Nguyễn Trọng Nhã, Trần Văn Lan, Nguyễn
Phong Sắc, Ngô Đức Trì… Ban Thường vụ Trung ương gồm có Trần Phú, Ngô
Đức Trì và Nguyễn Trọng Nhã. Đồng chí Trần Phú là Tổng Bí thư.
17
Dự thảo Luận cương chính trị được Hội nghị thông qua đã phân tích thâm thúy
tình hình toàn thế giới và trong nước. Luận cương nhận định thời kỳ tạm ổn định của
chủ nghĩa tư bản đã chấm hết, chủ nghĩa tư bản đang lâm vào cảnh cuộc tổng khủng
hoảng; trào lưu cách mạng vô sản và cách mạng thuộc địa đã lên đến mức trình độ
cao. Phong trào cách mạng toàn thế giới ảnh hưởng rất mạnh đến trào lưu cách
mạng Đông Dương. Vì vậy, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Đông
Dương phải liên hệ ngặt nghèo với cách mạng toàn thế giới.
Về tính chất xã hội của ba nước Đông Dương (Việt Nam, Lào,
Campuchia), Luận cương chính trị chỉ rõ đó là xã hội thuộc địa nửa phong kiến.
Thực dân Pháp chủ trương không tăng trưởng công nghiệp nặng, ngưng trệ công
nghiệp nhẹ, cột chặt nền kinh tế thị trường tài chính thuộc địa vào nền kinh tế thị trường tài chính chính quốc. Kinh tế
Đông Dương vẫn là kinh tế tài chính nông nghiệp. Ở Đông Dương xích míc giai cấp
giữa “một bên thì thợ thuyền, dân cày và những thành phần lao khổ; một bên thì địa
chủ, phong kiến, tư bổn và đế quốc chủ nghĩa”
Tính chất cách mạng Đông Dương lúc đầu là cách mạng tư sản dân quyền,
tiếp theo đó bỏ qua thời kỳ tư bản chuyển sang quy trình cách social chủ nghĩa.
Ở quy trình đầu, cách mạng “có tánh chất thổ địa và phản đế”, rõ ràng là đánh đổ
đế quốc giành độc lập dân tộc bản địa và đánh đổ địa chủ đem lại ruộng đất cho dân cày.
Hai trách nhiệm chống đế quốc và phong kiến có quan hệ khăng khít với nhau,
“có đánh đổ đế quốc chủ nghĩa mới phá được cái giai cấp địa chủ và làm cách
mạng thổ địa được thắng lợi; mà có phá vỡ chính sách phong kiến thì mới đánh đổ
được đế quốc chủ nghĩa”.
Về lực lượng cách mạng, Luận cương chính trị chỉ rõ: Giai cấp vô sản vừa
là động lực chính vừa là giai cấp lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh. Dân cày
là động lực mạnh. Các thành phần lao khổ ở thành phố như người bán rao, thủ công
nghiệp nhỏ do đời sống cực khổ nên đều tham gia cách mạng.
Về phương pháp cách mạng, Luận cương chính trị chỉ rõ: Phải tùy tình
hình mà đặt khẩu hiệu tối thiểu để bênh vực quyền lợi cho quần chúng. Đến lúc
tiềm năng cách mạng lên rất cao, giai cấp thống trị lung lay, giai cấp trung gian muốn
18
ngả về phía cách mạng thì Đảng phải lãnh đạo quần chúng để giành chính
quyền. Phải sử dụng bạo lực cách mạng của quần chúng để giành cơ quan ban ngành thường trực:
“Võ trang bạo động không phải là một việc thường… phải theo khuôn phép nhà
binh”.
Về lãnh đạo cách mạng, Luận cương chính trị xác lập: “Điều kiện cốt
yếu cho việc thắng lợi của cuộc cách mạng ở Đông Dương là nên phải có một
Đảng Cộng sản có một đường lối chánh trị đúng, có kỷ luật, triệu tập, mật thiết
liên lạc với quần chúng, và từng trải đấu tranh mà trưởng thành. Đảng là đội tiên
phong của vô sản giai cấp lấy chủ nghĩa Các Mác và Lênin làm gốc”.
Về quan hệ quốc tế, Luận cương chính trị chỉ rõ: cách mạng Đông Dương
và cách mạng toàn thế giới phải có liên lạc ngặt nghèo với nhau, giai cấp vô sản Đông
Dương phải có quan hệ mật thiết với giai cấp vô sản trên toàn thế giới, nhất là giai
cấp vô sản Pháp.
Hội nghị Trung ương tháng 10-1930 với việc thông qua Luận cương chính
trị đã xác lập những yếu tố cơ bản về kế hoạch cách mạng mà Chánh
cương vắn tắt và Sách lược vắn tắt đã nêu, như: vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng
sản trong cuộc cách mạng; hai quy trình cách mạng từ cách mạng tư sản dân
quyền chống đế quốc và phong kiến nhằm mục đích thực thi tiềm năng độc lập dân tộc bản địa và
người cày có ruộng và tiếp theo đó chuyển sang làm cách social chủ nghĩa; hai
trách nhiệm chống đế quốc và chống phong kiến có quan hệ khăng khít với nhau;
lực lượng chính của cách mạng là giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, trong
đó giai cấp công nhân là lực lượng lãnh đạo cách mạng; sử dụng bạo lực cách
mạng của quần chúng để giành cơ quan ban ngành thường trực; cách mạng Việt Nam có liên hệ
mật thiết với cách mạng toàn thế giới.
Bên cạnh đó, Hội nghị Trung ương tháng 10-1930 hạn chế chế là chưa chỉ ra
được xích míc hầu hết là xích míc giữa dân tộc bản địa Việt Nam với đế quốc Pháp,
từ đó không đặt trách nhiệm chống đế quốc lên số 1, nhìn nhận chưa khách
quan vai trò và thái độ cách mạng của tiểu tư sản và mặt yêu nước của tư sản
dân tộc bản địa cũng như một bộ phận địa chủ nhỏ. Sở dĩ hạn chế chế đó là vì Hội nghị
19
Ban Chấp hành Trung ương tháng 10-1930 chưa nắm vững điểm lưu ý của xã hội
thuộc địa, nửa phong kiến Việt Nam, vận dụng máy móc đường lối của Quốc tế
Cộng sản vào tình hình việt nam; chưa nhận thức rõ những quan điểm sáng tạo
của đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã nêu ra trong những văn kiện được thông qua tại
Hội nghị xây dựng Đảng.
Những hạn chế ấy được Đảng ta từng bước khắc phục, bổ khuyết trong tiến
trình cách mạng Việt Nam.
2. Hội nghị Ban chỉ huy ở ngoài của Đảng Cộng sản Đông Dương và đại
diện những tổ chức triển khai Đảng ở trong nước (Từ ngày 16 đến ngày 21-6-1934)
Sau Cao trào cách mạng 1930-1931, Đảng bị khủng bố kinh hoàng. Hàng chục
vạn chiến sỹ cộng sản và quần chúng yêu nước bị bắt và giết hại. Cơ quan lãnh
đạo của Đảng ở Trung ương và hầu hết những cty Đảng ở địa phương lần lượt
bị phá vỡ. Năm 1932, theo thông tư của Quốc tế Cộng sản, đồng chí Lê Hồng
Phong cùng một số trong những cán bộ chủ chốt đã bắt tay thiết kế xây dựng lại tổ chức triển khai Đảng. Tháng
6-1932, Đảng Cộng sản Đông Dương đã ra bản Chương trình hành vi được
Quốc tế Cộng sản công nhận. Thực hiện Chương trình hành vi, tổ chức triển khai Đảng
và trào lưu đấu tranh của quần chúng từng bước phục hồi ở nhiều nơi. Dưới
sự chỉ huy của Quốc tế Cộng sản, tháng 3-1934, tại Ma Cao, Ban Chỉ huy ở
ngoài của Đảng Cộng sản Đông Dương được xây dựng, đồng chí Lê Hồng
Phong làm Thư ký (Bí thư). Ban Chỉ huy ở ngoài kiêm Ban Chấp hành Trung
ương lâm thời, có trách nhiệm liên lạc giữa Đảng Cộng sản Đông Dương với Quốc
tế Cộng sản và những đảng anh em, đào tạo và giảng dạy cán bộ cho giang sơn, ra Tạp chí
Bônsơvích- cơ quan lý luận của Trung ương Đảng. Ban Chỉ huy ở ngoài đã tập
hợp và phục hồi những cơ sở Đảng thành khối mạng lưới hệ thống, đào tạo và giảng dạy và tu dưỡng cán bộ,
lãnh đạo thực thi Chương trình hành vi của Đảng, sẵn sàng sẵn sàng triệu tập Đại hội
Đảng lần thứ nhất.
Hội nghị Ban Chỉ huy ở ngoài có ý nghĩa quan trọng trong quy trình phục
hồi Đảng, phục hồi trào lưu đấu tranh của quần chúng và sẵn sàng sẵn sàng trực tiếp
cho Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ I của Đảng vào tháng 3-1935.
20
3. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 7-1936
Hội nghị họp vào tháng 7-1936 tại Thượng Hải (Trung Quốc). Hội nghị đã
đưa ra những chủ trương thích hợp để lấy cách mạng việt nam tiến lên trong tình
hình mới, bổ khuyết những thiếu sót của Đại hội I.
Hội nghị trình làng trong tình hình chủ nghĩa phátxít sẵn sàng sẵn sàng phát động chiến
tranh toàn thế giới, Quốc tế Cộng sản có sự chuyển hướng chỉ huy kế hoạch là: xác
định trách nhiệm trước mắt của giai cấp công nhân quốc tế chưa phải là đấu tranh
lật đổ chủ nghĩa tư bản nói chung, mà là đấu tranh chống chủ nghĩa phátxít và
ngăn ngừa trận chiến tranh toàn thế giới, giành dân chủ và hoà bình; chủ trương xây dựng
mặt trận nhân dân rộng tự do để tập hợp lực lượng đấu tranh. Tháng 6-1936, Mặt
trận nhân dân Pháp, gồm Đảng Cộng sản, Đảng Xã hội, Đảng Xã hội cấp tiến,…
giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử. Chính phủ của Mặt trận nhân dân lên
cầm quyền, phát hành nhiều chủ trương tiến bộ có lợi cho thuộc địa.
Căn cứ vào diễn biến tình hình toàn thế giới, trong nước và đường lối của Quốc
tế Cộng sản, Hội nghị xác lập: Kẻ thù hầu hết trước mắt của nhân dân Đông
Dương chưa phải là chủ nghĩa đế quốc Pháp và phong kiến nói chung, mà là bọn
phản động thuộc địa và bè lũ tay sai của chúng; tiềm năng và trách nhiệm trực tiếp
trước mắt là đấu tranh chống chính sách phản động thuộc địa, chống phátxít và chiến
tranh, đòi dân chủ, dân số và hoà bình. Hội nghị quyết định hành động xây dựng Mặt trận
nhân dân phản đế Đông Dương. Mặt trận có trách nhiệm tập hợp rộng tự do “những giai
cấp, những đảng phái, những đoàn thể chính trị và tín ngưỡng tôn giáo rất khác nhau, những
dân tộc bản địa ở xứ Đông Dương để cùng nhau tranh đấu để đòi những điều dân chủ
đơn sơ (tức đòi những quyền dân chủ tối thiểu-TG)”. Hội nghị quyết định hành động thay
đổi những hình thức tổ chức triển khai và phương pháp đấu tranh của quần chúng, từ tổ chức triển khai
bí mật, đấu tranh phạm pháp là hầu hết chuyển sang tổ chức triển khai và đấu tranh công
khai hợp pháp và nửa hợp pháp là hầu hết.
Mối quan hệ giữa kế hoạch và chỉ huy kế hoạch, giữa tiềm năng lâu dài và
tiềm năng trước mắt, giữa yếu tố giải phóng dân tộc bản địa và điền địa,… đã được Hội
21
nghị làm sáng tỏ. Văn kiện Chung quanh yếu tố chiến sách mới ghi rõ: “… chiến
lược của Đảng Cộng sản Đông Dương là phải làm cách mạng tư sản dân quyền phản đế và điền địa – lập cơ quan ban ngành thường trực của công nông bằng hình thức Xôviết, để
dự bị Đk đi tới cách social chủ nghĩa, đó là mục tiêu ở đầu cuối của
cuộc cách mạng trong quy trình này, nhưng làm thế nào đi tới mục tiêu ấy là yếu tố
chiến sách”và “Cuộc dân tộc bản địa giải phóng không nhất định phải kết chặt với cuộc
cách mạng điền địa (…). Nhiệm vụ cuộc cách mạng tư sản dân quyền ở Đông
Dương là đuổi đế quốc Pháp thoát khỏi xứ, tẩy sạch tàn tích phong kiến, Đông
Dương hoàn toàn độc lập! Chủ trương ấy không bao giờ di dịch, nhưng chưa phải
là trách nhiệm trực tiếp lập tức của Mặt trận nhân dân phản đế trong lúc hiện tại ở
Đông Dương, mà nó là mục tiêu ở đầu cuối của Mặt trận nhân dân phản đế”
Sau Đại hội đại biểu lần thứ nhất, 8 đồng chí Uỷ viên Trung ương bị bắt,
công tác thao tác của Ban Chấp hành Trung ương do Ban chỉ huy ở ngoài của Đảng đảm
nhiệm. Tháng 7-1936, đồng chí Hà Huy Tập được phân công về nước để tổ chức triển khai
lại Ban Chấp hành Trung ương (đã biết thành tan rã) và giữ chức Tổng Bí thư của Đảng
cho tới tháng 3-1938.
Những quyết định hành động của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương tháng 7-1936
ghi lại bước trưởng thành mới của Đảng trong việc chỉ huy kế hoạch và sách
lược cách mạng Đông Dương. Trên cơ sở nắm vững tiềm năng kế hoạch của toàn bộ
tiến trình cách mạng, Đảng đã định ra tiềm năng rõ ràng của từng thời kỳ cách
mạng trước mắt phù phù thích hợp với những diễn biến tình hình mới, Đảng nhận thức đầy
đủ hơn về vị trí kế hoạch của công tác thao tác mặt trận, có chủ trương linh hoạt để tập
hợp lực lượng một cách rộng tự do, lôi cuốn mọi lực lượng, dù là trong thời điểm tạm thời, vào cuộc
đấu tranh nhằm mục đích thực thi tiềm năng trước mắt. Đảng lại biết tận dụng một cách
khôn khéo và đúng thời cơ kĩ năng đấu tranh công khai minh bạch hợp pháp và nửa hợp pháp
để tăng cường trào lưu cách mạng của quần chúng, phối hợp ngặt nghèo cách mạng
Đông Dương với cách mạng toàn thế giới, cách mạng Đông Dương với cách mạng
Pháp, tranh thủ những Đk thuận tiện của tình hình toàn thế giới để thúc đẩy cách
mạng Đông Dương tăng trưởng, góp thêm phần vào sự nghiệp cách mạng toàn thế giới.
22
Những quyết định hành động của Hội nghị này phản ánh Đảng ta đã vận dụng đúng đắn,
sáng tạo đường lối của Quốc tế Cộng sản vào Đk rõ ràng của những dân tộc bản địa
Đông Dương trong toàn cảnh lúc bấy giờ.
Hạn chế của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương tháng 7-1936 là chưa nêu
được những khẩu hiệu thích hợp về dân tộc bản địa trong lúc còn tạm gác khẩu hiệu
kế hoạch đánh đổ đế quốc Pháp giành độc lập dân tộc bản địa cho những dân tộc bản địa Đông
Dương. Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương mà Hội nghị thành
lập chưa thích ứng với tình hình rõ ràng của Đông Dương thời kỳ này. Bởi vì,
yêu cầu lịch sử nêu lên thời gian hiện nay là nên phải có một hình thức Mặt trận rộng tự do hơn để
tập hợp quần chúng đấu tranh đòi quyền dân chủ, chống trận chiến tranh, chống
phátxít, bảo vệ hoà bình. Các Hội nghị Trung ương Đảng tiếp theo đó tiếp tục tương hỗ update
và tăng trưởng thêm.
4. Hội nghị BCH Trung ương Đảng (Từ ngày 6 đến ngày 8-11-1939)
Ngày 1-9-1939, phát xít Đức tiến công Ba Lan, mở màn cuộc Chiến tranh
toàn thế giới lần thứ hai. Ở Đông Dương, thực dân Pháp ra sức vơ vét của cải, tiền
bạc, sức người để phục vụ cho trận chiến tranh. Chúng thẳng tay đàn áp, khủng bố
trào lưu cách mạng, thủ tiêu những quyền dân chủ tối thiểu mà nhân dân ta đã
giành được trong trong năm 1936-1938. Mâu thuẫn Một trong những dân tộc bản địa Đông
Dương với thực dân Pháp trở nên nóng giãy. Do đó, trong những ngày 6, 7, 8-11-1939,
Trung ương Đảng họp ở Bà Điểm, Hóc Môn (Gia Định) để bàn những chủ trương
của Đảng trong tình hình mới, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Văn Cừ.
Tham dự Hội nghị có những đồng chí Lê Duẩn, Phan Đăng Lưu, Võ Văn Tần…
Hội nghị phân tích thâm thúy tính chất, hậu quả của cuộc trận chiến tranh toàn thế giới;
vai trò, vị trí của Đông Dương trong cuộc trận chiến tranh đó; bản chất sâu xa trong
những chủ trương phản động của thực dân Pháp; thái độ chính trị của những giai cấp
trong xã hội Việt Nam trước dịch chuyển của thời cuộc và vạch ra đường lối chính
trị, phương hướng, trách nhiệm cách mạng Việt Nam trong tình hình mới. Hội nghị
nhận định, phát xít Nhật sẽ chiếm Đông Dương. Bộ máy cai trị ở Đông Dương
23
đang từng bước phát xít hoá, một thứ phát xít thuộc địa tàn bạo và những kẻ đứng
đầu cỗ máy đó đang mưu toan thoả hiệp, đầu hàng phát xít Nhật. Các chủ trương
phản động của đế quốc Pháp đẩy nhân dân đến chỗ cùng cực, lay động hầu hết
những giai cấp, tầng lớp xã hội, làm cho xích míc xã hội vốn thâm thúy giữa Pháp với
những tầng lớp nhân dân càng thêm thâm thúy, yên cầu được xử lý và xử lý. Những nhận
định và phân tích tình hình đó là cơ sở cho việc định ra phương hướng hành vi
của toàn Đảng, toàn dân đi tới giải phóng dân tộc bản địa, giành cơ quan ban ngành thường trực về tay nhân
dân.
Hội nghị xác lập hai trách nhiệm cơ bản của cuộc cách mạng tư sản dân
quyền là đánh đổ đế quốc và giai cấp địa chủ phong kiến không thay đổi, nhưng
phải được vận dụng cho phù phù thích hợp với tình hình mới. Trong Đk trận chiến tranh
toàn thế giới đã nổ ra và bọn thống trị ở Đông Dương thi hành những chủ trương vô cùng
tàn bạo, chà đạp lên mọi quyền sống của nhân dân, Hội nghị xác lập quân địch cụ
thể, nguy hiểm nhất của cách mạng Đông Dương thời gian hiện nay là chủ nghĩa đế quốc và
bọn tay sai phản bội dân tộc bản địa, tính chất cuộc cách mạng hiện tại là cách mạng giải
phóng dân tộc bản địa. Nhiệm vụ TT trước mắt của cách mạng Việt Nam nói riêng
và cách mạng Đông Dương nói chung là đánh đổ đế quốc và tay sai, giành hoàn
toàn độc lập cho dân tộc bản địa: “Bước đường sống sót của những dân tộc bản địa Đông Dương
không hề tồn tại con phố nào khác hơn là con phố đánh đổ đế quốc Pháp,
chống toàn bộ ách ngoại xâm, vô luận da trắng hay da vàng để giành lấy giải phóng
độc lập”.
Để triệu tập phần đông lực lượng dân tộc bản địa, Hội nghị quyết định hành động thay đổi một
số khẩu hiệu, chuyển hướng hình thức tổ chức triển khai và hình thức đấu tranh:
– Tạm gác khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của giai cấp địa chủ; chỉ chủ trương
tịch thu ruộng đất của đế quốc và tay sai.
– Không nêu khẩu hiệu lập Chính phủ Xô viết công nông mà đưa ra khẩu hiệu
xây dựng Chính phủ Liên bang Cộng hoà dân chủ Đông Dương.
24
– Quyết định xây dựng Mặt trận thống nhất dân tộc bản địa phản đế Đông Dương
thay cho Mặt trận dân chủ Đông Dương, nhằm mục đích liên hiệp những lực lượng dân chủ
và tiến bộ, kể cả những tổ chức triển khai cải lương, đấu tranh đòi dân số, dân chủ.
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương tháng 11-1939 ghi lại sự trưởng
thành của Đảng, rõ ràng hoá một bước đường lối cứu nước trên tinh thần của
Cương lĩnh thứ nhất được hoạch định từ khi xây dựng Đảng. Đây là yếu tố chuyển
hướng từ đấu tranh chính trị, hoà bình đòi quyền dân số dân chủ sang đấu tranh
vũ trang – bạo lực, phối hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang và khởi
nghĩa vũ trang để giành cơ quan ban ngành thường trực; từ hoạt động và sinh hoạt giải trí công khai minh bạch, hợp pháp, nửa hợp
pháp là hầu hết chuyển sang hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật, phạm pháp là hầu hết. Những
chủ trương của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương tháng 11-1939 tiếp tục được
tương hỗ update, hoàn hảo nhất ở Hội nghị Trung ương (tháng 11-1940) và Hội nghị Trung
ương tám (tháng 5-1941).
5. Hội nghị BCH Trung ương Đảng (Từ ngày 6 đến ngày 9-11-1940)
Hội nghị họp từ thời điểm ngày 6 đến ngày 9-11-1940, trong toàn cảnh phát xít Nhật đổ
bộ chiếm đóng Đông Dương, thực dân Pháp từng bước nhượng bộ và đầu hàng
Nhật, nhân dân Việt Nam chịu cảnh “một cổ hai tròng” thống trị của Pháp – Nhật.
Khởi nghĩa Bắc Sơn nổ ra (ngày 27-9-1940), Xứ uỷ Nam Kỳ sau nhiều lần thảo
luận đã chủ trương phát động nhân dân vũ trang khởi nghĩa.
Sau Hội nghị Trung ương tháng 11-1939, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ,
đồng chí Lê Duẩn và một số trong những đồng chí uỷ viên TW khác bị bắt. Các đồng
chí còn sót lại cùng đồng chí Trường Chinh, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt (Xứ
uỷ Bắc Kỳ) tổ chức triển khai lại Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đồng chí Trường
Chinh giữ chức quyền Tổng Bí thư của Đảng. Hội nghị Trung ương họp tại Đình
Bảng (Từ Sơn, Bắc Ninh), có những đồng chí Trường Chinh, Phan Đăng Lưu,
Hoàng Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt, Trần Đăng Ninh,… tham gia.
Hội nghị đã bàn sâu nhiều chủ trương được nêu ra ở Hội nghị Trung ương
tháng 11-1939. Phân tích về Chiến tranh toàn thế giới lần thứ hai, Hội nghị đã đánh
25
Reply
2
0
Chia sẻ
Chia Sẻ Link Tải Nghệ thuật chỉ huy trong cách mạng Tháng 8 miễn phí
Bạn vừa tìm hiểu thêm tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Nghệ thuật chỉ huy trong cách mạng Tháng 8 tiên tiến và phát triển nhất và ShareLink Tải Nghệ thuật chỉ huy trong cách mạng Tháng 8 miễn phí.
Thảo Luận vướng mắc về Nghệ thuật chỉ huy trong cách mạng Tháng 8
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Nghệ thuật chỉ huy trong cách mạng Tháng 8 vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha
#Nghệ #thuật #chỉ #đạo #trong #cách #mạng #Tháng