Ai cập vua được gọi là gì Mới nhất

Thủ Thuật về Ai cập vua được gọi là gì Mới Nhất

Quý khách đang tìm kiếm từ khóa Ai cập vua được gọi là gì được Update vào lúc : 2022-05-17 14:40:06 . Với phương châm chia sẻ Mẹo Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.

Vua ở Ai Cập được gọi là gì?

Nội dung chính

• Thời kỳ Tiền triều đại


• Giai đoạn Tảo vương quốc (khoảng chừng 3050 TCN – 2686 TCN)


• Thời kỳ Cổ Vương quốc (2686 TCN – 2181 TCN)


• Thời kỳ chuyển tiếp thứ nhất (2181-1991 TCN)


• Thời kỳ Trung Vương quốc (2134 TCN – 1690 TCN)


• Thời kỳ chuyển tiếp thứ hai (1674 TCN – 1549 TCN) và người Hyksos


• Thời kỳ Tân Vương quốc (1549 TCN – 1069 TCN)


• Thời kỳ chuyển tiếp thứ ba (1069 TCN – 653 TCN)


• Thời hậu nguyên (672 TCN – 332 TCN)


• Thời kỳ thuộc Hy Lạp


• Thời kì thuộc La Mã


• Địa vị xã hội


• Hệ thống pháp lý


• Nông nghiệp


• Tài nguyên


• Thương mại


• Phát âm và ngữ pháp


• Chữ viết


• Ẩm thực


• Kiến trúc


• Nghệ thuật


• Niềm tin tôn giáo


• Phong tục mai táng


• Đồ sứ và thủy tinh


• Đóng tàu


• Toán học


• 
  



A.




B.




C.




D.




Thần thánh dưới trần gian.





Câu hỏi: Vua ở Ai Cập được gọi là gì?




A. Thần thánh dưới trần gian




B. En-xi




C. Thiên tử




D. Pha-ra-on




Đáp án D.




Vua là người đứng đầu giai cấp thống trị trong xã hội cổ đại phương Đông, nhờ vào quý tộc và tôn giáo, bắt mọi người phải phục tùng. Vua chuyên chế – người Ai Cập gọi là Pha-ra-on (cái nhà lớn), người Lưỡng hà gọi là Enxi (người đứng đầu), Trung Quốc gọi là Thiên Tử (con trời).





Ai Cập cổ đại là một nền văn minh cổ đại nằm ở vị trí Đông Bắc châu Phi, triệu tập dọc theo hạ lưu của sông Nile thuộc khu vực ngày này là giang sơn Ai Cập. Đây là một trong 4 nền văn minh phát sinh một cách độc lập và lâu lăm nhất trên toàn thế giới này. Nền văn minh Ai Cập mà được hình thành rõ ràng là vào năm 3150 TCN (theo trình tự thời hạn của bảng niên đại Ai Cập)[1] với việc thống nhất chính trị của Thượng và Hạ Ai Cập dưới thời vị pharaon thứ nhất (Narmer, thường được gọi là Menes).[2] Lịch sử của Ai Cập cổ đại đã trải qua một loạt những thời kỳ vương quốc ổn định, và những quy trình hỗn loạn giữa chúng được gọi là những quy trình chuyển tiếp: Cổ Vương quốc thời kỳ Sơ kỳ Đồ đồng, Trung Vương quốc tương ứng quy trình Trung kỳ Đồ Đồng và Tân Vương quốc ứng với Hậu kỳ Đồ đồng.










Tượng Nhân sư lớn và Quần thể kim tự tháp Giza là những hình tượng nổi trội nhất của nền văn minh Ai Cập cổ đại.




Ai Cập đạt đến đỉnh điểm của quyền lực tối cao vào quy trình Tân Vương quốc, trong thời kỳ Ramesside, vào thời gian lúc đó nó sánh ngang với đế quốc Hittite, đế quốc Assyria và đế chế Mitanni, trước lúc bước vào quy trình dần suy yếu. Ai Cập đã biết thành xâm chiếm hoặc chinh phục bởi một loạt những cường quốc quốc tế, ví như người Canaan/Hyksos, Lybia, người Nubia, Assyria, Babylon, Ba Tư dưới triều đại Achaemenid, và người Macedonia trong Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Ba và cuối thời kỳ Ai Cập cổ đại. Sau khi Alexander Đại Đế qua đời, một trong những tướng lĩnh của ông, Ptolemaios I Soter, đã tuyên bố ông là vị vua mới của Ai Cập. Triều đại Ptolemaios gốc Hy Lạp này đã cai trị Ai Cập cho tới năm 30 TCN khi nó rơi vào tay đế quốc La Mã và trở thành một tỉnh La Mã.[3]




Sự thành công xuất sắc của nền văn minh Ai Cập cổ đại một phần tới từ kĩ năng thích ứng của nó với những Đk của thung lũng sông Nile cho sản xuất nông nghiệp. Từ việc hoàn toàn có thể Dự kiến trước lũ lụt và việc điều tiết thủy lợi ở khu vực thung lũng phì nhiêu đã tạo ra nhiều nông sản dư thừa, giúp nuôi dưỡng một lượng dân số đông hơn, tạo Đk tăng trưởng xã hội và văn hóa truyền thống. Với việc có nhiều nguồn lực dư thừa, nhà nước đã triệu tập vào việc khai thác tài nguyên ở những thung lũng và những khu vực sa mạc xung quanh, cũng như việc sớm tăng trưởng một khối mạng lưới hệ thống chữ viết độc lập, tổ chức triển khai xây dựng tập thể và những dự án công trình bất Động sản nông nghiệp, thương mại với khu vực xung quanh, và xây dựng một đội nhóm quân nhằm mục đích mục tiêu vượt mặt quân địch quốc tế và xác lập sự thống trị của Ai Cập. Thúc đẩy và tổ chức triển khai những hoạt động và sinh hoạt giải trí này là một cỗ máy quan lại gồm những ký lục ưu tú, những nhà lãnh đạo tôn giáo, và những quan lại dưới sự trấn áp của một pharaon, người đảm bảo sự hợp tác và đoàn kết của toàn thể người dân Ai Cập dưới một khối mạng lưới hệ thống tín điều tôn giáo tinh vi.[4][5]




Những thành tựu của người Ai Cập cổ đại gồm có khai thác đá, khảo sát và kỹ thuật xây dựng tương hỗ cho việc xây dựng những khu công trình xây dựng kim tự tháp, đền thờ, và cột tháp tưởng niệm; một khối mạng lưới hệ thống toán học, một khối mạng lưới hệ thống thực hành thực tiễn y học hiệu suất cao, khối mạng lưới hệ thống thủy lợi và kỹ thuật sản xuất nông nghiệp, những tàu thủy thứ nhất được nghe biết trên toàn thế giới,[6] công nghệ tiên tiến và phát triển gốm sứ và thủy tinh của Ai Cập, những thể loại văn học mới, và những hiệp ước hòa bình được nghe biết sớm nhất, được ký kết với những người Hittite.[7] Ai Cập đã để lại một di sản lâu dài. Nghệ thuật và kiến ​​trúc của nó đã được sao chép rộng tự do, và những cổ vật của nó còn được đưa tới khắp mọi nơi trên toàn thế giới. Những tàn tích hùng vĩ của nó đã truyền cảm hứng cho trí tưởng tượng của hành khách và nhà văn trong nhiều thế kỷ. Sự quan tâm mới hình thành dành riêng cho những cổ vật và những cuộc khai thác trong thời kỳ cận đại ở châu Âu và Ai Cập dẫn đến việc khai sinh ra ngành Ai Cập học để nghiên cứu và phân tích nền văn minh Ai Cập và một sự nhìn nhận đúng đắn hơn riêng với di sản văn hóa truyền thống của nó.





Bài rõ ràng: Lịch sử Ai Cập




 




Bản đồ Ai Cập cổ đại, đã cho toàn bộ chúng ta biết những thành phố chính và những vị trí của thời kỳ triều đại (khoảng chừng năm 3150 TCN tới năm 30 TCN)




Sông Nile luôn là huyết mạch của khu vực này trong phần lớn chiều dài lịch sử.[8] Các đồng bằng phì nhiêu của sông Nile đã cho con người thời cơ để tăng trưởng một nền kinh tế thị trường tài chính nông nghiệp định canh và tạo ra một xã hội triệu tập, tinh vi hơn trở thành nền tảng trong lịch sử văn minh của con người.[9] Những người du mục săn bắn hái lượm tân tiến khởi đầu sinh sống trong khu vực thung lũng sông Nile vào thời điểm cuối quy trình Trung kỳ Pleistocen khoảng chừng 120.000 năm trước đó. Vào cuối thời kỳ đồ đá cũ, khí hậu khô hạn của Bắc Phi ngày càng trở nên nóng và khô hơn, buộc dân cư của khu vực này triệu tập về dọc theo lưu vực sông.





Thời kỳ Tiền triều đại




Bài rõ ràng: Tiền triều đại Ai Cập




Trong thời kỳ Tiền triều đại và Sơ kỳ, khí hậu Ai Cập ít khô cằn hơn ngày này. Một vùng to lớn của Ai Cập đã được bao trùm bởi những đồng cỏ xavan và những đàn động vật hoang dã ăn cỏ. Hệ động thực vật từng phong phú hơn nhiều ở mọi hệ sinh thái xanh và lưu vực sông Nile phục vụ những quần thể chim lớn. Săn bắn từng phổ cập ở Ai Cập, và này cũng là thời kỳ nhiều loài động vật hoang dã lần thứ nhất được thuần hóa.[10]




Đến khoảng chừng 5500 TCN, những bộ lạc nhỏ sống trong thung lũng sông Nile đã tiếp tục tăng trưởng thành một loạt những nền văn hóa truyền thống cổ truyền hoàn toàn có thể làm chủ được trồng trọt và chăn nuôi, và hoàn toàn có thể nhận ra được thông qua đồ gốm và những vật dụng thành viên, ví như lược, vòng đeo tay, và chuỗi hạt. Lớn nhất trong số những nền văn hóa truyền thống cổ truyền sớm ở miền thượng (phía Nam) Ai Cập là Badari, mà có lẽ rằng có nguồn gốc từ sa mạc phía Tây; nó từng nổi tiếng với đồ gốm rất chất lượng, công cụ bằng đá điêu khắc, và việc sử dụng đồng.[11]




 




Một chiếc vại kiểu Naqada II được trang trí với hình ảnh linh dương gazen. (Thời kỳ Tiền triều đại)




Tiếp theo sau nền văn hóa truyền thống cổ truyền Badari là những nền văn hóa truyền thống cổ truyền Amra (Naqada I) và Gerzeh (Naqada II),[12] với một số trong những tăng cấp cải tiến về công nghệ tiên tiến và phát triển. Ngay từ thời kỳ Naqada I, người Ai Cập tiền triều đại đã nhập khẩu đá vỏ chai từ Ethiopia, được sử dụng để tạo ra những lưỡi dao và những vật dụng khác từ những mảnh đá.[13] Trong thời kỳ Naqada II, đã xuất hiện những dẫn chứng về sự việc tiếp xúc ban đầu với vùng Cận Đông, nhất là Canaan và bờ biển Byblos.[14] Trong một khoảng chừng thời hạn khoảng chừng 1.000 năm, những nền văn hóa truyền thống cổ truyền Naqada đã tiếp tục tăng trưởng từ một vài hiệp hội nông nghiệp nhỏ thành một nền văn minh hùng mạnh trong số đó những nhà lãnh đạo đã trấn áp hoàn toàn người dân và những nguồn tài nguyên ở thung lũng sông Nile.[15] Thiết lập nên TT quyền lực tối cao tại Hierakonpolis, và tiếp theo đó tại Abydos, những nhà lãnh đạo Naqada III đã mở rộng quyền trấn áp của tớ về phía bắc Ai Cập dọc theo sông Nile.[16] Họ đã và đang giao thương mua và bán với Nubia ở phía nam, những ốc hòn đảo sa mạc phía tây, và với những nền văn hóa truyền thống cổ truyền miền đông Địa Trung Hải và Cận Đông.[16] Những đồ tạo tác tại nghĩa trang hoàng gia Nubia thuộc Qustul mang những hình tượng cổ xưa nhất được nghe biết của những triều đại của Ai Cập, như vương miện white color của Ai Cập và chim ưng.[17][18]




Nền văn hóa truyền thống Naqada đã tạo ra nhiều dạng của cải vật chất rất khác nhau, phản ánh sức mạnh ngày càng tăng và sự giàu sang của tầng lớp thượng lưu, cũng như những vật dụng thành viên, trong số đó gồm có lược, những bức tượng phật nhỏ, gốm màu, bình đá có họa tiết rất chất lượng, phiến đá để sản xuất mỹ phẩm, và đồ trang sức đẹp làm bằng vàng, lapis, ngà voi quý và hiếm. Họ cũng tăng trưởng một dạng gốm tráng men được gọi là đồ sứ, được sử dụng tới tận thời kỳ La Mã để trang trí ly, bùa hộ mệnh, và những bức tượng phật nhỏ.[19] Trong quy trình ở đầu cuối của thời kỳ tiền triều đại, văn hóa truyền thống Naqada khởi đầu sử dụng những ký hiệu viết mà về sau tăng trưởng thành một khối mạng lưới hệ thống chữ tượng hình hoàn hảo nhất để ghi lại ngôn từ Ai Cập cổ đại.[20]




Giai đoạn Tảo vương quốc (khoảng chừng 3050 TCN – 2686 TCN)




Bài rõ ràng: Thời kỳ Sơ triều đại của Ai Cập




 




Tấm bảng Narmer miêu tả sự thống nhất của Hai Vùng Đất.[21]




Giai đoạn Tảo vương quốc xấp xỉ tương tự với quy trình đầu của nền văn minh Sumer-Akkad ở Mesopotamia và văn minh Elam cổ. Một tư tế người Ai Cập vào thế kỷ thứ III TCN mang tên là Manetho đã tập hợp phả hệ những pharaon từ Menes đến thời đại của ông và phân thành 30 triều đại, tạo thành một khối mạng lưới hệ thống vẫn được sử dụng cho tới ngày này.[22] Ông đã khởi đầu lịch sử chính thức của tớ với vị vua tên là “Meni” (hoặc Menes trong tiếng Hy Lạp), người được cho là đã thống nhất cả hai vương quốc của Thượng và Hạ Ai Cập (khoảng chừng năm 3100 trước Công nguyên).[23]




Sự chuyển biến sang một nhà nước thống nhất xẩy ra từ từ hơn cách những học giả Ai Cập trình diễn, và ngày này sẽ không còn hề lưu lại bất kể ghi chép đương thời nào về Menes. Một số học giả lúc bấy giờ tin rằng vị vua Menes thần thoại cổ xưa này hoàn toàn có thể là Pharaon Narmer, người được mô tả trong sắc phục hoàng gia trên bảng đá kỉ niệm của ông ta, Bảng đá Narmer, với một hành vi hình tượng cho việc thống nhất.[24] Trong quy trình sơ kỳ triều đại khoảng chừng năm 3150 trước Công nguyên, vị vua thứ nhất đã củng cố quyền trấn áp riêng với Hạ Ai Cập bằng phương pháp thiết lập kinh đô tại Memphis, từ đó ông ta hoàn toàn có thể trấn áp nguồn lao động và nông nghiệp của vùng đồng bằng phì nhiêu, cũng như những tuyến phố thương mại béo bở trọng yếu tới khu vực Levant. Sự ngày càng tăng quyền lực tối cao và sự giàu sang của những vị vua trong quy trình sơ kỳ triều đại đã được phản ánh thông qua những ngôi mộ được xây dựng công phu của tớ và những kiến trúc thờ cúng mai táng tại Abydos, được sử dụng để ca tụng vị pharaon được phong thần sau khi ông ta qua đời.[25] Các pharaon đã thiết lập nên một vương quyền hùng mạnh nhằm mục đích phục vụ cho việc hợp pháp hóa quyền trấn áp nhà nước riêng với đất đai, lao động và những nguồn tài nguyên thiết yếu cho việc sống còn và tăng trưởng của nền văn minh Ai Cập cổ đại.[26]




Thời kỳ Cổ Vương quốc (2686 TCN – 2181 TCN)




Bài rõ ràng: Cổ Vương quốc Ai Cập





Những tiến bộ lớn trong kiến trúc, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, và công nghệ tiên tiến và phát triển đã xuất hiện vào thời kì Cổ Vương quốc, nó được thúc đẩy bởi năng suất nông nghiệp ngày càng tăng hoàn toàn có thể nhờ một cơ quan ban ngành thường trực TW tăng trưởng tốt.[27] Một số thành tựu đỉnh điểm của Ai Cập cổ đại, kim tự tháp Giza và tượng Nhân sư vĩ đại, đã được xây dựng trong thời Cổ Vương quốc. Dưới sự chỉ huy của tể tướng, những quan chức nhà nước thu thuế, phối hợp những dự án công trình bất Động sản thủy lợi để nâng cao năng suất cây trồng, lôi kéo nông dân thao tác trong những dự án công trình bất Động sản xây dựng, và thiết lập một khối mạng lưới hệ thống tư pháp để duy trì hòa bình và trật tự.[28]




 




Pharaon Khafre




Cùng với vai trò ngày càng tăng của một cơ quan ban ngành thường trực TW, đã phát sinh một tầng lớp mới gồm có những quan ký lục có tri thức và những quan chức mà được ban phát đất đai bởi của những pharaon đổi lại cho việc phục vụ của tớ. Các pharaon cũng thực thi ban cấp đất đai cho những giáo phái và những đền thờ địa phương để đảm nói rằng họ có nguồn lực để thờ cúng những vị vua sau khi ông ta qua đời. Các học giả tin rằng những điều này đã làm hao mòn một cách từ từ sức mạnh kinh tế tài chính của những pharaon suốt năm thế kỷ, và làm cho nền kinh tế thị trường tài chính không hề tồn tại đủ kĩ năng để tương hỗ cho một cỗ máy TW tập quyền hùng mạnh nữa.[29] Khi sức mạnh mẽ và tự tin của những pharaon suy giảm, những thống đốc khu vực được gọi là nomarch khởi đầu thử thách uy quyền của những pharaon. Điều này cùng với nạn hạn hán nghiêm trọng từ nửa năm 2200 tới năm 2150 TCN,[30] sẽ là nguyên nhân làm cho giang sơn Ai Cập rơi vào quy trình kéo dãn 140 năm của nạn đói và xung đột được gọi là Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Nhất.[31]




Thời kỳ chuyển tiếp thứ nhất (2181-1991 TCN)




Bài rõ ràng: Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Nhất của Ai Cập




Sau khi cơ quan ban ngành thường trực TW của Ai Cập sụp đổ vào thời điểm cuối thời Cổ Vương quốc, cơ quan ban ngành thường trực không hề tồn tại thể tương hỗ hay giữ được sự ổn định cho nền kinh tế thị trường tài chính của giang sơn. Thống đốc những vùng không hề tồn tại thể nhờ vào trong nhà vua để được giúp sức trong thời hạn khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ này, và tình trạng thiếu lương thực cùng tranh chấp chính trị leo thang gây ra nạn đói và những cuộc nội chiến quy ​​mô nhỏ. Tuy nhiên, mặc kệ những yếu tố trở ngại vất vả, những quan chức địa phương, do không cống nạp cho những pharaon, sử dụng sự độc lập mới đã có được để thiết lập một nền văn hóa truyền thống cổ truyền tăng trưởng mạnh ở những tỉnh. Một khi trấn áp những nguồn tài nguyên của riêng mình, những tỉnh đã trở nên giàu sang hơn về kinh tế tài chính, một thực tiễn chứng tỏ bằng sự chôn cất to nhiều hơn và tốt hơn trong toàn bộ những tầng lớp xã hội[32]




Không bị ràng buộc bởi lòng trung thành với chủ của tớ với pharaon, những nhà cầm quyền địa phương đã khởi đầu đối đầu đối đầu với nhau để trấn áp lãnh thổ và quyền lực tối cao chính trị. Khoảng năm 2160 trước Công nguyên, những vị vua ở Herakleopolis đã trấn áp Hạ Ai Cập, trong lúc một gia tộc đối thủ cạnh tranh cạnh tranh có vị trí căn cứ tại Thebes, gia tộc Intef, nắm quyền trấn áp vùng Thượng Ai Cập. Vì nhà Intef mạnh hơn và khởi đầu mở rộng sự trấn áp của tớ về phía bắc, một cuộc đụng độ giữa hai triều đại đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đang không thể tránh khỏi. Khoảng năm 2055 trước Công nguyên, phe Thebes dưới quyền Nebhepetre Mentuhotep II ở đầu cuối đã vượt mặt những vị vua Herakleopolis, thống nhất hai vùng đất và mở ra thuở nào kỳ phục hưng kinh tế tài chính và văn hóa truyền thống được gọi là thời Trung Vương quốc.[33]




Thời kỳ Trung Vương quốc (2134 TCN – 1690 TCN)




Bài rõ ràng: Trung Vương quốc Ai Cập




 




Amenemhat III, vị vua vĩ đại ở đầu cuối của Trung Vương quốc




Các pharaon thời Trung Vương quốc đã phục hồi sự thịnh vượng của giang sơn và sự ổn định, thông qua đó tạo động lực cho việc hồi sinh của nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, văn học, và những dự án công trình bất Động sản xây dựng hoành tráng[34] Mentuhotep II và những vị vua kế tục của vương triều thứ 11 cai trị từ Thebes, nhưng khi viên tể tướng Amenemhat I lên ngôi mở đầu cho triều đại thứ 12 khoảng chừng năm 1985 trước Công nguyên, ông ta đã chuyển kinh đô của vương quốc tới thành phố Itjtawy nằm trong ốc hòn đảo Faiyum.[35] Từ Itjtawy, những pharaon triều đại thứ 12 đã tiến hành một chương trình tái tạo đất đai và thủy lợi nhằm mục đích tăng sản lượng nông nghiệp trong khu vực. Hơn nữa, quân đội còn tiến hành những chiến dịch quân sự chiến lược tái chiếm lại vùng lãnh thổ Nubia vốn giàu những mỏ đá và mỏ vàng, trong lúc người dân xây dựng một khu công trình xây dựng phòng thủ ở phía đông vùng đồng bằng châu thổ, được gọi là “Trường thành của nhà vua”, để bảo vệ vùng đất này khỏi những cuộc tiến công tới từ bên phía ngoài.[36]




Với việc những vị vua sau khi củng cố được cỗ máy quân sự chiến lược và cơ quan ban ngành thường trực cùng với việc giàu sang tới từ nông nghiệp và tài nguyên, dân số của giang sơn, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp và tôn giáo đã tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin. Trái ngược với quan điểm ưu đẳng riêng với những vị thần thời Cổ Vương quốc, thời kỳ Trung Vương quốc đã trình làng một quy trình ngày càng tăng những biểu lộ của đạo đức thành viên và những gì hoàn toàn có thể được gọi là dân chủ hóa của toàn thế giới bên kia, trong số đó toàn bộ mọi người sở hữu một linh hồn và hoàn toàn có thể được nghênh đón ở toàn thế giới những vị thần sau khi qua đời.[37] Văn học thời Trung Vương quốc mang đặc trưng là những chủ đề phức tạp với những nhân vật được thể hiện với việc tự tin, và phong thái hùng hồn.[38] Phù điêu và những bức tác phẩm điêu khắc chân dung của thời kỳ này mang sự tinh xảo, những cụ ông cụ bà thể mang tính chất chất thành viên đạt đến tầm cao mới với kỹ thuật hoàn hảo nhất.[39]




Vị vua vĩ đại ở đầu cuối của thời kỳ Trung Vương quốc, Amenemhat III, đã được cho phép những người dân châu Á định cư trong khu vực đồng bằng để phục vụ một nhân lực đủ khiến cho việc khai thác mỏ và nhất là những khu công trình xây dựng xây dựng của ông. Tuy nhiên những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt xây dựng và khai thác mỏ đầy tham vọng, kết phù thích hợp với lũ lụt nghiêm trọng của sông Nile dưới triều đại của ông sau này đã gây ra căng thẳng mệt mỏi kinh tế tài chính và dẫn đến việc suy yếu từ từ trong thời kỳ chuyển tiếp thứ hai dưới triều đại thứ mười ba và mười bốn sau này. Trong quy trình suy yếu này, những người dân định cư Canaan khởi đầu nắm quyền trấn áp khu vực đồng bằng châu thổ, ở đầu cuối thì họ chiếm lấy quyền lực tối cao ở Ai Cập và được nghe biết với tên thường gọi là người Hyksos.[40]




Thời kỳ chuyển tiếp thứ hai (1674 TCN – 1549 TCN) và người Hyksos




Bài rõ ràng: Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Hai của Ai Cập




Khoảng năm 1785 trước Công nguyên, khi mà sức mạnh mẽ và tự tin của những vị vua thời Trung Vương quốc suy yếu, những dân cư châu Á sinh sống trong thành Avaris ở miền đông đồng bằng châu thổ đã nắm quyền trấn áp khu vực và buộc cơ quan ban ngành thường trực TW phải rút lui về Thebes, nơi những vị vua bị xem là một chư hầu và nhất là phải cống nạp[41]. Người Hyksos (“Các vị vua ngoại quốc”) bắt chước quy mô của cơ quan ban ngành thường trực Ai Cập và tự miêu tả mình là pharaon, do đó tích hợp những yếu tố Ai Cập vào nền văn hóa truyền thống cổ truyền thời đại đồ đồng của tớ.[42] Họ và những dân tộc bản địa Semite xâm lược khác đã trình làng những công cụ trận chiến tranh mới tới Ai Cập, đáng kể nhất là loại cung hỗn hợp và chiến xa.[42]




 




Lãnh thổ cực lớn của Ai Cập (Thế kỷ XV TCN)




Sau khi rút lui về phía nam, những vị vua Thebes nhận thấy rằng bản thân họ bị mắc kẹt giữa người Hyksos ở phía bắc và liên minh Nubia của người Hyksos, người Kush. Sau nhiều năm không động tĩnh, Thebes đã tập hợp đủ sức mạnh để hoàn toàn có thể thử thách người Hyksos trong một trận chiến tiếp theo đó kéo dãn hơn thế nữa 30 năm, cho tới năm 1555 trước Công nguyên[41] Các vị Pharaon Seqenenre Tao II và Kamose ở đầu cuối đã hoàn toàn có thể vượt mặt người Nubia, nhưng phải tới khi người kế vị của Kamose là Ahmose I lên ngôi, họ mới thành công xuất sắc trong việc tiến hành một loạt những chiến dịch vĩnh viễn loại trừ sự hiện hữu của dân Hyksos ở Ai Cập. Vào thời kỳ Tân Vương quốc tiếp theo đó, quân đội đang trở thành một ưu tiên TT cho những pharaon trong việc tìm cách mở rộng biên giới của Ai Cập và bảo vệ sự thống trị của tớ ở vùng Cận Đông [43]




Thời kỳ Tân Vương quốc (1549 TCN – 1069 TCN)




Bài rõ ràng: Tân Vương quốc Ai Cập




Các vị pharaon thời Tân Vương quốc đã thiết lập nên thuở nào kỳ thịnh vượng trước đó chưa từng có bằng phương pháp củng cố chắc như đinh biên giới của tớ và tăng cường quan hệ ngoại giao với những nước láng giềng, gồm có cả đế quốc Mitanni, Assyria, và Canaan. Các chiến dịch quân sự chiến lược được tiến hành dưới triều đại Tuthmosis I và cháu trai của ông Tuthmosis III đã tạo ra một đế quốc Ai Cập lớn trước đó chưa từng thấy. Vào quy trình giữa triều đại của tớ, Hatshepsut đã thúc đẩy hòa bình và Phục hồi lại những tuyến phố thương mại bị gián đoạn trong thời kỳ người Hyksos cai trị, cũng như mở rộng tới những vùng đất mới. Khi Tuthmosis III qua đời năm 1425 TCN, Ai Cập đã có một đế chế trải dài từ Niya ở tây-bắc Syria tới tận thác thứ tư của sông Nile ở Nubia.[44]




Các vị pharaon thời kỳ này đã khởi đầu một chiến dịch xây dựng quy mô lớn để tôn vinh thần Amun, vị thần được thờ cúng tại Karnak. Họ cũng xây dựng những tượng đài để vinh danh những thành tựu của tớ, cả trong thực tiễn và tưởng tượng. Ngôi đền Karnak là ngôi đền Ai Cập lớn số 1 từng được xây dựng.[45] Hatshepsut đã và đang sử dụng cường điệu tương tự và tạo ra sự huy hoàng trong suốt triều đại của gần hai mươi năm của bà[46]. Triều đại của bà đã rất thành công xuất sắc, nó được ghi lại bởi thuở nào gian dài hòa bình và những khu công trình xây dựng xây dựng giàu sang, những cuộc thám hiểm thương mai tới Punt, Phục hồi lại mạng lưới thương mại quốc tế và những dự án công trình bất Động sản xây dựng lớn, trong số đó có một ngôi đền mai táng thanh lịch sánh ngang với những kiến ​​trúc Hy Lạp của một ngàn năm tiếp Từ đó, một cặp cột tháp tưởng niệm khổng lồ, và một nhà nguyện tại Karnak. Bất chấp những thành tựu này của bà, Amenhotep II, vị vua kế vị của Tuthmosis III, đã tìm cách xóa khỏi di sản của bà vào quy trình gần cuối triều đại của cha ông và trong suốt triều đại của ông.[47] Ông đã và đang nỗ lực để thay đổi nhiều truyền thống cuội nguồn đã được thiết lập và tăng trưởng qua nhiều thế kỷ, mà một số trong những được cho là một nỗ lực vô ích nhằm mục đích ngăn ngừa những người dân phụ nữ khác trở thành pharaon và hạn chế ảnh hưởng của tớ trong vương quốc.





 




Djeser-Djeseru là khu công trình xây dựng chính của tổng hợp đền thờ lăng mộ Pharaon Hatshepsut tại Deir el-Bahri, tòa nhà này là một ví dụ hoàn hảo nhất cho kiến trúc thích hợp, xuất hiện sớm hơn hết đền Parthenon một nghìn năm.




Khoảng năm 1350 TCN, sự ổn định của Tân Vương quốc dường như đã biết thành rình rập đe dọa một lần nữa khi Amenhotep IV lên ngôi và tiến hành một loạt những cải cách triệt để và hỗn loạn. Ông đã thay tên thành Akhenaten, và đưa vị thần mặt trời trước đó ít người nghe biết là Aten trở thành vị thần tối cao, ngăn cấm hầu hết những vị thần khác, và tiến công vào quyền lực tối cao của những giáo sĩ Amun ở Thebes, những người dân mà ông xem là tham nhũng.[48] Di chuyển kinh đô tới thành phố mới Akhetaten (ngày này là Amarna), Akhenaten đã bỏ ngoài tai những sự kiện đang trình làng ở vùng Cận Đông (nơi người Hittite, Mitanni và Assyria đang tranh giành quyền trấn áp). Ông đã dành toàn lực cho tôn giáo mới của tớ và phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp. Sau khi ông qua đời, sự thờ cúng thần Aten đã nhanh gọn bị từ bỏ và những giáo sĩ của Amun sớm giành lại được quyền lực tối cao và trở lại kinh đô Thebes. Dưới ảnh hưởng của tớ, những pharaon như Tutankhamun, Ay và Horemheb tiếp theo này đã tiến hành xóa khỏi toàn bộ những gì đề cập đến vị vua Akhenaten, mà ngày này được gọi là thời kỳ Amarna.[49]




 




Bốn bức tượng phật khổng lồ của Pharaon Ramesses II án ngữ cạnh bên lối vào ngôi đền Abu Simbel.




Khoảng năm 1279 TCN, Ramesses II, còn được gọi là Ramesses Đại đế, lên ngôi vua và ông tiếp tục cho xây dựng nhiều ngôi đền cùng với nhiều bức tượng phật và tháp đài tưởng niệm khác, ông cũng là vị pharaon có nhiều con trai nhất trong lịch sử.[50] Ông còn là một một nhà lãnh đạo quân sự chiến lược táo bạo, Ramesses II đã lãnh đạo quân đội của ông chống lại người Hittite trong trận Kadesh (tại Syria ngày này) và sau một cuộc trận chiến tranh bất phân thắng bại, ở đầu cuối hai bên đã đồng ý ký kết hiệp ước hòa bình thứ nhất được ghi nhận, khoảng chừng năm 1258 TCN.[51] Với việc khắp cơ thể Ai Cập và Hittite đều không thể chiếm hữu được ưu thế hơn đối thủ cạnh tranh cạnh tranh và cả hai cường quốc cũng đều sợ hãi sự bành trướng của đế quốc Trung Assyria, Ai Cập tiếp theo này đã rút khỏi nhiều vùng ở Cận Đông. Do đó người Hittite đã phải đơn độc chống đỡ với những người Assyria hùng mạnh và người Phrygia mới đến.





Tuy nhiên sự giàu sang của Ai Cập đã làm cho nó trở thành một tiềm năng mê hoặc cho những cuộc xâm lược, đặc biệt quan trọng bởi người Berber Libya từ phía tây, và những dân tộc bản địa vùng biển,[52][53] được cho là một liên minh của những người dân đi biển tới từ Aegea. Ban đầu, quân đội đã hoàn toàn có thể đẩy lùi những cuộc xâm lược, nhưng ở đầu cuối Ai Cập đã đánh mất quyền trấn áp những vùng lãnh thổ còn sót lại của tớ ở miền nam Caanan, phần lớn rơi vào tay của người Assyria. Những ảnh hưởng từ những mối rình rập đe dọa bên phía ngoài còn trở nên trầm trọng hơn bởi những yếu tố nội bộ như tham nhũng, nạn cướp mộ, và tình trạng xã hội tạm bợ. Sau khi giành lại quyền lực tối cao của tớ, những đại tư tế Amun ở Thebes đã nắm trong tay những vùng đất to lớn và giàu sang, và mở rộng quyền lực tối cao của tớ ra khắp giang sơn trong thời kỳ chuyển tiếp thứ ba.[54]




Thời kỳ chuyển tiếp thứ ba (1069 TCN – 653 TCN)




Bài rõ ràng: Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Ba của Ai Cập




Sau khi Ramesses XI qua đời trong năm 1078 TCN, Smendes đang trở thành pharaon cai trị phần phía bắc của Ai Cập, đóng đô ở thành phố Tanis. Miền nam thì lại nằm dưới sự trấn áp một cách hiệu suất cao của những đại tư tế Amun ở Thebes, họ chỉ công nhận Smendes trên danh nghĩa.[55] Trong thời hạn này, những bộ lạc Berber tới từ Libya đã khởi đầu định cư ở vùng đồng bằng châu thổ phía tây, và tù trưởng của những người dân định cư đã khởi đầu ngày càng tăng quyền tự chủ của tớ. Các hoàng tử Libya này khởi đầu nắm quyền trấn áp vùng đồng bằng châu thổ dưới thời Shoshenq I vào năm 945 TCN, thiết lập nên triều đại Libya của người Berber, hoặc triều đại Bubastite, cai trị trong mức chừng 200 năm. Shoshenq cũng giành quyền trấn áp miền nam Ai Cập bằng phương pháp đưa những thành viên thuộc hoàng gia sở hữu những vị trí tư tế quan trọng.





Vào thời gian giữa thế kỷ IX TCN, Ai Cập đã tiến hành một nỗ lực bất thành nhằm mục đích giành lại vị thế xưa kia ở Tây Á một lần nữa. Pharaon Osorkon II của Ai Cập, cùng với một liên minh lớn gồm có nhiều vương quốc và dân tộc bản địa khác trong số đó có người Ba Tư, Israel, Hamath, Phoenicia / Caana, người Ả Rập, người Aramea, và Tân Hittite, tham gia vào trận Karkar chống lại vị vua Assyria hùng mạnh Shalmaneser III trình làng trong năm 853 TCN. Tuy nhiên, liên minh này đã thất bại và đế quốc Tân Assyria tiếp tục thống trị Tây Á.





Sự cai trị của người Berber Libya khởi đầu suy yếu khởi đầu khi xuất hiện một triều đại đối thủ cạnh tranh cạnh tranh ở Leontopolis thuộc khu vực đồng bằng châu thổ. Ngoài ra, người Nubia của Kush cũng rình rập đe dọa Ai Cập từ những vùng đất phía Nam.[56]




 




Suốt năm 730 TCN, người Libya từ phía tây đã bức đổ nền thống nhất chính trị của vương quốc.




Trải qua hàng thiên niên kỷ tương tác (thương mại, tiếp xúc văn hóa truyền thống, chiếm đóng, đồng hóa, và trận chiến tranh [57]) với Ai Cập,[58] vị vua Piye của người Kush xuất phát từ kinh đô Napata ở Nubia của ông và tiến đánh Ai Cập khoảng chừng năm 727 TCN. Piye thuận tiện và đơn thuần và giản dị chiếm hữu được Thebes và ở đầu cuối là khu vực đồng bằng sông Nile.[59] Ông đã cho ghi lại quy trình này trên tấm bia thắng lợi của tớ. Piye tiếp theo đó thiết lập nên triều đại thứ 25,[60] để thống nhất lại “Hai vùng đất” của miền Bắc và miền Nam Ai Cập. Đế chế thung lũng sông Nile một lần nữa lại trở nên to lớn như thơi Tân Vương quốc.





Triều đại thứ 25 đã mở ra thuở nào kỳ phục hưng cho Ai Cập cổ đại.[61] Tôn giáo, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, kiến ​​trúc đã được Phục hồi lại vẻ huy hoàng như thời Cổ, Trung, và Tân Vương quốc. Các pharaon ví như Taharqa, đã cho xây dựng hoặc phục hồi lại những đền thờ và tượng đài khắp toàn bộ khu vực thung lũng sông Nile, gồm có cả ở Memphis, Karnak, Kawa, Jebel Barkal, vv [62] Triều đại thứ 25 cũng là triều đại thứ nhất cho xây dựng nhiều kim tự tháp (phần lớn nằm tại Sudan ngày này) ở thung lũng Nile Tính từ lúc thời Trung Vương quốc.[63][64][65]




Piye đã tiến hành nhiều nỗ lực để mở rộng ảnh hưởng của Ai Cập ở vùng Cận Đông, vốn đang nằm dưới sự trấn áp của Assyria, nhưng đều không thành công xuất sắc. Năm 720 TCN, ông phái một đội nhóm quân đến tương hỗ của một cuộc khởi nghĩa chống lại Assyria, đang xẩy ra tại Philistia và Gaza. Tuy nhiên, Piye đã biết thành Sargon II vượt mặt và cuộc khởi nghĩa bị đàn áp. Năm 711 TCN, Piye lại ủng hộ một cuộc khởi nghĩa khác của người Do Thái ở Ashdod chống lại người Assyria và lại một lần nữa bị vượt mặt bởi vua Assyria Sargon II. Sau đó, Piye đã buộc phải từ bỏ vùng Cận Đông.[66]




Từ thế kỷ X TCN trở đi, Assyria đã tiến hành những cuộc trận chiến tranh nhằm mục đích trấn áp miền Nam Levant. Các thành phố và những vương quốc miền nam Cận Đông thường xuyên lôi kéo Ai Cập trợ giúp họ trong trận chiến chống lại quân đội Assyria hùng mạnh. Taharqa đã đạt được một số trong những thành công xuất sắc bước đầu trong nỗ lực nhằm mục đích giành lại một chỗ đứng ở Cận Đông. Taharqa đã trợ tương hỗ cho vua Judea Hezekiah khi Hezekiah và Jerusalem bị vua Assyria, Sennacherib, vây hãm. Các học giả đang không đi đến thống nhất với nhau về nguyên do chính làm cho những người dân Assyria từ bỏ cuộc vây hãm Jerusalem của tớ. Có thể nguyên nhân làm cho những người dân Assyria tránh một trận chiến với lực lượng can thiệp Ai Cập / Kush hoàn toàn có thể là vì dịch bệnh hoành hành.[67] Henry Aubin lại lập luận rằng quân đội Kush / Ai Cập đã cứu thoát Jerusalem khỏi tay người Assyria và ngăn cản người Assyria quay trở lại lấn chiếm Jerusalem suốt phần đời còn sót lại của Sennacherib (20 năm).[68] Tuy nhiên biên niên sử của Senacherib xác lập rằng Judea đã được buộc vào cống nạp.[69]




Sennacherib tiếp theo này đã biết thành những người dân con trai của tớ sát hại chính bới ông ta đã phá hủy thành phố Babylon nổi loạn, một thành phố thiêng liêng riêng với toàn bộ người dân Mesopotamia, gồm có cả Assyria. Năm 674 TCN, Esarhaddon tiến hành một cuộc xâm lược mở nguồn vào Ai Cập, tuy nhiên nỗ lực này đã biết thành Taharqa đẩy lùi.[70] Tuy nhiên, vào năm 671 TCN, Esarhaddon đã phát động một cuộc xâm lược toàn vẹn và tổng thể. Một phần quân đội của ông ta đã lưu lại để đối phó với những cuộc khởi nghĩa ở Phoenicia, và Israel. Phần còn sót lại tiến về phía nam tới Rapihu, rồi băng qua Sinai, và tiến vào Ai Cập. Esarhaddon giành một thắng lợi quyết định hành động trước Taharqa, rồi chiếm lấy Memphis, Thebes và toàn bộ những thành phố lớn của Ai Cập, còn Taharqa bị đánh đuổi trở lại quê nhà Nubia của ông. Esarhaddon lúc giờ đây tự gọi bản thân ông ta là “vua của Ai Cập, Patros, và Kush”, và trở về với một lượng lớn chiến lợi phẩm từ những thành phố ở vùng đồng bằng; ông ta đã cho dựng lên một tấm bia thắng lợi vào thời gian này và tiến hành một cuộc diễu hành với vị hoàng tử tù binh Ushankhuru, con trai của Taharqa ở Nineveh. Esarhaddon cho đóng một đội nhóm quân nhỏ ở miền bắc việt nam Ai Cập và mô tả cách “Tất khắp cơ thể Ethiopia (cách gọi người Nubia / Kushi) đã biết thành ta trục xuất khỏi Ai Cập, để không hề kẻ nào không thần phục ta”.[71] Ông ta còn thiết lập những chư hầu Ai Cập bản xứ để cai trị thay mặt mình.[72] Cuộc chinh phục của Esarhaddon đã ghi lại sự kết thúc hoàn toàn của đế chế Kush ngắn ngủi.






Tuy nhiên, những chư hầu Ai Cập được Esarhaddon dựng lên đang không thể giữ được quyền trấn áp toàn bộ giang sơn một cách lâu dài. Hai năm tiếp theo, Taharqa quay trở lại từ Nubia và nắm quyền trấn áp miền nam Ai Cập xa về phía bắc tới Memphis. Esarhaddon đã sẵn sàng sẵn sàng để quay trở lại Ai Cập và một lần nữa để đánh đuổi Taharqa, tuy nhiên ông ta đã lâm bệnh và qua đời tại Nineveh, trước lúc hoàn toàn có thể rời Assyria. Vị vua kế vị, Ashurbanipal, đã phái một vị tướng Assyria mang tên là Sha-Nabu-shu cùng với một đạo quân nhỏ, nhưng được huấn luyện tốt và đã vượt mặt Taharqa tại Memphis, một lần nữa lại đánh đuổi ông ta thoát khỏi Ai Cập. Taharqa qua đời ở Nubia hai năm tiếp Từ đó.




 




Vương triều thứ Hai mươi lăm




Vị vua kế vị ông, Tanutamun, đã và đang tiến hành một nỗ lực nhằm mục đích giành lại Ai Cập cho Nubia nhưng không thành công xuất sắc. Bước đầu ông đã vượt mặt thành công xuất sắc Necho, vị vua chư hầu Ai Cập được Ashurbanipal dựng lên, chiếm lấy Thebes trong quy trình này. Assyria tiếp theo này đã phái một đội nhóm quân lớn tiến về phía nam. Tantamani (Tanutamun) bị đánh tan tác và phải chạy trốn trở lại Nubia. Quân đội Assyria tiếp theo đó cướp phá Thebes đến mức nó không bao giờ thực sự hồi sinh lại được nữa. Một vị vua bản xứ, Psammetichus I đã được đưa lên ngôi, như thể một chư hầu của Ashurbanipal, và Nubia không bao giờ trở thành một mối de dọa cho toàn bộ Assyria và Ai Cập nữa.[73]




Thời hậu nguyên (672 TCN – 332 TCN)




Bài rõ ràng: Thời kỳ Hậu nguyên Ai Cập và Ai Cập thuộc Ba Tư




Do không còn kế hoạch lâu dài cho cuộc chinh phục, người Assyria tổ chức triển khai việc cai trị Ai Cập thông qua một loạt những chư hầu được nghe biết như thể những vị vua Saite của triều đại thứ 26. Năm 653 TCN, vua Saite Psamtik I (tận dụng thời gian Assyria đang tham gia vào một trong những cuộc trận chiến tranh quyết liệt nhằm mục đích chinh phục Elam và chỉ có một đội nhóm quân Assyria nhỏ đóng ở Ai Cập) đã hoàn toàn có thể giành lại độc lập cho Ai Cập thoát khỏi ách thống trị của người Assyria với việc giúp sức của người Lydia và lính đánh thuê Hy Lạp, những người dân tiếp theo này đã được tuyển mộ để tạo thành lực lượng thủy quân thứ nhất của Ai Cập. Tuy nhiên, Psamtik và những vị vua kế vị ông đã thận trọng trong việc duy trì quan hệ hòa bình với Assyria. Ảnh hưởng của người Hy Lạp đã mở rộng một cách đáng kể và thành phố Naukratis đang trở thành khu định cư của người Hy Lạp ở vùng đồng bằng.





Năm 609 TCN, Necho II đã tiến hành trận chiến tranh với Babylon, người Chaldea, người Medes và Scythia trong một nỗ lực nhằm mục đích cứu lấy Assyria, vốn vừa trải qua một cuộc nội chiến tàn khốc lại đã biết thành liên minh những cường quốc này giày xéo. Tuy nhiên, những nỗ lực của Ai Cập đã thất bại. Nhưng người Ai Cập lại đã trì hoãn sự can thiệp quá lâu và khi Necho II phái quân đội của ông tiến về phía bắc thì lúc đó thành Nineveh đã thất thủ và vua Sinsharishkun đã và đang tử trận. Tuy nhiên, Necho đã thuận tiện và đơn thuần và giản dị vượt mặt một đội nhóm quân Israel của vua Josiah nhưng ông và người Assyria tiếp theo này lại bại trận tại Harran trước người Babylon, Medes và người Scythia. Necho II và Ashur-uballit II của Assyria ở đầu cuối đã biết thành vượt mặt tại Carchemish ở Aramea (Syria ngày này) vào năm 605 TCN. Người Ai Cập sau dó vẫn còn đấy tiếp tục tranh giành khu vực này trong một vài thập kỷ nữa với những vị vua Babylon như Nabopolassar và Nebuchadnezzar II để trấn áp những vùng đất còn sót lại của cựu đế quốc Assyria ở Levant. Tuy nhiên, họ đã từ từ bị đẩy lùi về Ai Cập, và Nebuchadnezzar II thậm chí còn đã xâm lược Ai Cập vào năm 567 TCN.[69] Triều đại của những vị vua Saite với vị trí căn cứ tại kinh đô mới ở Sais đã tận mắt tận mắt chứng kiến ​​một sự hồi sinh ngắn ngủi trong nền kinh tế thị trường tài chính và văn hóa truyền thống, nhưng trong năm 525 TCN, người Ba Tư hùng mạnh dưới sự chỉ huy của Cambyses II, đã khởi đầu cuộc chinh phục Ai Cập, và đã bắt sống được Pharaon Psamtik III ngay tại trận Pelusium. Cambyses II tiếp theo đó lấy tước hiệu của pharaon, nhưng lại cai trị Ai Cập từ quê nhà tại Susa ở Ba Tư (Iran ngày này), và trao quyền cai trị Ai Cập vào tay một phó vương. Một vài cuộc khởi nghĩa nổ ra chống lại người Ba Tư vào thế kỷ thứ năm đã giành được thành công xuất sắc ngắn ngủi, tuy vậy Ai Cập đang không bao giờ hoàn toàn có thể lật đổ vĩnh viễn ách thống trị của người Ba Tư.[74]




Sau khi bị sáp nhập vào đế quốc Ba Tư, Ai Cập cùng với Síp và Phoenicia (Lebanon ngày này) tạo thành satrap thứ sáu của Đế quốc Achaemenid. Giai đoạn thứ nhất mà người Ba Tư thống trị Ai Cập, còn được nghe biết như thể triều đại thứ 27, kết thúc vào năm 402 TCN, và từ thời điểm năm 380-343 TCN ghi lại triều đại Ai Cập bản địa ở đầu cuối, được nghe biết là triều đại thứ 30, kết thúc với việc trì vì của vua Nectanebo II. Sự thống trị của người Ba Tư được phục hồi tiếp theo đó, đôi lúc được gọi là triều đại thứ 31, bắt nguồn từ thời điểm năm 343 TCN, nhưng không lâu sau, năm 332 TCN, viên phó vương Ba Tư Mazaces đã đầu hàng và đem dâng Ai Cập cho vua Alexander Đại đế của Macedonia.[75]




Thời kỳ thuộc Hy Lạp




Bài rõ ràng: Ai Cập thuộc Hy Lạp và Triều đại Ptolemaios




 




Alexander Đại đế, 100 TCN – 100 CN, 54.162, Bảo tàng Brooklyn




Năm 332 trước Công nguyên, Alexander Đại đế chinh phục Ai Cập mà không gặp phải sự kháng cự đáng kể nào từ Ba Tư và được người Ai Cập nghênh đón như thể người giải phóng. Chính quyền được những người dân kế tục Alexander xây dựng, triều đại Ptolemaios của Macedonia, nhờ vào một trong những quy mô của Ai Cập và TT đặt tại kinh đô mới Alexandria. Thành phố đang trở thành một TT về học thuật và văn hóa truyền thống, với thư viện Alexandria nổi tiếng.[76] Ngọn hải đăng Alexandria đã thắp sáng chỉ đường cho những con thuyền mà mang lại sự phồn vinh về thương mại cho thành phố[77].





Văn hóa Hy Lạp đang không thay thế văn hóa truyền thống Ai Cập bản địa, chính bới nhà Ptolemaios đã ủng hộ những truyền thống cuội nguồn lâu lăm nhằm mục đích đảm bảo sự trung thành với chủ của dân chúng. Họ đã xây dựng những ngôi đền mới theo phong thái Ai Cập, ủng hộ tôn giáo truyền thống cuội nguồn, và miêu tả bản thân là pharaon. Một số truyền thống cuội nguồn đã hợp nhất với nhau, ví như những vị thần Hy Lạp và Ai Cập đã hợp nhất với nhau thành những vị thần được thờ phụng chung, như Serapis, và những hình mẫu cổ xưa của nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp điêu khắc Hy Lạp đã chịu ràng buộc từ những họa tiết truyền thống cuội nguồn của Ai Cập. Bất chấp những nỗ lực của tớ để xoa dịu người dân Ai Cập, nhà Ptolemaios đã biết thành thử thách bởi cuộc khởi nghĩa của dân cư bản địa, tranh chấp nội bộ, và bởi cả phần đông dân cư Alexandria sau khi Ptolemaios IV qua đời.[78] Ngoài ra, chính bới Rome ngày càng dựa nhiều hơn nữa vào ngũ cốc nhập khẩu từ Ai Cập, người La Mã đã dành sự quan tâm rất rộng riêng với tình hình chính trị ở Ai Cập. Những cuộc khởi nghĩa của người Ai Cập tiếp tục nổ ra, những chính trị gia đầy tham vọng, và những đối thủ cạnh tranh cạnh tranh hùng mạnh tới từ vùng Cận Đông càng làm cho tình hình trở nên mất ổn định, dẫn đến việc Rome phái quân đến bảo vệ Ai Cập như thể một tỉnh thuộc đế chế.[79]




Thời kì thuộc La Mã




Bài rõ ràng: Ai Cập thuộc La Mã




 




Chân dung xác ướp Fayum, hình ảnh quy tụ cả văn hóa truyền thống Ai Cập và La Mã.




Ai Cập trở thành một tỉnh của Đế chế La Mã vào năm 30 trước Công nguyên, sau thất bại của Marcus Antonius và nữ hoàng Cleopatra VII trước Octavian (sau này là Hoàng đế Augustus) trong trận Actium. Người La Mã phụ thuộc hầu hết vào những chuyến hàng ngũ cốc từ Ai Cập, và quân đội La Mã, thuộc thẩm quyền của thái thú được chỉ định bởi Hoàng đế, dẹp yên những cuộc khởi nghĩa, thi hành trang trọng việc thu thuế nặng, và ngăn ngừa cuộc tiến công của bọn cướp, mà đang trở thành một yếu tố nổi tiếng trong quy trình này [80] Alexandria đang trở thành một TT ngày càng quan trọng trên tuyến phố thương mại với phương đông, vì những của cải xa hoa kỳ lạ có nhu yếu cao tại Rome.[81]




Mặc dù người La Mã đã có một thái độ thù địch hơn so với những người Hy Lạp riêng với những người Ai Cập, một số trong những truyền thống cuội nguồn như ướp xác và thờ cúng những vị thần truyền thống cuội nguồn vẫn tiếp tục.[82] Nghệ thuật vẽ chân dung xác ướp tăng trưởng rực rỡ, và một số trong những của những nhà vua La Mã đã tự mô tả mình như pharaon, tuy nhiên không đến mức độ như nhà Ptolemaios trước kia.





Từ thời gian giữa thế kỷ thứ nhất, Kitô giáo đã khởi đầu bén rễ ở Ai Cập và ban đầu được xem như một tôn giáo hoàn toàn có thể hoàn toàn có thể đồng ý được. Tuy nhiên, đấy là một tôn giáo không thỏa hiệp và luôn nỗ lực cải đạo những người dân theo tôn giáo truyền thống cuội nguồn của Ai Cập và tôn giáo Hy Lạp-La Mã cổ đại, và rình rập đe dọa những truyền thống cuội nguồn tôn giáo lâu lăm. Điều này dẫn đến những cuộc đàn áp những người dân cải đạo sang Kitô giáo, mà đỉnh điểm là cuộc đại thanh trừng của Diocletianus khởi nguồn vào năm 303, nhưng ở đầu cuối Kitô giáo đã thắng thế.[83] Năm 391, nhà vua Theodosius ban pháp lệnh nghiêm cấm những nghi thức thờ cúng đa thần giáo và ngừng hoạt động những ngôi đền.[84] Còn tại thành Alexandria thì đã trình làng cuộc bạo loạn lớn chống lại đa thần giáo với việc phá hủy những hình tượng tôn giáo công cộng và tư nhân.[85] Như là một hệ quả của điều này, văn hóa truyền thống tôn giáo bản địa của Ai Cập đã dần dần biến mất. Trong khi những dân cư bản địa tiếp tục nói ngôn từ của tớ, thì kĩ năng đọc những ghi chép bằng chữ tượng hình từ từ biến mất chính bới vai trò của những giáo sĩ và nữ tư tế trong những ngôi đền Ai Cập ngày càng suy giảm. Các ngôi đền cổ bị quy đổi thành những nhà thời thánh Kitô giáo hoặc bị bỏ hoang trong sa mạc.[86]




 




Pharaon thường được miêu tả mang những hình tượng của hoàng gia và quyền lực tối cao.




Pharaon là người sở hữu toàn bộ quyền lực tối cao tối cao của vương quốc và tối thiểu là trên lý thuyết sở hữu toàn bộ đất đai cùng toàn bộ những nguồn tài nguyên của nó. Nhà vua là tổng tư lệnh tối cao của quân đội và là người đứng đầu nhà nước, nhờ vào một trong những cỗ máy quan lại giúp ông quản trị và vận hành việc làm của tớ. Đứng góp vốn đầu tư mạnh quan ban ngành thường trực của nhà nước chỉ với sau nhà vua là tể tướng, người đóng vai trò là người đại diện thay mặt thay mặt và quản trị và vận hành toàn bộ đất đai, quốc khố, những khu công trình xây dựng xây dựng, khối mạng lưới hệ thống pháp lý, và những tài liệu tàng trữ.[87] Ở Lever khu vực, giang sơn được phân thành 42 khu vực hành chính gọi là những nome nằm dưới sự cai trị bởi một nomarch, những người dân nằm dưới sự giám sát của tể tướng. Các ngôi đền hình thành nên xương sống của toàn bộ nền kinh tế thị trường tài chính. Không chỉ là nơi thờ cúng, chúng còn giữ trách nhiệm thu gom và tích trữ của cải của vương quốc trong một khối mạng lưới hệ thống những kho thóc và Kho bạc được quản trị và vận hành bởi những đốc công, họ giữ trọng trách phân phối thóc lúa và thành phầm & hàng hóa.[88]




Phần lớn nền kinh tế thị trường tài chính được tổ chức triển khai một cách triệu tập và nằm dưới sự trấn áp ngặt nghèo. Mặc dù những người dân Ai Cập cổ đại không sử dụng tiền đúc cho tới thời kỳ hậu nguyên, họ đã sử dụng một loại khối mạng lưới hệ thống trao đổi thành phầm & hàng hóa,[89] sử dụng những bao tải thóc để làm tiêu chuẩn và deben, trọng lượng khoảng chừng 91 gram (3 oz) bằng đồng đúc hoặc bạc để tạo ra một cty đo lường chung.[90] Người lao động được trả bằng thóc và một người lao động thông thường hoàn toàn có thể tìm kiếm được 5 ½ bao tải (200 kg hoặc 400 lb) thóc mỗi tháng, trong lúc một quản đốc hoàn toàn có thể tìm kiếm được 7½ bao tải (250 kg hoặc 550 lb). Giá cả được cố định và thắt chặt trên toàn quốc và được ghi vào sổ sách để tạo Đk cho việc marketing thương mại; ví như một chiếc áo hiện có mức giá năm deben đồng, trong lúc một con bò có mức giá 140 deben.[90] Thóc lúa hoàn toàn có thể được trao đổi với những món đồ khác, theo một bảng giá cố định và thắt chặt.[90] Vào thế kỷ thứ V TCN, tiền đúc đã được gia nhập vào Ai Cập từ quốc tế. Ban đầu những đồng xu được sử dụng như những miếng đúc tiêu chuẩn từ sắt kẽm kim loại quý hơn là một loại tiền tệ thật sự, nhưng trong những thế kỷ tiếp theo đó, những thương nhân quốc tế đã tin tưởng loại tiền này.[91]




Địa vị xã hội




Xã hội Ai Cập đã có sự phân loại giai cấp ở tại mức độ cao, và vị thế xã hội đã được phân biệt rõ ràng. Nông dân chiếm phần đông trong xã hội, nhưng nông sản lại thuộc về trực tiếp của nhà nước, đền thờ, hay những mái ấm gia đình quý tộc mà sở hữu đất đai.[92] Nông dân cũng phải chịu thuế lao động và bị buộc phải tham gia lao động trong những dự án công trình bất Động sản thủy lợi, những khu công trình xây dựng xây dựng theo một khối mạng lưới hệ thống sưu dịch.[93] Nghệ sĩ và thợ thủ công lại sở hữu vị thế cao hơn nông dân, nhưng họ cũng nằm dưới sự trấn áp của nhà nước, thao tác tại những phân xưởng gắn với những ngôi đền và được trả lương trực tiếp từ quốc khố. Các viên ký lục và quan lại hình thành nên tầng lớp thượng lưu ở Ai Cập cổ đại, được gọi là “tầng lớp váy trắng”, một sự ám chỉ đến việc sử dụng quần áo bằng vải lanh white color như thể một tín hiệu cho vị thế của tớ.[94] Tầng lớp thượng lưu này còn làm nổi trội vị thế xã hội của tớ thông qua nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp và văn học. Bên dưới giới quý tộc là những giáo sĩ, thầy thuốc, và những kỹ sư được đào tạo và giảng dạy một cách trình độ trong nghành nghề của tớ. Nô lệ cũng khá được nghe biết ở Ai Cập cổ đại, nhưng mức độ và tỷ suất của nó lại không rõ ràng.[95]




 




Trừng phạt ở Ai Cập cổ đại.




 




Những lao động trẻ tuổi người Ai Cập đang rất được thầy thuốc chữa trị.




Người Ai Cập cổ đại coi đàn ông và phụ nữ, kể cả toàn bộ mọi người tới từ toàn bộ những tầng lớp xã hội, ngoại trừ nô lệ, về cơ bản là bình đẳng với nhau theo quy định của pháp lý, và trong cả những người dân nông dân dưới đáy cũng khá được quyền kiến ​​nghị tới tể tướng và triều đình.[96] Mặc dù, nô lệ được sử dụng hầu hết như thể những người dân hầu chịu sự ràng buộc. Họ hoàn toàn có thể bị mua và bán, hoặc hoàn toàn có thể thao tác tự do và thường được điều trị bởi những thầy thuốc tại nơi thao tác.[97] Cả đàn ông và phụ nữ đều phải có quyền sở hữu và mua và bán tài sản, ký phối hợp đồng, kết hôn và ly hôn, nhận thừa kế, và theo đuổi những tranh chấp pháp lý tại tòa án. Các cặp vợ chồng hoàn toàn có thể sở hữu tài sản chung và bảo vệ bản thân khi ly dị bằng phương pháp đồng ý hợp đồng hôn nhân gia đình, trong số đó quy định những trách nhiệm và trách nhiệm tài chính của người chồng riêng với vợ và con cháu khi kết thúc cuộc hôn nhân gia đình của tớ. So với phụ nữ ở Hy Lạp cổ đại, La Mã, và thậm chí còn là nhiều nơi trên toàn thế giới vào trong ngày này, phụ nữ Ai Cập cổ đại đã có nhiều quyền lợi hơn. Những người phụ nữ như Hatshepsut và Cleopatra VII thậm chí còn đang trở thành những pharaon, trong lúc nhiều người khác sở hữu vị thế Người vợ thần thánh của Amun. Mặc dù đã có được nhiều quyền tự do, phụ nữ Ai Cập cổ đại lại không thường xuyên sở hữu những vị trí chính thức trong cơ quan ban ngành thường trực, họ chỉ giữ vai trò thứ yếu trong những ngôi đền, và không được trao nền giáo dục như phái mạnh.[96]




 




Ký lục là những người dân dân có vị thế xã hội cao và được giáo dục tốt. Họ được giao trách nhiệm tính thuế, ghi chép, và quản trị và vận hành.




Hệ thống pháp lý




Người đứng đầu của khối mạng lưới hệ thống pháp lý chính thức là pharaon, ông là người phụ trách thi hành pháp lý, thực thi công lý, duy trì pháp lý và trật tự, một khái niệm được người Ai Cập cổ đại gọi là Ma'[87] Mặc dù không còn bộ luật nào từ thời Ai Cập cổ đại còn tồn tại, những thư liệu của tòa án đã cho toàn bộ chúng ta biết luật pháp Ai Cập nhờ vào một trong những chiếc nhìn chung về ý thức đúng và sai mà nhấn mạnh yếu tố tới việc đạt được thỏa thuận hợp tác và xử lý và xử lý xung đột thay vì tôn trọng đúng một tập hợp quy định phức tạp[96] Hội đồng địa phương gồm những người dân cao tuổi, được nghe biết như Kenbet vào thời Tân Vương quốc, phụ trách về phán quyết trong những phiên tòa xét xử liên quan đến những vụ kiện nhỏ và tranh chấp nhỏ.[87] Trường hợp nghiêm trọng hơn liên quan đến giết người, thanh toán giao dịch thanh toán đất lớn, và cướp mộ được đưa tới Đại Kenbet, mà tể tướng hoặc pharaon chủ trì. Nguyên đơn và bị đơn dự kiến ​​sẽ đại diện thay mặt thay mặt cho bản thân mình và phải thề một lời tuyên thệ rằng họ đã nói thực sự. Trong một số trong những trường hợp, cơ quan ban ngành thường trực đóng cả hai vai trò là công tố viên và thẩm phán, và họ hoàn toàn có thể tra tấn đánh đập bị cáo để đã có được một lời thú nhận và tên của bất kỳ đồng phạm nào. Bất kể lời buộc tội hoàn toàn có thể là thông thường hoặc nghiêm trọng, viên ký lục của tòa án sẽ ghi nhận khiếu nại, lời khai, và phán quyết của vụ án để hoàn toàn có thể xem xét đến trong tương lai.[98]




Hình phạt cho những tội lỗi nhỏ hoàn toàn có thể là phạt tiền, đánh đập, cắt xẻo khuôn mặt, hay lưu đày, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội. Những tội nghiêm trọng như giết người và cướp mộ thì bị trừng phạt bằng phương pháp xử tử, hoàn toàn có thể bằng phương pháp chém đầu, dìm chết đuối, hoặc đóng cọc riêng với những người phạm tội. Hình phạt cũng hoàn toàn có thể được mở rộng ra riêng với mái ấm gia đình của người phạm tội.[87] Bắt đầu từ thời Tân Vương quốc, những nhà tiên tri đóng một vai trò quan trọng trong khối mạng lưới hệ thống pháp lý, xét xử cả trong trường hợp dân sự và hình sự. Trình tự cho quy trình này đó là hỏi thần linh một vướng mắc “có” hoặc “không” có liên quan đến việc đúng hay sai của một yếu tố. Thần linh thông qua một số trong những vị thầy tế, sẽ phán quyết bằng phương pháp chọn một hoặc Theo phong cách khác là di tán về phía trước hoặc phía sau, hoặc chỉ vào một trong những trong những câu vấn đáp được viết trên một mảnh giấy cói hoặc một ostracon.[99]




Nông nghiệp




Xem thêm: Nông nghiệp Ai Cập cổ đại, Ẩm thực Ai Cập cổ đại, và Vườn tược Ai Cập cổ đại




 




Công tác đo đạc và ghi chép được minh họa trên một bức tranh in tường tại lăng mộ của Menna, ở Thebes, Ai Cập (Vương triều thứ Mười tám)




Sự phối hợp những Đk địa lý thuận tiện góp thêm phần vào sự thành công xuất sắc của văn hóa truyền thống Ai Cập cổ đại, quan trọng nhất trong số đó là đất đai có độ phì nhiêu cao, kết quả từ sự ngập lụt thường niên của sông Nile. Như vậy, người Ai Cập cổ đại hoàn toàn có thể tạo ra một nguồn lương thực dồi dào, được cho phép dân cư để nhiều thời hạn và nguồn lực cho những mục tiêu văn hóa truyền thống, kĩ thuật, và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp. Quản lý đất đai có vai trò rất quan trọng trong thời Ai Cập cổ đại chính bới số thuế được nhờ vào số lượng đất mà một người sở hữu.[100]





Công việc đồng áng ở Ai Cập tùy từng chu kỳ luân hồi của sông Nile. Người Ai Cập ghi nhận ba mùa: Akhet (lũ lụt), Peret (trồng trọt), và Shemu (thu hoạch). Mùa lũ lụt kéo dãn từ thời điểm tháng sáu tới tháng chín, bồi đắp hai bờ sông một lớp phù sa lý tưởng, giàu khoáng chất cho việc trồng trọt. Sau khi nước lũ rút, mùa gieo trồng kéo dãn từ Tháng Mười tới tháng hai. Nông dân cày và trồng hạt giống trên những cánh đồng, được tưới bằng mương, kênh rạch. Ai Cập vốn có lượng mưa thường niên ít, do đó, nông dân đã nhờ vào sông Nile để tưới nước cho cây trồng của tớ[101] Từ tháng ba tới tháng năm, nông dân sử dụng liềm để thu hoạch cây trồng của tớ, mà tiếp theo này đã đập với một chiếc đập lúa một để tách riêng rơm khỏi hạt thóc lúa. Sàng lọc vô hiệu trấu khỏi thóc, những hạt thóc lúa tiếp theo này được nghiền thành bột, ủ làm bia, hoặc được tàng trữ để sử dụng sau này.[102]




 




Một bức phù điêu từ ngôi mộ của Nakht mô tả cảnh người lao động đang cày ruộng, thu hoạch mùa vụ, và đập lúa dưới sự chỉ huy của một quản đốc.




Người Ai Cập cổ đại trồng lúa mì và lúa mạch, và một số trong những loại ngũ cốc khác, toàn bộ đều được sử dụng để làm cho hai loại thực phẩm đó đó là bánh mì và bia [103] Các cây lanh bị nhổ bật gốc trước lúc chúng khởi đầu ra hoa, vốn được trồng để lấy sợi. Những sợi này được tách dọc theo chiều dài của nó và xe thành sợi, được sử dụng để dệt vải lanh và may quần áo. Cây cói mọc trên những bờ của sông Nile đã được sử dụng để làm giấy. Rau và hoa quả được trồng ở những mảnh đất nền trống vườn, gần những ngôi nhà và trên khu đất nền trống cao hơn, và phải được tưới nước bằng tay thủ công. Rau gồm có tỏi tây, tỏi, dưa hấu, bí, đậu, rau diếp, và những cây trồng khác, ngoài ra còn tồn tại nho đã được chế trở thành rượu.[104]




Động vật




Người Ai Cập tin rằng một quan hệ cân đối giữa con người và động vật hoang dã là một yếu tố thiết yếu của trật tự vũ trụ, do đó con người, động vật hoang dã và thực vật được cho là thành viên của một tổng thể chung duy nhất [105]. Gia súc là những vật nuôi quan trọng nhất, việc quản trị và vận hành thuế đánh vào vật nuôi trong những cuộc tổng khảo sát thường xuyên, và kích thước của một đàn phản ánh uy tín và vai trò của điền trang hoặc ngôi đền mà sở hữu chúng. Ngoài ra cho gia súc, người Ai Cập cổ còn nuôi cừu, dê và lợn. Gia cầm như vịt, ngan, ngỗng, chim bồ câu đã biết thành bắt do mắc bẫy và được nuôi ở những trang trại, nơi chúng đã biết thành ép ăn với bột để vỗ béo[106]. Ngoài ra sông Nile còn là một một nguồn phục vụ cá phong phú. Ong cũng khá được thuần hóa tối thiểu là từ thời Cổ Vương quốc, và chúng đã phục vụ cả mật ong và sáp.[107]




 




Sennedjem cày ruộng của ông với một cặp bò.




Người Ai Cập cổ đại sử dụng lừa và bò để chuyên chở, và chúng còn được sử dụng trong việc cày ruộng và gieo hạt giống. Việc giết mổ một con bò được vỗ béo cũng là một phần trọng tâm trong những nghi lễ thờ cúng.[106]Ngựa đã được người Hyksos gia nhập vào Ai Cập trong thời kỳ chuyển tiếp thứ hai, và lạc đà, tuy nhiên được nghe biết từ thời Tân Vương quốc, chỉ được sử dụng để chuyên chở vào thời Hậu nguyên. Ngoài ra còn tồn tại dẫn chứng đã cho toàn bộ chúng ta biết những con voi đã được sử dụng trong thuở nào gian ngắn vào quy trình Hậu nguyên, nhưng phần lớn chúng đã biết thành bỏ rơi do thiếu đất chăn thả.[106]Chó, mèo và khỉ là những loài thường được nuôi trong mái ấm gia đình, trong lúc những loài vật ngoại quốc khác được đưa về từ khu vực TT của châu Phi, như sư tử, lại được dành riêng cho hoàng gia. Herodotus quan sát thấy rằng người Ai Cập là những người dân duy nhất giữ những loài vật nuôi ở cùng trong nhà với họ.[105] Trong quy trình Tiền triều đại và Hậu nguyên, việc thờ cúng những vị thần trong hình dạng động vật hoang dã của tớ trở nên vô cùng phổ cập, ví như nữ thần mèo Bastet và thần cò Thoth, nhiều loài còn được nhân giống với số lượng lớn tại những trang trại nhằm mục đích dành riêng cho mục tiêu hiến tế trong những nghi lễ.[108]




Tài nguyên




Xem thêm: Khai thác mỏ ở Ai Cập




Ai Cập có nguồn tài nguyên đá phong phú dành riêng cho những khu công trình xây dựng xây dựng, cùng với đồng và chì, vàng, và đá bán quý. Các nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên này được cho phép người Ai Cập cổ đại xây dựng những khu công trình xây dựng kiến trúc, tạc tượng, sản xuất những công cụ và đồ trang sức đẹp.[109] Quá trình ướp xác sử dụng muối từ Natrun Wadi để làm khô những xác ướp, ngoài ra còn phục vụ nguồn thạch cao thiết yếu để làm vữa.[110] Còn có những mỏ vàng lớn Nubia, và một trong những map thứ nhất được nghe biết là map về một mỏ vàng ở khu vực này. Wadi Hammamat là nơi phục vụ nguồn đá granit nổi tiếng, greywacke, và vàng. Đá lửa là loại khoáng chất thứ nhất được tích lũy và sử dụng để làm công cụ, và những chiếc rìu đá là dẫn chứng sớm nhất về quy trình định cư ở khu vực thung lũng sông Nile. Những viên đá nhỏ đã được mài một cách thận trọng để làm lưỡi dao và đầu mũi tên nhờ vào độ cứng vừa phải của chúng và độ bền thậm chí còn chỉ kém đồng mà được sử dụng để thay thế sau này.[111] Người Ai Cập cổ đại là những người dân thứ nhất sử dụng những khoáng chất như lưu huỳnh làm mỹ phẩm.[112]




Người Ai Cập còn biết tách galen thoát khỏi quặng chì tại Gebel Rosas để sản xuất lưới chì, những quả dọi bằng chì, và những bức tượng phật nhỏ. Đồng là sắt kẽm kim loại quan trọng nhất được sử dụng để sản xuất công cụ ở Ai Cập cổ đại và loại quặng malachite dùng để nấu đồng lại được khai thác ở Sinai.[113] Công nhân khai thác vàng bằng phương pháp đãi quặng vàng thoát khỏi những lớp đá trầm tích, hoặc thông qua quy trình nghiền và đãi loại quặng vàng lẫn với quartzi vốn tốn nhiều công sức của con người. Quặng sắt được tìm thấy ở thượng Ai Cập đã được sử dụng vào thời Hậu nguyên[114]. Những loại đá xây dựng với rất chất lượng rất dồi dào ở Ai Cập, người Ai Cập cổ đại đã khai thác đá vôi dọc theo thung lũng sông Nile, đá granite từ Aswan, và đá bazan cùng đá sa thạch từ những dòng sông cạn ở sa mạc phía đông. Những loại đá dùng để chạm khắc như Pocfia, greywacke, thạch cao tuyết hoa, và carnelian nằm rải rác ở sa mạc phía đông và được khai thác từ trước lúc triều đại thứ nhất được lập nên. Vào thời kỳ nhà Ptolemaios và La Mã cai trị, người Ai Cập đã tiến hành khai thác đá ngọc lục bảo ở Wadi Sikait và thạch anh tím ở Wadi el-Hudi.[115]




Thương mại




Bài rõ ràng: Thương mại của Ai Cập cổ đại




 




Cuộc chinh phạt thương mại của Pharaon Hatshepsut đến Xứ Punt.




Người Ai Cập cổ đại đã tiến hành giao thương mua và bán với những nước láng giềng ngoại quốc của tớ để đã có được thành phầm & hàng hóa quý và hiếm và kỳ lạ vốn không được tìm thấy ở Ai Cập. Trong quy trình Tiền triều đại, họ đã thiết lập thương mại với Nubia để đã có được vàng và hương liệu. Họ cũng thiết lập thương mại với Palestine với dẫn chứng là những chiếc bình quai chứa dầu theo phong thái Palestine đã được tìm thấy trong những ngôi mộ của những pharaon thuộc triều đại thứ nhất.[116] Một khu thực dân của người Ai Cập đã được thiết lập ở miền nam Canaan có niên đại vào quy trình trước lúc triều đại thứ nhất khởi đầu.[117] Vua Narmer còn tồn tại những đồ gốm Ai Cập được sản xuất tại Canaan và tiếp theo đó xuất khẩu trở lại Ai Cập.[118]




Tới triều đại thứ hai, thương mại giữa Ai Cập cổ đại với Byblos đã tương hỗ cho Ai Cập đã có được một nguồn phục vụ gỗ chất lượng vốn không còn ở Ai Cập. Đến triều đại thứ năm, thương mại với Punt đã đem về vàng, nhựa thơm, gỗ mun, ngà voi quý và hiếm và những loài thú hoang dã như khỉ và khỉ đầu chó.[119] Thương mại giữa Ai Cập với khu vực Anatolia đã mang về một lượng lớn thiếc thiết yếu cũng như nguồn phục vụ đồng tương hỗ update, cả ở dạng sắt kẽm kim loại và quặng đồng dùng cho việc sản xuất đồ đồng. Người Ai Cập cổ đại cũng rất coi trọng loại đá lapis lazuli màu xanh, mà phải nhập khẩu từ vùng đất Afghanistan xa xôi. Các đối tác chiến lược thương mại ở Địa Trung Hải của Ai Cập còn gồm có khắp cơ thể Hy Lạp và Crete, họ đã phục vụ cho những người dân Ai Cập nhiều loại thành phầm & hàng hóa rất khác nhau trong số đó có dầu olive.[120] Về phần mình, Ai Cập hầu hết xuất khẩu ngũ cốc, vàng, vải lanh, và giấy cói, ngoài ra còn gồm có cả thủy tinh và những dụng cụ bằng đá điêu khắc.[121]




Bài rõ ràng: Ngôn ngữ Ai Cập




r n kmt
‘Tiếng Ai Cập’
bằng chữ tượng hình







Tiếng Ai Cập là một ngôn từ Phi-Á phía bắc có quan hệ thân thiện với tiếng Berber và ngôn từ Semite.[122] Nó là một trong những ngôn từ có lịch sử lâu lăm nhất (chỉ với sau tiếng Sumer), và được viết từ khoảng chừng năm 3200 TCN cho tới thời Trung Cổ và tồn tại là một ngôn từ nói còn lâu hơn thế nữa. Các quy trình của tiếng Ai Cập cổ đại là Cổ Ai Cập, Trung Ai Cập (tiếng Ai Cập cổ xưa), Hậu kỳ Ai Cập, ngôn từ dân dã và tiếng Copt.[123] Những ghi chép của người Ai Cập không đã cho toàn bộ chúng ta biết sự khác lạ về phương ngữ trước quy trình Copt, nhưng hoàn toàn có thể co sự khác lạ trong cách nói tiếng địa phương ở khu vực xung quanh Memphis và Thebes sau này.[124]




Ngôn ngữ Ai Cập cổ đại là một ngôn từ đa tổng hợp, nhưng nó đã dần dần trở thành một loại ngôn từ đơn lập sau này. Đến quy trình Hậu kỳ Ai Cập, nó đã tiếp tục tăng trưởng những tiền tố hạn định và những mạo từ bất định, mà thay thế cho những hậu biến tố cũ. Đã có một sự thay đổi từ thứ tự động hóa từ-chủ ngữ-bổ ngữ cũ thành dạng chủ ngữ-động từ-bổ ngữ.[125] Các ghi chép bằng chữ tượng hình, chữ thầy tu, và ngôn từ dân dã Ai Cập đã từ từ bị thay thế bằng bảng vần âm ngữ âm của tiếng Copt. Tiếng Copt vẫn được sử dụng trong những nghi thức tế lễ của Giáo hội Chính Thống Ai Cập, và dấu vết của nó còn được tìm thấy ở trong ngôn từ Ai Cập Ả Rập ngày này.[126]




Phát âm và ngữ pháp




Ngôn ngữ Ai Cập cổ đại có 25 phụ âm tương tự với những ngôn từ Phi-Á khác. Chúng gồm có phụ âm đầu và trọng âm, âm tắc, âm xát và âm rung, âm vang và âm ồn. Nó có ba nguyên âm dài và ba nguyên âm ngắn, sau này vào thời Hậu kỳ Ai Cập thì nó được mở rộng lên thành chín.[127] Các từ cơ bản của tiếng Ai Cập tương tự như tiếng Semite và Berber, gồm có ba hoặc hai gốc phụ âm và bán phụ âm. Hậu tố được thêm vào để tạo thành từ. Việc chia động từ tương ứng với ngôi. Ví dụ, bộ khung ba phụ âm S-Ḏ-M là phần cốt lõi ngữ nghĩa của từ ‘nghe’; chia động từ cơ bản của nó là sḏm, ‘ông ta nghe’. Nếu chủ ngữ là một danh từ, hậu tố không được thêm vào động từ:[128] sḏm ḥmt, ‘người phụ nữ nghe’.





Tính từ được tạo thành từ danh từ thông qua một quy trình mà những nhà Ai Cập học gọi là nisbation vì sự tương đương so với tiếng Ả Rập.[129] Thứ tự của từ là vị ngữ-chủ ngữ trong động từ và tính từ, và chủ ngữ-vị ngữ trong danh từ và phó từ.[130] Chủ ngữ hoàn toàn có thể được di tán đến đầu câu nếu nó dài và được theo sau bởi một đại từ bổ ngữ.[131] Các động từ và danh từ dạng phủ định thì thêm tiếp đầu ngữ n, còn nn được sử dụng cho những trạng từ và tính từ. Trọng âm rơi vào âm tiết ở đầu cuối hoặc áp chót, hoàn toàn có thể là mở âm (CV) hoặc đóng âm (CVC).[132]




Chữ viết




Bài rõ ràng: Chữ tượng hình Ai Cập và chữ thầy tu




 




Phiến đá Rosetta (khoảng chừng năm 196 TCN).[133]




 




Chữ tượng hình Ai Cập trên một tấm bia mộ cất giữ ở Bảo tàng Manchester




Những ghi chép bằng chữ tượng hình có niên đại từ khoảng chừng năm 3000 TCN, và gồm có hàng trăm hình tượng. Một chữ tượng hình hoàn toàn có thể đại diện thay mặt thay mặt cho một từ, một âm thanh, hoặc một âm câm nhất định; và cùng một hình tượng tương tự hoàn toàn có thể sử dụng cho nhiều mục tiêu rất khác nhau trong những toàn cảnh rất khác nhau. Chữ tượng hình là một dạng chữ viết chính thức, được sử dụng trên những khu công trình xây dựng bằng đá điêu khắc và trong những ngôi mộ, và nó hoàn toàn có thể mang tính chất chất rõ ràng như những tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp thành viên. Trong những ghi chép hằng ngày, những viên ký lục đã sử dụng một dạng chữ viết soạn thảo, còn được gọi là chữ thầy tu, giúp họ viết nhanh hơn và thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn. Trong khi chữ tượng hình chính thức hoàn toàn có thể được đọc theo hàng hoặc cột hoặc cả hai hướng (tuy nhiên thường được viết từ phải sang trái), chữ thầy tu thì lại luôn luôn luôn được viết từ phải sang trái, thường là theo những hàng ngang. Một dạng chữ viết mới, chữ viết dân dã (Demotic), sau này đang trở thành cách viết phổ cập, và dạng chữ viết này cùng với dạng chữ tượng hình chính thức đã được sử dụng trên phiến đá Rosetta kèm theo văn bản tiếng Hy Lạp.[134]





Khoảng thế kỷ thứ nhất, bảng vần âm Copt đã khởi đầu được sử dụng cùng với chữ viết dân dã. Chữ Copt là một dạng biến thể của bảng vần âm Hy Lạp với việc tương hỗ update thêm một số trong những tín hiệu của chữ viết dân dã.[135] Mặc dù chữ tượng hình chính thức được sử dụng trong những nghi lễ cho tới thế kỷ thứ tư, tới quy trình cuối chỉ có một số trong những ít những thầy tu vẫn còn đấy tồn tại thể đọc được chúng. Khi mà những tôn giáo truyền thống cuội nguồn bị không cho, hiểu biết về chữ viết tượng hình sẽ là đã thất truyền. Những nỗ lực nhằm mục đích giải thuật chúng đã bắt nguồn từ thời Byzantine[136] và trong thời kỳ Hồi giáo ở Ai Cập,[137] nhưng mãi đến năm 1822, sau khi phiến đá Rosetta được phát hiện và qua nhiều năm nghiên cứu và phân tích của Thomas Young cùng Jean-François Champollion, chữ tượng hình mới gần như thể được giải thuật hoàn toàn.[138]




 




Chữ tượng hình trên một bức vẽ




Văn học




Bài rõ ràng: Văn học Ai Cập cổ đại




 




Một cuốn sách của người chết viết trên giấy tờ papyrus




Những ghi chép thứ nhất xuất hiện gắn sát với vương quyền của nhà vua là trên những nhãn và thẻ của vật dụng được tìm thấy trong những ngôi mộ hoàng gia. Đó là việc làm chính của những viên ký lục, họ thao tác trong tổ chức triển khai Per Ankh hoặc Ngôi nhà sinh mệnh. Thể chế này gồm có những nghi lễ, thư viện (gọi là Ngôi nhà sách), phòng thí nghiệm và những đài quan sát.[139] Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của văn học Ai Cập cổ đại đó là những văn bản trong những kim tự tháp và trên những chiếc quan tài, được viết bằng ngôn từ Ai Cập cổ xưa, mà vẫn tiếp tục được sử dụng để ghi chép cho tới khoảng chừng năm 1300 TCN. Sau đó từ thời Tân Vương quốc trở đi, người Ai Cập sử dụng văn nói trong những văn bản hành chính thời kỳ Ramesse, trong những tập thơ tình và những câu truyện, cũng như trong những ghi chép bằng ngôn từ dân dã và ngôn từ Copt. Trong thời hạn này, những ghi chép truyền thống cuội nguồn đã tiếp tục tăng trưởng thành những tác phẩm tự truyện trong những ngôi mộ, ví như của Harkhuf và Weni. Một thể loại khác được gọi là Sebayt (“lời chỉ dạy”) đã được tăng trưởng để truyền đạt những lời giảng dạy và hướng dẫn từ những quý tộc nổi tiếng; Cuộn giấy Ipuwer- một bài thơ ai ca mô tả thiên tai và dịch chuyển xã hội- là một ví dụ nổi tiếng.

Tác phẩm Câu chuyện của Sinuhe, viết bằng ngôn từ Trung Ai Cập, sẽ là một tác phẩm tầm cỡ của văn học Ai Cập.[140] Cũng được viết vào thời gian này là Cuộn giấy Westcar, một tập hợp những câu truyện trong số đó những người dân con trai Khufu kể về những kỳ công của ông, và do những thầy tu viết nên.[141] Lời chỉ dạy của Amenemope còn sẽ là một siêu phẩm của văn học cận đông.[142] Vào cuối thời Tân Vương quốc, ngôn từ bản địa đã thường xuyên được sử dụng để viết những tác phẩm phổ cập như câu truyện của Wenamun và lời chỉ dạy của Any. Từ khoảng chừng năm 700 TCN, những câu truyện thuật lại và lời chỉ dạy, ví như lời chỉ dạy của Onchsheshonqy, cũng như những thư tịch của thành viên và dùng trong marketing thương mại đều được viết bằng ngôn từ dân dã và theo những quy trình của người Ai Cập. Nhiều câu truyện được viết bằng ngôn từ dân dã trong thời kỳ Hy Lạp-La Mã lại lấy toàn cảnh vào những thời kỳ lịch sử trước kia, khi Ai Cập là một vương quốc độc lập được cai trị bởi những vị vua vĩ đại như Ramesses II.[143]




 




Ostraca với cảnh săn sư tử bằng giáo cùng với một chú chó.




 




Một bức tranh tường vẽ cảnh chơi cờ Senet (trong Ngôi mộ Hoàng hậu Nefertari, Thung lũng những Hoàng hậu, Thebes, Ai Cập).




Hầu hết người dân Ai Cập cổ đại là những nông dân gắn sát với đất đai. Ngôi nhà đất của tớ chỉ số lượng giới hạn cho những thành viên trong một mái ấm gia đình, và được xây bằng gạch bùn nhằm mục đích để giữ mát trong những ngày nắng nóng. Mỗi ngôi nhà có một nhà nhà bếp với một mái trần, với một bánh mài để xát hạt và một lò nướng nhỏ để nướng bánh.[144] Tường được sơn white color và hoàn toàn có thể được bao trùm bằng những tấm vải lanh được nhuộm màu. Sàn nhà được bao trùm bằng thảm sậy, trong lúc những đồ thiết kế bên trong bên trong gồm có những chiếc ghế gỗ, giường được đắp cao lên từ sàn nhà và một chiếc bàn ăn.[145]




Người Ai Cập cổ đại rất coi trọng sự vệ sinh và dáng vóc hình thức bề ngoài. Họ hầu hết tắm trên dòng sông Nile và sử dụng xà phòng nhão làm từ mỡ động vật hoang dã cùng với phấn. Đàn ông cạo thật sạch toàn bộ khung hình của tớ; nước hoa và nhiều chủng loại mỡ thơm được sử dụng để che đậy mùi hôi và làm dịu làn da.[146] Quần áo được làm từ những tấm vải lanh đơn thuần và giản dị và được tẩy trắng, trong lúc đàn ông và phụ nữ tại tầng lớp thượng lưu đội những bộ tóc giả, sử dụng đồ trang sức đẹp cùng mỹ phẩm. Trẻ em không mặc quần áo cho tới tuổi trưởng thành, khoảng chừng 12 tuổi, ở tuổi này người con trai phải cắt bao quy đầu và cạo trọc. Người mẹ phụ trách chăm sóc con cháu, trong lúc người cha mang về thu nhập nhập cho mái ấm gia đình.[147]





Âm nhạc và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp múa là những hình thức vui chơi phổ cập riêng với những người dân hoàn toàn có thể màn biểu diễn chúng. Các dụng cụ âm nhạc thủa đầu gồm có sáo và đàn hạc, trong lúc những nhạc cụ tương tự như kèn trumpet, oboe, và ống tiêu chỉ xuất hiện sau này và dần trở nên phổ cập. Vào thời Tân Vương quốc, người Ai Cập đã chơi những nhạc cụ như chuông, chũm chọe, trống cơm, trống, cùng đàn luýt và đàn lia gia nhập từ châu Á.[148]




 




Người Ai Cập cổ đại gìn giữ một di sản văn hóa truyền thống phong phú với những bữa yến tiệc cùng với những lễ hội kèm theo âm nhạc và múa.




Người Ai Cập cổ đại đã đã có được nhiều quy mô vui chơi rất khác nhau, gồm có cả những trò chơi và âm nhạc. Senet, một dạng bảng chơi, trong số đó những quân cờ di tán một cách ngẫu nhiên, vốn đặc biệt quan trọng phổ cập từ thời xa xưa; một trò chơi khác tương tự là Mehen, với một bảng chơi hình tròn trụ. Tung hứng và trò chơi liên quan đến bóng lại rất phổ cập với trẻ con, và đấu vật cũng khá được xác nhận trong một ngôi mộ tại Beni Hasan.[149] Những thành viên giàu sang của xã hội Ai Cập cổ đại rất thích săn bắn và chèo thuyền.





Những khai thác về ngôi làng của công nhân ở Deir el-Madinah đã kết lại những bản khảo nghiệm hoàn hảo nhất nhất về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường hiệp hội trong toàn thế giới văn minh cổ đại xuyên thấu 400 năm lịch sử. Không còn một nơi nào mà những cơ quan cơ quan ban ngành thường trực, tương tác xã hội, việc làm và Đk môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của một hiệp hội được nghiên cứu và phân tích khá đầy đủ rõ ràng như vậy.[150]





Ẩm thực




Bài rõ ràng: Ẩm thực của người Ai Cập cổ đại




Ẩm thực của người Ai Cập vẫn vĩnh cửu mãi theo thời hạn; quả thực, những món ăn của người Ai Cập lúc bấy giờ vẫn giữ được một số trong những điểm tương đương nổi trội với những món ăn của người xưa. Chế độ ăn uống hầu hết gồm có bánh mì và bia, tương hỗ update thêm nhiều chủng loại rau như hành tây và tỏi, nhiều chủng loại trái cây như quả chà là và sung. Rượu vang và thịt chỉ được sử dụng vào những ngày lễ hội trong lúc tầng lớp thượng lưu lại thưởng thức chúng một cách thường xuyên hơn. Cá, thịt, gia cầm và hoàn toàn có thể được ướp muối hoặc phơi khô, chúng hoàn toàn có thể được nấu trong những món hầm hoặc nướng trên vỉ nướng.[151]




Kiến trúc




Bài rõ ràng: Kiến trúc Ai Cập cổ đại




 




Những trụ đỡ xà nhà đất của ngôi đền Karnak được thi công thành những hàng cột dày nhằm mục đích nâng đỡ dầm mái.




 




Ngôi đền Horus tại Edfu là một hình mẫu về nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp kiến trúc Ai Cập.




Nghệ thuật kiến ​​trúc của Ai Cập cổ đại với một số trong những những khu công trình xây dựng sẽ là nổi tiếng nhất trên toàn thế giới: Kim tự tháp Giza và những đền thờ tại Thebes. Các dự án công trình bất Động sản xây dựng đã được nhà nước tổ chức triển khai và tương hỗ vốn cho mục tiêu tôn giáo và kỷ niệm,và còn để củng cố sức mạnh mẽ và tự tin của những pharaon. Người Ai Cập cổ đại là những công nhân xây dựng có tay nghề cao; sử dụng những công cụ và phương tiện đi lại đơn thuần và giản dị nhưng lại vô cùng hiệu suất cao, những kiến ​​trúc sư của tớ hoàn toàn có thể xây dựng những khu công trình xây dựng đồ sộ bằng đá điêu khắc với độ đúng chuẩn cao.[152]




Ngôi nhà đất của tầng lớp thượng lưu cũng như của những người dân dân thường Ai Cập đều được xây dựng từ những vật tư dễ hỏng như gạch bùn và gỗ. Người nông dân sống trong những ngôi nhà đơn thuần và giản dị, trong lúc nơi ở của tầng lớp thượng lưu lại là những cấu trúc phức tạp hơn. Một vài tòa nhà từ thời Tân Vương quốc còn sót lại như ở Malkata và Amarna, đã cho toàn bộ chúng ta biết những bức tường và sàn nhà được trang trí bằng những bức vẽ về người, chim, bể nước, những vị thần và những phác họa hình học.[153] Những kiến trúc quan trọng như đền thờ và lăng mộ đã được dự tính sẽ vĩnh cửu thế nên chúng được xây bằng đá điêu khắc thay vì gạch.





Những ngôi đền Ai Cập cổ đại lâu lăm nhất còn được bảo tồn tới ngày này là ở Giza, chúng chỉ gồm có duy nhất một đại sảnh xung quanh cùng phần mái được đỡ bởi những cây cột. Vào thời Tân Vương quốc, những kiến trúc sư đã xây dựng thêm tháp môn, khoảng chừng sân ngoài, và một khu vực hiên chạy xung quanh với nhiều cây cột phía trước khu vực thánh đường của ngôi đền, một phong thái tiêu chuẩn điển hình cho tới quy trình Hy Lạp-La Mã.[154] Những kiến trúc mai táng sớm nhất và phổ cập nhất vào thời Cổ Vương quốc là mastaba, đó là một cấu trúc mái bằng hình chữ nhật xây bằng gạch bùn hoặc đá phía trên một căn phòng chôn cất dưới lòng đất. Kim tự tháp bậc thang của Djoser là cấu trúc gồm có một loạt những mastaba đá xếp chồng lên nhau. Các kim tự tháp được xây dựng vào thời Cổ và Trung Vương quốc, nhưng tiếp theo đó chúng dần bị những vị vua từ bỏ và họ triệu tập vào xây dựng những ngôi mộ được đào sâu vào núi vốn ít bị để ý quan tâm hơn.[155] Chỉ có triều đại thứ 25 là một ngoại lệ, chính bới những vị pharaon của triều đại nó lại xây dựng những kim tự tháp.[63][64][65]





Nghệ thuật




 




Tượng bán thân của Nefertiti, tác phẩm của nhà điêu khắc Thutmose, và là một trong những siêu phẩm của nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp Ai Cập cổ đại.




Bài rõ ràng: Nghệ thuật Ai Cập cổ đại




Người Ai Cập cổ đại sáng tạo ra những tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp nhằm mục đích phục vụ nhiều mục tiêu rất khác nhau. Trong hơn 3500 năm, những họa sỹ luôn trung thành với chủ với những hình mẫu nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp và hình tượng đã được tăng trưởng vào thời Cựu Vương quốc, và tuân theo những nguyên tắc nghiêm ngặt mà chống lại những ảnh hưởng ngoại lại và những thay đổi nội tại.[156] Những tiêu chuẩn mỹ thuật này với những đường nét đơn thuần và giản dị, khuôn mẫu, với những khu vực cùng màu kết phù thích hợp với những hình vẽ mang tính chất chất đặc trưng mà không còn tín hiệu của chiều sâu không khí- tạo ra một cảm hứng trật tự và cân đối trong một tổng thể chung. Hình vẽ và những bản văn thì lại hòa quyện với nhau trên những bức tường trong những ngôi mộ và đền thờ, trên những quan tài, bia đá, và thậm chí còn cả trên những bức tượng phật. Bia đá Namer là một ví dụ đã cho toàn bộ chúng ta biết những hình vẽ này cũng hoàn toàn có thể được đọc như thể chữ tượng hình.[157] Vì những quy tắc cứng nhắc này đã chi phối tính cách điệu và phong thái tượng trưng cao độ của nó, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp Ai Cập cổ đại hầu hết phục vụ mục tiêu chính trị và tôn giáo với độ đúng chuẩn và sự rõ ràng.[158]




Nghệ nhân Ai Cập cổ đại sử dụng đá để tạc tượng và phù điêu, nhưng họ cũng sử dụng gỗ như thể một sự thay thế rẻ hơn và thuận tiện và đơn thuần và giản dị khắc hơn. Màu vẽ được lấy từ những khoáng chất như quặng sắt (red color và màu vàng son), quặng đồng (màu xanh và màu xanh lá cây), bồ hóng hoặc than (màu đen), và đá vôi (white color). Màu vẽ được trộn với nhựa gôm Ả rập như một chất kết dính và được ép thành bánh để hoàn toàn có thể hòa vào nước khi thiết yếu.[159]




 




Một bình gốm có hoa văn ở kho tàng trữ bảo tàng Louvre




Các pharaon sử dụng những bức phù điêu để ghi lại thắng lợi của tớ trong những trận chiến, chiếu chỉ của hoàng gia, và những cảnh tôn giáo. Những gười dân thường cũng luôn có thể có quyền tiếp cận với những tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tang lễ, như những bức tượng phật shabti và sách của người chết, mà người ta tin rằng sẽ bảo vệ họ ở toàn thế giới bên kia.[160] Trong suốt thời kỳ Trung Vương quốc, những khuôn mẫu được làm bằng gỗ hoặc đất sét miêu tả quang cảnh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường hằng ngày đang trở thành một sự tương hỗ update phổ cập cho những ngôi mộ. Trong một nỗ lực nhằm mục đích để tái dựng lại những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt của người sống sau khi bước sang toàn thế giới bên kia, họ đã tạo ra những quy mô người lao động, nhà tại, tàu thuyền, và thậm chí còn cả quy mô quân sự chiến lược để thể hiện những ý niệm của người Ai Cập cổ đại về toàn thế giới bên kia.[161]

Mặc dù nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp Ai Cập cổ đại có sự giống hệt, những phong thái đặc trưng vào những khoảng chừng thời hạn và khu vực rõ ràng đôi lúc phản ánh sự thay đổi thái độ văn hóa truyền thống hay chính trị. Sau cuộc xâm lược người Hyksos trong thời kỳ chuyển tiếp thứ hai, những bức bích họa mang phong thái Minoan đã được tìm thấy tại Avaris.[162] Ví dụ nổi trội nhất về một sự thay đổi khuynh hướng chính trị trong những hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tới từ thời kỳ Amarna, với những hình mẫu được thay đổi hoàn toàn để phù phù thích hợp với những ý tưởng tôn giáo mang tính chất chất cách mạng của Akhenaten.[163] Phong cách này được gọi là nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp Amarna, và nó đã nhanh gọn bị xoá bỏ một cách hoàn toàn sau khi Akhenaten qua đời và được thay thế bằng phong thái truyền thống cuội nguồn.[164]





Niềm tin tôn giáo




Bài rõ ràng: Tôn giáo Ai Cập cổ đại




 




Tác phẩm Sách của người chết là một cẩm nang trong cuộc hành trình dài tới toàn thế giới bên kia.





Niềm tin vào những vị thần và toàn thế giới bên kia đã ăn vào trong nền văn minh Ai Cập cổ đại ngay từ thủa sơ khai; Luật lệ của Pharaon được nhờ vào quyền lực tối cao thần thánh của những vị vua. Các ngôi đền Ai Cập là nơi trú ngụ của những vị thần, những người dân dân có quyền lực tối cao siêu nhiên và luôn luôn được dân chúng cầu xin sự giúp sức và bảo vệ. Tuy nhiên, những vị thần không phải lúc nào thì cũng khá sẽ là nhân từ, và người Ai Cập tin rằng họ hoàn toàn có thể được xoa dịu bằng việc hiến tế và cầu nguyện. Hệ thống những vị thần này thay đổi liên tục chính bới những vị thần mới luôn luôn được phong cấp trong khối mạng lưới hệ thống cấp bậc, trong lúc những vị tư tế lại không còn bất kể nỗ lực để thiết lập những thay đổi này cùng với những câu truyện thành một thể thống nhất và đôi lúc lại làm cho những câu truyện thần thoại cổ xưa này xích míc với nhau.[165] Những ý niệm rất khác nhau về thần thánh không sẽ là xích míc mà in như thể phân thành nhiều lớp theo nhiều khía cạnh của thực tại.[166]




 




Bức tượng Ka là nơi trú ngụ cho linh hồn




Các vị thần được thờ cúng trong những ngôi đền chiu sự quản trị và vận hành của những vị tư tế đại diện thay mặt thay mặt cho nhà vua. Tại TT của những ngôi đền đều phải có một bức tượng phật dược thờ cúng trong một điện thờ. Các ngôi đền không phải là nơi dành riêng cho việc thờ cúng chung, và chỉ vào một trong những số trong những ngày lễ và lễ kỷ niệm thì là bức tượng phật của vị thần mới được đem ra để thờ phụng công khai minh bạch trong một điện thờ. Thông thường, lãnh địa của những vị thần luôn cách biệt với toàn thế giới bên phía ngoài và chỉ có những quan chức của ngôi đền mới được phép đặt chân vào. Người dân hoàn toàn có thể thờ cúng những bức tượng phật riêng trong nhà đất của tớ, và đeo những lá bùa hộ mệnh nhằm mục đích chống lại những thế lực gây ra sự hỗn loạn.[167] Sau thời kì Tân Vương quốc, vai trò của pharaon như một trung gian tâm linh bị giảm nhẹ, hay nói cách khác những phong tục tín ngưỡng đã chuyển dời tinh thần đến việc thờ phượng trực tiếp những vị thần thay vì phải qua pharaon. Kết quả là, những linh mục đã tiếp tục tăng trưởng một khối mạng lưới hệ thống những nhà tiên tri nhằm mục đích giao thức với ý nghĩ của thần linh và truyền lại trực tiếp đến người dân.[168]




Người Ai Cập tin rằng mỗi con người được cấu trúc từ những bộ phận khung hình và phần linh hồn. Ngoài khung hình, từng người còn tồn tại một swt (bóng), một ba (tính cách hay linh hồn), một ka (sức sống), và một tên thường gọi.[169] Trái tim chứ không phải là não sẽ là nơi tiềm ẩn những tâm ý và cảm xúc. Sau khi chết, phần hồn sẽ tiến hành giải phóng khỏi khung hình và hoàn toàn có thể thư thả một cách tự do, nhưng nó cần một khung hình khác (hoặc thay thế, ví như một bức tượng phật) để làm một ngôi nhà vĩnh viễn. Mục tiêu ở đầu cuối của người đã khuất đó là đoàn tụ lại được với ka và ba của tớ, để hoàn toàn có thể trở thành một akh. Để điều này xẩy ra, người đã khuất phải trải qua một phiên tòa xét xử, trong số đó trái tim của tớ được đem cân với một “sợi lông chân lý”. Nếu sẽ là xứng danh, người đã khuất hoàn toàn có thể tiếp tục tồn tại trên Trái Đất dưới dạng phần hồn.[170]





Phong tục mai táng




Bài rõ ràng: Mai táng Ai Cập cổ đại




 




Mặt nạ bằng vàng từ xác ướp của Tutankhamun.




 




Anubis là vị thần của Ai Cập cổ đại trực tiếp đến phong tục ướp xác và những lễ nghi mai táng. Trong bức họa đồ này, Anubis đang chăm sóc một xác ướp.




Người Ai Cập cổ đại đã duy trì một tập hợp phức tạp những phong tục mai táng mà người ta tin là thiết yếu để đảm bảo sự bất tử sau khi qua đời. Những phong tục này liên quan đến việc bảo vệ khung hình bằng phương pháp ướp xác, thực thi những nghi lễ chôn cất, và an táng cùng với dụng cụ mà người chết sẽ sử dụng trong toàn thế giới bên kia.[160] Trước thời Cổ Vương quốc, thi hài người chết được chôn cất dưới những hố được đào trong sa mạc và nó được dữ gìn và bảo vệ khô một cách tự nhiên. Sự khô cằn của sa mạc là một Đk thuận tiện tương hỗ cho việc chôn cất của những người dân dân nghèo trong suốt lịch sử của Ai Cập cổ đại, vì họ không hoàn toàn có thể chi trả cho quy trình chôn cất công phu vốn dành riêng cho tầng lớp thượng lưu. Những người Ai Cập giàu sang đã khởi đầu chôn cất người chết trong những ngôi mộ bằng đá điêu khắc và sử dụng quy trình ướp xác tự tạo, mà trong số đó họ vô hiệu những cty nội tạng, quấn toàn bộ khung hình người chết bằng vải lanh, rồi chôn cất trong một quan tài bằng đá điêu khắc hình chữ nhật hoặc quan tài được làm bằng gỗ. Bắt đầu từ triều đại thứ tư, một số trong những bộ phận đã được dữ gìn và bảo vệ một cách riêng không liên quan gì đến nhau trong những lọ đựng nội tạng.[171] Vào thời kỳ Tân Vương quốc, người Ai Cập cổ đại đã hoàn thiện nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp ướp xác của tớ; kỹ thuật tốt nhất mất tới 70 ngày để vô hiệu những cty nội tạng, vô hiệu não thông qua mũi, và làm khô thi hài bằng một hỗn hợp muối gọi là natron. Thi hài tiếp theo này được bọc trong vải lanh cùng với những tấm bùa hộ mệnh bảo vệ chèn vào Một trong những lớp vải và được đặt trong một quan tài hình người được trang trí cầu kỳ. Nghệ thuật ướp xác dần trở nên suy tàn dưới thời Ptolemaios và La Mã, trong lúc lại nhấn mạnh yếu tố hơn đến hình dáng bên phía ngoài được trang trí của xác ướp.[172]




Trong khi người Ai Cập giàu đã có được chôn cất với một số trong những lượng lớn những vật dụng xa xỉ, thì trong toàn bộ những ngôi mộ bất kể vị thế xã hội, luôn có những đồ vật dành riêng cho những người dân chết. Bắt đầu từ thời Tân Vương quốc, sách của người chết luôn có đi kèm theo trong những ngôi mộ, cùng với những bức tượng phật shabti mà được tin là để lao động thay cho gia chủ của chúng ở toàn thế giới bên kia.[173] Sau khi an táng, những người dân thân trong gia đình còn sống cũng thỉnh thoảng mang thức ăn đến những ngôi mộ và nguyện cầu thay mặt cho những người dân đã khuất.[174]




Bài rõ ràng: Quân đội Ai Cập cổ đại





Quân đội Ai Cập cổ đại có trách nhiệm bảo vệ Ai Cập chống lại những cuộc xâm lăng từ bên phía ngoài và duy trì sự thống trị của Ai Cập ở vùng Cận Đông cổ đại. Quân đội còn bảo vệ những mỏ khai thác ở Sinai trong thời kỳ Cổ Vương quốc và tham gia vào những cuộc nội chiến trong thời kỳ chuyển tiếp thứ nhất và thứ hai. Họ còn phụ trách bảo vệ những pháo đài trang nghiêm dọc theo những tuyến phố thương mại quan trọng, ví như tại thành phố Buhen trên đường tới Nubia. Các pháo đài trang nghiêm cũng khá được xây dựng để làm những vị trí căn cứ quân sự chiến lược, ví như pháo đài trang nghiêm ở Sile, mà đóng vai trò là một vị trí căn cứ chỉ huy trong những quộc viễn chinh tới Levant. Vào thời kỳ Tân Vương quốc, một loạt những vị vua đã sử dụng quân đội thường trực của Ai Cập để tiến công và chinh phục Kush cùng những khu vực của Levant.[175]




 




Một chiến xa Ai Cập.




Trang bị quân sự chiến lược điển hình gồm có cung tên, giáo, và loại khiên đầu tròn được sản xuất bằng phương pháp bọc da động vật hoang dã vào một trong những khung gỗ. Vào thời kỳ Tân Vương quốc, quân đội đã khởi đầu sử dụng những cỗ chiến xa vốn được những kẻ xâm lược người Hyksos gia nhập vào thời kỳ trước đó. Vũ khí và áo giáp tiếp tục được tăng cấp cải tiến với việc sử dụng đồng: khiên chắn giờ đây đã được làm từ một khối gỗ đặc với một thanh oằn bằng đồng đúc, những ngọn giáo được gắn đầu chóp nhọn bằng đồng đúc, và Khopesh đã được gia nhập từ những người dân lính châu Á[176]. Các vị pharaon thường được mô tả trong nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp và văn học là đang cưỡi trên những cỗ chiến xa ở phía trước đạo quân; có giả thuyết nhận định rằng đã có tối thiểu một vài vị pharaon, như Seqenenre Tao II và những người dân con trai của ông, đã làm như vậy.[177] Tuy nhiên, cũng luôn có thể có những lập luận nhận định rằng “những vị vua của thời kỳ này đang không đích thân chỉ huy quân đội trên mặt trận, chiến đấu cùng với quân đội của tớ. “[178] Binh lính được tuyển chọn từ những người dân dân thường, nhưng trong quy trình Tân Vương quốc và nhất là thời kỳ tiếp theo đó, lính đánh thuê từ Nubia, Kush, và Libya đã được tuyển mộ để chiến đấu cho Ai Cập.[179]




Bài rõ ràng: Kỹ thuật Ai Cập cổ đại




Trong lĩnh vục kỹ thuật, y học và toán học, người Ai Cập cổ đại đã đạt được một tiêu chuẩn tương đối cao về năng suất và sự tinh xảo. Các cuộn giấy Edwin Smith và Ebers (khoảng chừng năm 1600 TCN) đã ghi chép lại những kinh nghiệm tay nghề truyền thống cuội nguồn thứ nhất được nghe biết của người Ai Cập. Người Ai Cập còn tạo ra bảng vần âm riêng của tớ và hệ thập phân.





Đồ sứ và thủy tinh




Ngay từ trước thời kỳ Cổ Vương quốc, người Ai Cập cổ đại đã tạo ra một loại vật tư thủy tinh được gọi là sứ, và họ coi đó là một loại đá bán quý tự tạo. Sứ là một loại đồ gốm được làm từ silica, một lượng nhỏ vôi và natri oxit, cùng với một chất tạo màu, thường là đồng.[180] Nó được sử dụng để làm những chuỗi hạt, đá lát, những bức tượng phật nhỏ, và đồ gốm nhỏ. Người Ai Cập cổ đại còn tạo ra được một chất màu gọi là màu xanh Ai Cập, hay còn được gọi màu xanh thủy tinh, nó được tạo ra bằng phương pháp nung chảy silica, đồng, vôi, và một loại chất kiềm như natron. Sản phẩm tạo ra hoàn toàn có thể được nghiền nhỏ và được sử dụng làm một chất màu.[181]




 




Bình thủy tinh Ai Cập cổ đại.




Người Ai Cập cổ đại đã hoàn toàn có thể sản xuất một loạt những dụng cụ bằng thủy tinh với kỹ năng tuyệt vời, nhưng hiện vẫn chưa rõ là liệu rằng họ đã tiếp tục tăng trưởng quy trình này một cách độc lập hay là không.[182] Ngoài ra cũng không rõ ràng rằng họ đã sản xuất ra loại thủy tinh thô của tớ hay chỉ đơn thuần là nhập khẩu những thỏi đã được sản xuất sẵn, tiếp theo đó họ nấu chảy và hoàn thiện. Tuy nhiên, họ lại sở hữu kĩ năng thuần thục trong việc tạo hình những dụng cụ, cũng như việc thêm vào những yếu tố vi lượng để trấn áp sắc tố của thuỷ tinh thành phẩm. Họ hoàn toàn có thể tạo ra nhiều loại sắc tố gồm có màu vàng, đỏ, xanh lá cây, xanh dương, tím, trắng, và hoàn toàn có thể sản xuất ra loại thủy tinh trong suốt hoặc mờ đục.[183]




Y học




Bài rõ ràng: Y học Ai Cập cổ đại




 




Những dụng cụ y học của Ai cập cổ đại được khắc vào thời Ptolemaios tại ngôi đền ở Kom Ombo.




Những yếu tố y tế của người Ai Cập cổ đại bắt nguồn trực tiếp từ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống của tớ. Do môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường và lao động trình làng gần dòng sông Nile làm cho họ dễ gặp phải những mối nguy hiểm tới từ bệnh sốt rét và trùng sán máng ký sinh, khiến tổn thương gan và đường tiêu hóa. Những loài thú hoang dã nguy hiểm như cá sấu và hà mã cũng là một mối rình rập đe dọa phổ cập. Công việc đồng áng và lao động trong những khu công trình xây dựng xây dựng đã gây ra áp lực đè nén riêng với cột sống và những khớp xương, tổn thương trong quy trình xây dựng những khu công trình xây dựng và trận chiến tranh cũng làm cho họ mất đi một số trong những bộ phận quan trọng trên khung hình. Những hạt sạn và cát trong bột mỳ làm mòn răng của tớ, làm cho họ dễ bị áp xe (tuy nhiên vậy sâu răng lại rất hiếm).[184]




Chế độ ăn của những người dân giàu thường có chứa nhiều đường, vì thế làm cho họ dễ phạm phải bệnh răng lợi.[185] Mặc dù luôn luôn được miêu tả với vóc dáng thon gọn trên những bức tường trong những ngôi mộ, nhiều xác ướp của tầng lớp thượng lưu đã cho toàn bộ chúng ta biết tình trạng thừa cân vốn do ảnh hưởng từ một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường quá sung túc.[186] Tuổi đời của một người trưởng thành là khoảng chừng 35 riêng với nam và 30 riêng với phụ nữ, nhưng để sống được đến tuổi trưởng thành thì lại là một điều khó chính bới khoảng chừng một phần ba dân số đã qua đời lúc còn đang trong độ tuổi thanh niên.[187]




Các thầy thuốc Ai Cập từ xa xưa đã nổi tiếng ở vùng Cận Đông cổ đại nhờ vào tài năng chữa bệnh của tớ, và một số trong những ví như Imhotep, thậm chí còn còn nổi tiếng rất mất thời hạn sau khi họ qua đời.[188] Herodotos đã nhận được xét rằng những thầy thuốc Ai Cập là những người dân dân có sự trình độ hóa cao, với việc có những người dân chỉ chuyên chữa những bệnh về đầu hoặc dạ dày, trong lúc những người dân khác là những thầy thuốc chữa bệnh về mắt và là nha sĩ.[189] Quá trình đào tạo và giảng dạy những thầy thuốc trình làng tại những phân viện Ankh hoặc “Ngôi nhà đất của yếu tố sống”, đặc biệt quan trọng nổi tiếng là những nơi như ở Per-Bastet vào thời Tân Vương quốc và tại Abydos và Sais vào quy trình Hậu nguyên sau này. Các cuộn Giấy cói y học ghi lại những kiến ​​thức thực nghiệm về giải phẫu, chấn thương, và những phương pháp điều trị thực tiễn.[190]




Các vết thương lại được chữa trị bằng phương pháp băng bó với thịt sống, vải lanh trắng, chỉ khâu, vải màn, tấm lót, băng gạc nhúng với mật ong để ngăn ngừa nhiễm trùng,[191] trong lúc thuốc phiện, cỏ dạ hương và belladona đã được sử dụng để giảm đau. Những ghi chép sớm nhất về kiểu cách điều trị bỏng đã mô tả cách băng bó vết bỏng mà sử dụng sữa từ người mẹ sinh con trai. Bánh mì mốc, mật ong và muối đồng cũng khá được sử dụng để ngăn ngừa nhiễm khuẩn vết bỏng.[192] Tỏi và hành tây đã được sử dụng thường xuyên để tăng cường sức mạnh thể chất và được cho là có tác dụng tốt trong việc giảm những triệu chứng hen suyễn. Những thầy thuốc phẫu thuật Ai Cập cổ đại hoàn toàn có thể khâu vết thương, cố định và thắt chặt lại xương bị gãy, và cắt cụt chân tay bị hoại tử, nhưng họ cũng nhận ra rằng một số trong những vết thương quá nghiêm trọng và họ chỉ hoàn toàn có thể làm cho bệnh nhân cảm thấy tự do cho tới lúc cái chết xảy đến.[193]




Đóng tàu




 




Đường viền đỏ ghi lại mức độ nhận thức địa lý của người Ai Cập cổ đại.




 




Hình ảnh chiếc tàu đi biển được khắc họa trong bức phù điêu miêu tả cuộc thám hiểm tới xứ Punt tại ngôi đền Deir el-Bahari của Hateshepsut




Những người Ai Cập từ xa xưa đã biết phương pháp lắp ráp những tấm ván gỗ vào một trong những thân tàu và đã làm chủ được những kỹ thuật tiên tiến và phát triển của ngành đóng tàu từ rất sớm vào lúc chừng năm 3000 TCN. Viện khảo cổ học Mỹ ghi nhận rằng một số trong những chiếc thuyền cổ xưa nhất vẫn đang rất được khai thác và chúng được gọi chung là những chiếc thuyền Abydos.[6] Đây là một nhóm gồm 14 con thuyền được phát hiện ở Abydos và chúng được tạo ra bằng phương pháp “khâu” những tấm ván gỗ lại với nhau. Các con thuyền này được nhà Ai Cập học David O’Connor của ĐH Tp New York phát hiện[194] ngoài ra còn tồn tại cả những chiếc dây đai được sử dụng để buộc những tấm ván lại với nhau,[6] và họ dùng lau sậy hoặc cây cối để lèn vào Một trong những tấm ván nhằm mục đích bịt những sơ hở.[6]. Vì những chiếc thuyền này đều được chôn cùng nhau và nằm gần khu nhà nguyện an táng của Pharaon Khasekhemwy, nên ban đầu toàn bộ chúng đều được cho là thuộc về ông, nhưng chỉ có một trong số 14 chiếc thuyền này còn có niên đại vào lúc chừng năm 3000 TCN, và những chiếc bình gốm được chôn cùng với những con thuyền này cũng khá được cho là có niên đại sớm hơn. Chiếc thuyền có niên đại khoảng chừng năm 3000 TCN có chiều dài 75 feet (23 m) và ngày này sẽ là thuộc về một vị pharaon trước đó. Theo giáo sư O’Connor, chiếc thuyền có niên đại 5.000 năm tuổi hoàn toàn có thể có thuộc về Pharaon Aha.[194]




Người Ai Cập cổ đại cũng biết dùng những đinh gỗ để đóng những tấm ván gỗ chặt hơn lại với nhau, họ còn sử dụng hắc ín để bít những vết nối. Chiếc “thuyền Khufu” dài 43,6 mét (143 ft) được chôn trong một chiếc hố thuộc khu vực phức sắt kẽm kim loại tổng hợp tự tháp Giza và nằm ở vị trí dưới chân của Đại kim tự tháp Giza có niên đại thuộc về triều đại thứ tư khoảng chừng năm 2500 TCN, hoàn toàn có thể hầu hết mang tính chất chất hình tượng là một chiếc thuyền mặt trời. Người Ai Cập cũng biết phương pháp đóng chặt những tấm ván của con tàu này bằng những lỗ và khớp mộng.[6]




Người Ai Cập còn sử dụng những chiếc tàu biển lớn trong hoạt động và sinh hoạt giải trí thương mại với những thành bang ở phía đông Địa Trung Hải, nhất là Byblos (trên bờ biển Liban ngày này), và trong một số trong những cuộc thám hiểm dọc theo bờ Biển Đỏ đến xứ Punt[195]. Trên thực tiễn, một trong những từ ngữ được người Ai Cập sử dụng sớm nhất để chỉ tàu biển đó là “tàu Byblos”, mà ban đầu được xác lập là một lớp tàu biển mà người Ai Cập dùng để đi tới Byblos. Tuy nhiên, vào thời điểm cuối thời Cổ Vương quốc, thuật ngữ này đã được sử dụng để chỉ những con tàu ​​biển lớn, bất kể điểm đến của chúng.[195]




 




Châu thổ sông Nin thuở sơ khai, đã cho toàn bộ chúng ta biết quan hệ của hồ Timsah đến những hồ Ballah.




Vào năm 2011, những nhà khảo cổ tới từ Ý, Hoa Kỳ, và Ai Cập đã khai thác một khu phá khô cạn được gọi là Mersa Gawasis, tại đó họ đã khai thác được dấu vết của một bến cảng cổ từng là nơi khởi đầu cho những chuyến hải trình in như chuyến thám hiểm xứ Punt của Hatshepsut.[196] Một số di chỉ được phát hiện đã minh chứng cho sức mạnh đi biển người Ai Cập cổ đại với những con tàu lớn được làm bằng gỗ cùng hàng trăm feet dây thừng được làm từ giấy cói và được cuộn thành những bó lớn.[196] Và vào năm trước đó đó, một nhóm những nhà khảo cổ học của Pháp và Ai Cập đã phát hiện cảng biển được cho là có tuổi đời lâu nhất toàn thế giới, có niên đại khoảng chừng 4500 năm từ thời vua Cheops, nó nằm trên bờ biển Đỏ gần Wadi el-Jarf (cách kênh đào Suez khoảng chừng 110 dặm về phía nam).[197]




Năm 1977, một kênh đào tiếp nối đuôi nhau bắc-nam cổ xưa có niên đại từ thời Trung Vương quốc Ai Cập được phát hiện nối dài từ hồ Timsah đến những hồ Ballah.[198] Việc nhận định rằng niên đại của con kênh là ở thời kỳ Trung Vương quốc tới từ việc ngoại suy niên đại của những di tích lịch sử lịch sử được xây dựng cùng thời kỳ.[198][199]




Toán học




Bài rõ ràng: Toán học Ai Cập cổ đại




 




Bản đồ thiên văn học trong mộ Senemut, Triều đại thứ 18[200]




Những ví dụ sớm nhất về việc thực thi những phép tính toán học là có niên đại vào thời kỳ Naqada thuộc quy trình Tiền triều đại, và nó đã cho toàn bộ chúng ta biết một khối mạng lưới hệ thống những chữ số đã tiếp tục tăng trưởng khá đầy đủ.[201] Tầm quan trọng của toán học trong quy trình giáo dục một người Ai Cập được thừa nhận thông một tác phẩm văn chương hư cấu vào thời Tân Vương quốc, trong số đó tác giả sáng tạo ra một cuộc thi sự uyên bác giữa ông ta với một viên ký lục liên quan đến những việc làm tính toán hằng ngày như tính toán đất đai, lao động, và thóc lúa.[202] Những ghi chép như trên cuộn giấy toán học Rhind và cuộn giấy toán học Moscow đã cho toàn bộ chúng ta biết người Ai Cập cổ đại đã hoàn toàn có thể thực thi bốn phép tính toán học cơ bản -cộng, trừ, nhân, chia- sử dụng phân số, tính toán khối lượng của những bao và kim tự tháp, và ước tính diện tích s quy hoạnh mặt phẳng của hình chữ nhật, hình tam giác, và hình tròn trụ. Họ còn hiểu được những khái niệm cơ bản của đại số và hình học, và hoàn toàn có thể giải được hệ phương trình đơn thuần và giản dị.[203]




2⁄3
bằng chữ tượng hình





Ký hiệu toán học thập phân thì lại nhờ vào cơ sở những ký hiệu bằng chữ tượng hình cho từng luỹ thừa mười cho tới một triệu. Mỗi một ký hiệu trong số này hoàn toàn có thể được viết đi viết lại nhiều lần nếu thiết yếu để hoàn toàn có thể đạt đến số lượng mong ước; do đó, để viết những số tám mươi hay tám trăm, ký hiệu mười hay một trăm sẽ tiến hành viết tám lần tương ứng.[204] Bởi vì phương pháp tính toán của tớ không thể xử lý hầu hết những phân số với tử số to nhiều hơn một, họ đã phải viết phân số như thể tổng của nhiều phân số. Ví dụ, họ hoàn toàn có thể phân tích phân số hai phần năm thành tổng của một phần ba + một phần mười lăm. Bảng những giá trị tiêu chuẩn sẽ hỗ trợ thuận tiện cho điều này.[205] Tuy nhiên, một số trong những phân số thông dụng hoàn toàn có thể được viết bằng một ký tự đặc biệt quan trọng.[206]




Những nhà toán học Ai Cập cổ đại đã nắm được những nguyên tắc cơ bản của định lý Pythagore, ví như họ biết rằng một tam giác có một góc vuông trái chiều với cạnh huyền khi những cạnh của nó có tỷ suất 3-4-5.[207] Họ đã hoàn toàn có thể ước tính được diện tích s quy hoạnh của một hình tròn trụ bằng phương pháp trừ đi một phần chín đường kính của nó và bình phương kết quả:





Diện tích ≈ [(8⁄9)D]2 = (256⁄81)r 2 ≈ 3.16r 2,




gần xấp xỉ công thức πr 2.[207][208]




Tỷ lệ vàng dường như cũng khá được hiện hữu trong nhiều khu công trình xây dựng xây dựng của Ai Cập, trong số đó có những kim tự tháp, nhưng việc sử dụng nó hoàn toàn có thể là một kết quả ngoài ý muốn trong quy trình phối hợp việc sử dụng những dây thừng thắt nút với một cảm hứng trực quan về tỷ suất và sự hòa giải và hợp lý.[209]




Bài rõ ràng: Lịch sử dân số của Ai Cập




 




Du khách cưỡi lạc đà trước những kim tự tháp Giza




Xem thêm: Du lịch Ai Cập





Văn hóa và những khu công trình xây dựng kiến trúc của Ai Cập cổ đại đã để lại một di sản lâu dài cho toàn thế giới. Ví dụ như sự thờ cúng nữ thần Isis đã trở nên phổ cập vào thời đế quốc La Mã, những cột tháp tưởng niệm và những di tích lịch sử khác đã được vận chuyển đến Rome.[210] Người La Mã cũng nhập khẩu vật tư xây dựng từ Ai Cập để xây hình thành những kiến trúc mang phong thái Ai Cập. Những nhà sử học thứ nhất như Herodotus, Strabo và Diodorus Siculus đều nghiên cứu và phân tích và viết những tác phẩm về vùng đất, mà người La Mã xem là một vùng đất huyền bí.[211]




 




Trang đầu của tác phẩm Description de l’Égypte, gồm 38 tập xuất bản từ thời điểm năm 1809 đến năm 1829.




Trong suốt thời Trung Cổ và Phục Hưng, nền văn hóa truyền thống cổ truyền đa thần của người Ai Cập vốn đã suy tàn sau khi Kitô giáo nổi lên và sau này là Hồi giáo, lại luôn nhận được sự quan tâm trong những tác phẩm của những học giả thời Trung Cổ như Dhul-Nun al-Misri và al-Maqrizi.[212] Trong những thế kỷ XVII và XVIII, khách bộ hành và khách du lịch châu Âu đã mang về những cổ vật và viết nên những câu truyện ngắn về những cuộc hành trình dài của tớ, điều này đã tạo ra một làn sóng Egyptomania trên khắp châu Âu. Làn sóng mới này làm cho những nhà sưu tập đổ xô đến Ai Cập, họ đã mua, chiếm đoạt và được tặng nhiều cổ vật quan trọng.[213]




Mặc dù sự chiếm đóng của thực dân phương Tây đến Ai Cập đã phá hủy một phần quan trọng những di sản lịch sử vương quốc, nhưng vẫn vẫn đang còn người quốc tế đã để lại những dấu ấn tích cực hơn. Lấy ví như Napoleon, ông đã chỉnh lý lại những nghiên cứu và phân tích số 1 về Ai Cập học khi ông mua chúng từ khoảng chừng 150 nhà khoa học và họa sỹ để học hỏi cùng với tài liệu lịch sử tự nhiên về Ai Cập, được phát hành trong chuỗi ấn phẩm Description de l’Égypte (Diện mạo Ai Cập).[214]




Vào thế kỷ XX, Chính phủ Ai Cập và những nhà khảo cổ đều đã công nhận vai trò của yếu tố tôn trọng văn hóa truyền thống và sự toàn vẹn trong những cuộc khai thác. Hội đồng Tối cao Khảo cổ học lúc bấy giờ giữ vai trò phê duyệt và giám sát toàn bộ những cuộc khai thác, với mục tiêu là nhằm mục đích tìm kiếm thông tin chứ không phải là kho tàng. Hội đồng cũng giám sát những kho tàng trữ bảo tàng và những chương trình đồ án tái thiết những di tích lịch sử để bảo tồn những di sản lịch sử của Ai Cập.





• Tàu thuyền Ai Cập cổ


• Hội họa Ai Cập cổ


• Xác ướp Ai Cập cổ


• Danh sách pharaon


• Lịch sử Ai Cập


• ^ “Chronology”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ Dodson & Hilton (2004), tr. 46
  


• ^ Clayton (1994), tr. 217
  


• ^ James (2005), tr. 8
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 6–7
  


• ^ a b c d e Ward, Cheryl. “World’s Oldest Planked Boats”, inArchaeology (Volume 54, Number 3, May/June 2001). Archaeological Institute of America.
  


• ^ Clayton (1994), tr. 153
  


• ^ Shaw (2003), tr. 17, 67–69
  


• ^ Shaw (2003), tr. 17
  


• ^ Ikram, Salima (1992). Choice Cuts: Meat Production in Ancient Egypt. University of Cambridge. tr. 5. ISBN 978-90-6831-745-9. LCCN 1997140867. OCLC 60255819. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2009.
  


• ^ Hayes (1964), tr. 220
  


• ^ Childe (2014)
  


• ^ Aston, Barbara G.; Harrell, James A.; Shaw, Ian. Stone: Obsidian. tr. 46–47. trong Nicholson & Shaw (2000)
   • Aston (1994), tr. 23–26
   • “Obsidian”. Digital Egypt for Universities. University College London. 2002.
   • “The origin of obsidian used in the Naqada Period in Egypt”. Digital Egypt for Universities. University College London. 2000.
  


• ^ Patai (1998)
  


• ^ “Chronology of the Naqada Period”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ a b Shaw (2003), tr. 61
  


• ^ Emberling, Geoff (2011). Nubia: Ancient Kingdoms of Africa. Tp New York: Institute for the Study of the Ancient World. tr. 8. ISBN 978-0-615-48102-9.
  


• ^ “The Qustul Incense Burner”.
  


• ^ “Faience in different Periods”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ Allen (2000), tr. 1
  


• ^ Robins (2008), tr. 32
  


• ^ Clayton (1994), tr. 6
  


• ^ Shaw (2003), tr. 78–80
  


• ^ Clayton (1994), tr. 12–13
  


• ^ Shaw (2003), tr. 70
  


• ^ “Early Dynastic Egypt”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ James (2005), tr. 40
  


• ^ Shaw (2003), tr. 102
  


• ^ Shaw (2003), tr. 116–7
  


• ^ Fekri Hassan. “The Fall of the Old Kingdom”. British Broadcasting Corporation. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ Clayton (1994), tr. 69
  


• ^ Shaw (2003), tr. 120
  


• ^ Clayton (1994), tr. 29
  


• ^ Shaw (2003), tr. 148
  


• ^ Clayton (1994), tr. 79
  


• ^ Shaw (2003), tr. 158
  


• ^ Shaw (2003), tr. 179–82
  


• ^ Shaw (2003), tr. 146
  


• ^ Robins (2008), tr. 90
  


• ^ Shaw (2003), tr. 188
  


• ^ a b Ryholt (1997), tr. 310
  


• ^ a b Shaw (2003), tr. 189
  


• ^ Shaw (2003), tr. 224
  


• ^ James (2005), tr. 48
  


• ^ Bleiberg (editor), Edward (2005). “Ancient Egypt 2675-332 BCE: Architecture and Design”. Arts and Humanities Through the Eras. 1. Bản gốc tàng trữ ngày 12 tháng bốn năm 2015. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2015.Quản lý CS1: văn bản dư: list tác giả (link)
  


• ^ “Hatshepsut”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 11 trong năm 2007. Truy cập ngày 9 tháng 12 trong năm 2007.
  


• ^ Clayton (1994), tr. 108
  


• ^ Aldred (1988), tr. 259
  


• ^ O’Connor & Cline (2001), tr. 273
  


• ^ With his two principal wives and large harem, Ramesses II sired more than 100 children. Clayton (1994), tr. 146
  


• ^ Tyldesley (2001), tr. 76–7
  


• ^ Killebrew 2013, tr. 2Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFKillebrew2013 (trợ giúp). Quote: “First coined in 1881 by the French Egyptologist G. Maspero (1896), the somewhat misleading term “Sea Peoples” encompasses the ethnonyms Lukka, Sherden, Shekelesh, Teresh, Eqwesh, Denyen, Sikil / Tjekker, Weshesh, and Peleset (Philistines). [Footnote: The modern term “Sea Peoples” refers to peoples that appear in several New Kingdom Egyptian texts as originating from “islands” (tables 1-2; Adams and Cohen, this volume; see, e.g., Drews 1993, 57 for a summary). The use of quotation marks in association with the term “Sea Peoples” in our title is intended to draw attention to the problematic nature of this commonly used term. It is noteworthy that the designation “of the sea” appears only in relation to the Sherden, Shekelesh, and Eqwesh. Subsequently, this term was applied somewhat indiscriminately to several additional ethnonyms, including the Philistines, who are portrayed in their earliest appearance as invaders from the north during the reigns of Merenptah and Ramesses Ill (see, e.g., Sandars 1978; Redford 1992, 243, n. 14; for a recent review of the primary and secondary literature, see Woudhuizen 2006). Hencefore the term Sea Peoples will appear without quotation marks.]”
  


• ^ The End of the Bronze Age: Changes in Warfare and the Catastrophe Ca. 1200 B.C., Robert Drews, p48–61 Quote: “The thesis that a great “migration of the Sea Peoples” occurred ca. 1200 B.C. is supposedly based on Egyptian inscriptions, one from the reign of Merneptah and another from the reign of Ramesses III. Yet in the inscriptions themselves such a migration nowhere appears. After reviewing what the Egyptian texts have to say about ‘the sea peoples’, one Egyptologist (Wolfgang Helck) recently remarked that although some things are unclear, “eins ist aber sicher: Nach den agyptischen Texten haben wir es nicht mit einer ‘Volkerwanderung’ zu tun.” Thus the migration hypothesis is based not on the inscriptions themselves but on their interpretation.”
  


• ^ James (2005), tr. 54
  


• ^ Cerny (1975), tr. 645
  


• ^ Emberling, Geoff (2011). Nubia: Ancient Kingdoms of Africa. Tp New York, NY: Institute for the Study of the Ancient World, NYU. tr. 9–10. ISBN 978-0-615-48102-9.
  


• ^ “Tomb reveals Ancient Egypt’s humiliating secret”. Daily Times, Pakistan. ngày 29 tháng 7 năm 2003. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 11 năm trước đó đó. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm trước đó đó.
  


• ^ Herodotus (2003). The Histories. Penguin Books. tr. 106–107, 133–134. ISBN 978-0-14-044908-2.
  


• ^ Shaw (2003), tr. 345
  


• ^ Herodotus (2003). The Histories. Penguin Books. tr. 151–158. ISBN 978-0-14-044908-2.
  


• ^ Diop, Cheikh Anta (1974). The African Origin of Civilization. Chicago, Illinois: Lawrence Hill Books. tr. 219–221. ISBN 1-55652-072-7.
  


• ^ Bonnet, Charles (2006). The Nubian Pharaohs. Tp New York: The American University in Cairo Press. tr. 142–154. ISBN 978-977-416-010-3.
  


• ^ a b Mokhtar, G. (1990). General History of Africa. California, USA: University of California Press. tr. 161–163. ISBN 0-520-06697-9.
  


• ^ a b Emberling, Geoff (2011). Nubia: Ancient Kingdoms of Africa. Tp New York: Institute for the Study of the Ancient World. tr. 9–11.
  


• ^ a b Silverman, David (1997). Ancient Egypt. Tp New York: Oxford University Press. tr. 36–37. ISBN 0-19-521270-3.
  


• ^ A. Leo Oppenheim (1964), Ancient Mesopotamia
  


• ^ Aubin, Henry T. (2002). The Rescue of Jerusalem. Tp New York, NY: Soho Press, Inc. tr. 6–13. ISBN 1-56947-275-0.
  


• ^ Aubin, Henry T. (2002). The Rescue of Jerusalem. Tp New York, NY: Soho Press, Inc. tr. 152–153. ISBN 1-56947-275-0.
  


• ^ a b Georges Roux (1964), Ancient Iraq
  


• ^ Aubin, Henry T. (2002). The Rescue of Jerusalem. Tp New York, NY: Soho Press, Inc. tr. 160. ISBN 1-56947-275-0.
  


• ^ George Roux – Ancient Iraq
  


• ^ Esharhaddon’s Syrio-Palestinian Campaign
  


• ^ Georges Roux (1964), Ancient Iraq, pp 330–332
  


• ^ Shaw (2003), tr. 383
  


• ^ Shaw (2003), tr. 385
  


• ^ Shaw (2003), tr. 405
  


• ^ Shaw (2003), tr. 411
  


• ^ Shaw (2003), tr. 418
  


• ^ James (2005), tr. 62
  


• ^ James (2005), tr. 63
  


• ^ Shaw (2003), tr. 426
  


• ^ Shaw (2003), tr. 422
  


• ^ Shaw (2003), tr. 431
  


• ^ Chadwick (2001), tr. 373
  


• ^ MacMullen (1984), tr. 63
  


• ^ Shaw (2003), tr. 445
  


• ^ a b c d Manuelian (1998), tr. 358
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 363
  


• ^ Meskell (2004), tr. 23
  


• ^ a b c Manuelian (1998), tr. 372
  


• ^ Walbank (1984), tr. 125Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFWalbank1984 (trợ giúp)
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 383
  


• ^ James (2005), tr. 136
  


• ^ Billard (1978), tr. 109
  


• ^ “Social classes in ancient Egypt”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 12 trong năm 2007. Truy cập ngày 11 tháng 12 trong năm 2007.
  


• ^ a b c Janet H. Johnson. “Women’s Legal Rights in Ancient Egypt”. University of Chicago, 2004. Truy cập ngày 31 tháng 8 năm 2010.
  


• ^ Slavery in Ancient Egyptfrom http://www.reshafim.org.il. Truy cập ngày 28 tháng 8 thời gian năm 2012.
  


• ^ Oakes (2003), tr. 472Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFOakes2003 (trợ giúp)
  


• ^ McDowell (1999), tr. 168
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 361
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 514
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 506
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 510
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 577 & 630
  


• ^ a b Strouhal (1989), tr. 117
  


• ^ a b c Manuelian (1998), tr. 381
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 409
  


• ^ Oakes (2003), tr. 229Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFOakes2003 (trợ giúp)
  


• ^ Greaves (1929), tr. 123Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFGreaves1929 (trợ giúp)
  


• ^ Lucas (1962), tr. 413
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 28
  


• ^ C.Michael Hogan. 2011. Sulfur. Encyclopedia of Earth, eds. A. Jorgensen and C.J. Cleveland, National Council for Science and the environment, Washington DC
  


• ^ Scheel (1989), tr. 14
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 166
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 51
  


• ^ Shaw (2003), tr. 72
  


• ^ Porat (1992), tr. 433–440
  


• ^ Porat (1986), tr. 109–129
  


• ^ Shaw (2003), tr. 322
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 145
  


• ^ Harris, Geraldine (1990). Ancient Egypt. Cultural Atlas for Young People. tr. 13. ISBN 978-0816019717.
  


• ^ Loprieno (1995b), tr. 2137
  


• ^ Loprieno (2004), tr. 161
  


• ^ Loprieno (2004), tr. 162
  


• ^ Loprieno (1995b), tr. 2137–38
  


• ^ Vittman (1991), tr. 197–227
  


• ^ Loprieno (1995a), tr. 46
  


• ^ Loprieno (1995a), tr. 74
  


• ^ Loprieno (2004), tr. 175
  


• ^ Allen (2000), tr. 67, 70, 109
  


• ^ Loprieno (2005), tr. 2147Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFLoprieno2005 (trợ giúp)
  


• ^ Loprieno (2004), tr. 173
  


• ^ Allen (2000), tr. 13
  


• ^ Loprieno (1995a), tr. 10–26
  


• ^ Allen (2000), tr. 7
  


• ^ Loprieno (2004), tr. 166
  


• ^ El-Daly (2005), tr. 164
  


• ^ Allen (2000), tr. 8
  


• ^ Strouhal (1989), tr. 235
  


• ^ Lichtheim (1975), tr. 11
  


• ^ Lichtheim (1975), tr. 215
  


• ^ “Wisdom in Ancient Israel”, John Day,/John Adney Emerton,/Robert P. Gordon/ Hugh Godfrey/Maturin Williamson, p23, Cambridge University Press, 1997, ISBN 0-521-62489-4
  


• ^ Lichtheim (1980), tr. 159
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 401
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 403
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 405
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 406–7
  


• ^ “Music in Ancient Egypt”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 126
  


• ^ Hayes (1973), tr. 380
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 399–400
  


• ^ Clarke & Engelbach (1990), tr. 94–7
  


• ^ Badawy (1968), tr. 50
  


• ^ “Types of temples in ancient Egypt”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ Dodson (1991), tr. 23
  


• ^ Robins (2008), tr. 29
  


• ^ Robins (2008), tr. 21
  


• ^ Robins (2001), tr. 12Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFRobins2001 (trợ giúp)
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 105
  


• ^ a b James (2005), tr. 122
  


• ^ Robins (1998), tr. 74Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFRobins1998 (trợ giúp)
  


• ^ Shaw (2003), tr. 216
  


• ^ Robins (1998), tr. 149Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFRobins1998 (trợ giúp)
  


• ^ Robins (1998), tr. 158Lỗi harv: không còn tiềm năng: CITEREFRobins1998 (trợ giúp)
  


• ^ James (2005), tr. 102
  


• ^ Redford (2003), tr. 106
  


• ^ James (2005), tr. 117
  


• ^ Shaw (2003), tr. 313
  


• ^ Allen (2000), tr. 79, 94–5
  


• ^ Wasserman (1994), tr. 150–153
  


• ^ “Mummies and Mummification: Old Kingdom”. Digital Egypt for Universities, University College London. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ “Mummies and Mummification: Late Period, Ptolemaic, Roman and Christian Period”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ “Shabtis”. Digital Egypt for Universities, University College London. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2008.
  


• ^ James (2005), tr. 124
  


• ^ Shaw (2003), tr. 245
  


• ^ Manuelian (1998), tr. 366–67
  


• ^ Clayton (1994), tr. 96
  


• ^ Shaw, Garry J. (2009). “The Death of King Seqenenre Tao”. Journal of the American Research Center in Egypt. 45.
  


• ^ Shaw (2003), tr. 400
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 177
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 109
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 195
  


• ^ Nicholson & Shaw (2000), tr. 215
  


• ^ Filer (1995), tr. 94
  


• ^ Filer (1995), tr. 78–80
  


• ^ Filer (1995), tr. 21
  


• ^ Figures are given for adult life expectancy and do not reflect life expectancy birth. Filer (1995), tr. 25
  


• ^ Filer (1995), tr. 39
  


• ^ Strouhal (1989), tr. 243
  


• ^ Strouhal (1989), tr. 244–46
  


• ^ Strouhal (1989), tr. 250
  


• ^ Pećanac M, Janjić Z, Komarcević A, Pajić M, Dobanovacki D, Misković SS; Janjić; Komarcević; Pajić; Dobanovacki; Misković (May–Jun 2013). “Burns treatment in ancient times”. Medicinski pregled. 66 (5–6): 263–7. doi:10.1016/s0264-410x(02)00603-5. PMID 23888738.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link)
  


• ^ Filer (1995), tr. 38
  


• ^ a b Schuster, Angela M.H. “This Old Boat”, ngày 11 tháng 12 năm 2000. Archaeological Institute of America.
  


• ^ a b Wachsmann (2009), tr. 19
  


• ^ a b “Egypt’s Ancient Fleet: Lost for Thousands of Years, Discovered in a Desolate Cave”. Discover Magazine.
  


• ^ “Most Ancient Port, Hieroglyphic Papyri Found”. DNews.
  


• ^ a b Shea, William H. “A Date for the Recently Discovered Eastern Canal of Egypt”, in Bulletin of the American Schools of Oriental Research’,’ No. 226 (April 1977), pp. 31–38.
  


• ^ Xem Kênh Suez.
  


• ^ Full version Met Museum
  


• ^ Sự hiểu biết về toán học của người Ai Cập không khá đầy đủ do tài liệu có sẵn quá rất ít và thiếu nghiên cứu và phân tích khá đầy đủ về những văn bản đã được mày mò. Imhausen (2007), tr. 13
  


• ^ Imhausen (2007), tr. 11
  


• ^ Clarke & Engelbach (1990), tr. 222
  


• ^ Clarke & Engelbach (1990), tr. 217
  


• ^ Clarke & Engelbach (1990), tr. 218
  


• ^ Gardiner (1957), tr. 197
  


• ^ a b Strouhal (1989), tr. 241
  


• ^ Imhausen (2007), tr. 31
  


• ^ Kemp (1989), tr. 138
  


• ^ Siliotti (1998), tr. 8
  


• ^ Siliotti (1998), tr. 10
  


• ^ El-Daly (2005), tr. 112
  


• ^ Siliotti (1998), tr. 13
  


• ^ Siliotti (1998), tr. 100
  


• Aldred, Cyril (1988). Akhenaten, King of Egypt. Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05048-4.


• Allen, James P. (2000). Middle Egyptian: An Introduction to the Language and Culture of Hieroglyphs. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-77483-3.


• Aston, Barbara G. (1994). Ancient Egyptian Stone Vessels: Materials and Forms. Studien zur Archäologie und Geschichte Altägyptens. 5. Heidelberger Orientverlag. tr. 23–26. ISBN 978-3-927552-12-8.


• Badawy, Alexander (1968). A History of Egyptian Architecture. III. University of California Press. ISBN 978-0-520-00057-5.


• Billard, Jules B. (1978). Ancient Egypt, Discovering Its Splendors. National Geographic Society. ISBN 9780870442209.


• Bleiberg, Edward (2005). “Architecture And Design”. Arts and Humanities Through the Eras: Ancient Egypt 2675-332 B.C.E. 1. Thomson/Gale. ISBN 978-0-7876-5698-0.


• Boyle, Alan (ngày 15 tháng bốn năm trước đó đó). “4,500-year-old harbor structures and papyrus texts unearthed in Egypt”. NBC News.


• Cerny, J. (1975). “Egypt from the Death of Ramesses III to the End of the Twenty-First Dynasty”. Trong I.E.S. Edwards (sửa đổi và biên tập). The Cambridge Ancient History: Volume II, Part 2. History of the Middle East and the Aegean Region, c. 1380-1000 B.C . Cambridge University Press. tr. 606–. ISBN 978-0-521-08691-2.


• Chadwick, Henry (2001). The Church in Ancient Society: From Galilee to Gregory the Great. Oxford University Press. tr. 373. ISBN 978-0-19-152995-5.


• Childe, V. Gordon (2014) [1928]. New Light on the Most Ancient East. Routledge. ISBN 978-1-317-60642-0.


• Clarke, Somers; Engelbach, Reginald (1990) [1930]. Ancient Egyptian Construction and Architecture . Dover Publications. ISBN 978-0-486-26485-1.


• Clayton, Peter A. (1994). Chronicle of the Pharaohs. London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05074-3.


• Curry, Andrew (ngày 5 tháng 9 năm 2011). “Egypt’s Ancient Fleet: Lost for Thousands of Years, Discovered in a Desolate Cave”. Discover.


• Day, John; Gordon, Robert P.; Williamson, H.G.M. sửa đổi và biên tập (1995). Wisdom in Ancient Israel. Cambridge University Press. tr. 23. ISBN 978-0-521-62489-3.


• Dodson, Aidan (1991). Egyptian Rock-cut Tombs. Shire. ISBN 978-0-7478-0128-3.


• Dodson, Aidan; Hilton, Dyan (2004). The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-05128-3.


• Dodson, Aidan; Ikram, Salima (2008). The Tomb in Ancient Egypt: Royal and Private Sepulchres from the Early Dynastic Period to the Romans. Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-05139-9.


• Drews, Robert (1993). The End of the Bronze Age: Changes in Warfare and the Catastrophe Ca. 1200 B.C. Princeton University Press. tr. 48–61. ISBN 0-691-02591-6.


• El-Daly, Okasha (2005). Egyptology: The Missing Millennium: Ancient Egypt in Medieval Arabic Writings. Routledge. ISBN 978-1-315-42976-2.


• Filer, Joyce (1995). Disease. University of Texas Press. ISBN 978-0-292-72498-3.


• Gardiner, Sir Alan (1957). Egyptian Grammar: Being an Introduction to the Study of Hieroglyphs. Published on behalf of the Griffith Institute, Ashmolean Museum, Oxford, by Oxford University Press. ISBN 978-0-900416-35-4.


• Hartwig, Melinda K. (2014). A Companion to Ancient Egyptian Art. John Wiley & Sons. tr. 424–425. ISBN 978-1-4443-3350-3.


• Hayes, William C. (tháng 10 năm 1964). “Most Ancient Egypt: Chapter III. The Neolithic and Chalcolithic Communities of Northern Egypt”. Journal of Near Eastern Studies. 23 (4): 217–272. doi:10.1086/371778. S2CID 161307683.


• Hayes, William C. (1973). “Egypt: Internal affairs from Tuthmosis I to the death of Amenophis III”. Trong Edwards, I.E.S.; Gadd, C.J.; Hammond, N.G.L.; Sollberger, E. (sửa đổi và biên tập). The Cambridge Ancient History: Volume II part I: History of the Middle East and the Aegean Region c.1800-1380 . Cambridge University Press. tr. 380. ISBN 978-0-521-08230-3.


• Heptner, V.G.; Sludskii, A.A. (1992) [1972]. “Lion”. Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2. Carnivora (Hyaenas and Cats). Washington, DC: Smithsonian Institution and the National Science Foundation. tr. 83–95.


• Hogan, C.Michael (2011). “Sulfur”. Trong A. Jorgensen; C.J. Cleveland (sửa đổi và biên tập). Encyclopedia of Earth. Washington DC: National Council for Science and the Environment. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 10 thời gian năm 2012.


• Ikram, Salima (1992). Choice Cuts: Meat Production in Ancient Egypt. University of Cambridge. tr. 5. ISBN 978-90-6831-745-9.


• Imhausen, Annette (2007). “Egyptian Mathematics”. Trong Victor J. Katz (sửa đổi và biên tập). The Mathematics of Egypt, Mesopotamia, China, India, and Islam: A Sourcebook. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11485-9.


• James, T.G.H. (2005). The British Museum Concise Introduction to Ancient Egypt. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-03137-5.


• Kemp, Barry J. (1989). Ancient Egypt: Anatomy of a Civilization. London: Routledge. ISBN 978-0-415-06346-3.


• Killebrew, Ann E.; Lehmann, Gunnar sửa đổi và biên tập (2013). The Philistines and Other Sea Peoples in Text and Archaeology. Number 15. Society of Biblical Literature. ISBN 978-1-58983-721-8.


• Lichtheim, Miriam (1975). Ancient Egyptian Literature: The Old and Middle Kingdoms. University of California Press. ISBN 978-0-520-02899-9.


• Lichtheim, Miriam (1980). Ancient Egyptian Literature: A Book of Readings. University of California Press. ISBN 978-0-520-04020-5.


• Loprieno, Antonio (1995a). Ancient Egyptian: A Linguistic Introduction. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-44849-9.


• Loprieno, Antonio (1995b). “Ancient Egyptian and other Afroasiatic Languages”. Trong Jack M. Sasson (sửa đổi và biên tập). Civilizations of the ancient Near East. 4. Scribner. tr. 2137–2150. ISBN 978-0-684-19723-4.


• Loprieno, Antonio (2004). “Ancient Egyptian and Coptic”. Trong Roger D. Woodard (sửa đổi và biên tập). The Cambridge Encyclopedia of the World’s Ancient Languages. Cambridge University Press. tr. 160–192. ISBN 978-0-521-56256-0.


• Lorenzi, Rossella (ngày 12 tháng bốn năm trước đó đó). “Most Ancient Port, Hieroglyphic Papyri Found”. Seeker.com.


• Lucas, Alfred (1962). Ancient Egyptian Materials and Industries . London: Edward Arnold. ISBN 978-1-85417-046-0.


• MacMullen, Ramsay (1984). Christianizing the Roman Empire: (A.D. 100-400). Yale University Press. tr. 63. ISBN 978-0-300-03642-8.


• Mallory-Greenough, Leanne M. (tháng 12 năm 2002). “The Geographical, Spatial, and Temporal Distribution of Predynastic and First Dynasty Basalt Vessels”. Journal of Egyptian Archaeology. 88 (1): 67–93. doi:10.2307/3822337. JSTOR 3822337.


• Manuelian, Peter Der (1998). Regine Schulz; Matthias Seidel (sửa đổi và biên tập). Egypt: The World of the Pharaohs. Cologne, Germany: Könemann. ISBN 978-3-89508-913-8.


• McDowell, A. G. (1999). Village Life in Ancient Egypt: Laundry Lists and Love Songs. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-924753-0.


• Meskell, Lynn (2004). Object Worlds in Ancient Egypt: Material Biographies Past and Present. Berg. ISBN 978-1-85973-867-2.


• Metcalfe, Tom (ngày 10 tháng 12 năm 2022). “16 of the Most Interesting Ancient Board and Dice Games”. Live Science.


• Midant-Reynes, Beatrix (2000). The Prehistory of Egypt: From the First Egyptians to the First Pharaohs. Wiley. ISBN 978-0-631-21787-9.


• Nicholson, Paul T.; Shaw, Ian sửa đổi và biên tập (2000). Ancient Egyptian Materials and Technology. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45257-1.


• Oakes, Lorna; Gahlin, Lucia (2003). Ancient Egypt: An Illustrated Reference to the Myths, Religions, Pyramids and Temples of the Land of the Pharaohs. Barnes & Noble. ISBN 978-0-7607-4943-2.


• O’Connor, David; Cline, Eric H. (2001). Amenhotep III: Perspectives on His Reign. University of Michigan Press. tr. 273. ISBN 0-472-08833-5.


• Pećanac, Marija; Janjić, Zlata; Komarcević, Aleksandar; và đồng nghiệp (tháng 5 năm trước đó đó). “Burns treatment in ancient times”. Medicinski Pregled. 66 (5–6): 263–267. PMID 23888738.


• Patai, Raphael (1998). The Children of Noah: Jewish Seafaring in Ancient Times. Princeton University Press. ISBN 0-691-00968-6.


• Porat, Naomi (1986). “Local Industry of Egyptian Pottery in Southern Palestine During the Early Bronze I Period”. Bulletin of the Egyptological Seminar. 8. Scholars Press. tr. 109–129.


• Porat, Naomi (1992). “An Egyptian colony in southern Palestine during the Late Predynastic/Early Dynastic period”. Trong Edwin C. M. van den Brink (sửa đổi và biên tập). The Nile Delta in Transition: 4th.-3rd. Millennium B.C.: Proceedings of the Seminar Held in Cairo, 21.-24. October 1990, the Netherlands Institute of Archaeology and Arabic Studies. Brink. tr. 433–440. ISBN 978-965-221-015-9.


• Redford, Donald B. (2003). The Oxford Essential Guide to Egyptian Mythology. Berkley. ISBN 978-0-425-19096-8.


• Robins, Gay (2008). The Art of Ancient Egypt . Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03065-7.


• Ryholt, K.S.B. (1997). The Political Situation in Egypt During the Second Intermediate Period, C. 1800-1550 B.C. Museum Tusculanum Press. ISBN 978-87-7289-421-8.


• Scheel, Bernd (1989). Egyptian Metalworking and Tools. Shire Publications. ISBN 978-0-7478-0001-9.


• Schuenemann, Verena J.; Peltzer, Alexander; Welte, Beatrix; và đồng nghiệp (2022). “Ancient Egyptian mummy genomes suggest an increase of Sub-Saharan African ancestry in post-Roman periods”. Nature Communications. 8: 15694. Bibcode:2017NatCo…815694S. doi:10.1038/ncomms15694. PMC 5459999. PMID 28556824.


• Schuster, Angela M.H. (ngày 11 tháng 12 năm 2000). “This Old Boat”. Archaeology.


• Seaburn, Paul (ngày 21 tháng 11 năm 2022). “4,000-Year-Old Board Game Called 58 Holes Discovered in Azerbaijan”. Mysterious Universe.


• Shaw, Ian sửa đổi và biên tập (2003). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280458-7.


• Shaw, Garry J. (2009). “The Death of King Seqenenre Tao”. Journal of the American Research Center in Egypt. 45: 159–176. JSTOR 25735452.


• Shea, William H. (tháng bốn năm 1977). “A Date for the Recently Discovered Eastern Canal of Egypt”. Bulletin of the American Schools of Oriental Research. 226: 31–38. doi:10.2307/1356573. JSTOR i258744. S2CID 163869704.


• Siliotti, Alberto (1998). The Discovery of Ancient Egypt. Edison, NJ: Book Sales, Inc. ISBN 978-0-7858-1360-6.


• Strouhal, Eugen (1989). Life in Ancient Egypt. Norman, OK: University of Oklahoma Press. ISBN 978-0-8061-2475-9.


• Tyldesley, Joyce (2001). Ramesses: Egypt’s Greatest Pharaoh. Penguin Books Limited. tr. 76–77. ISBN 978-0-14-194978-9.


• Vittman, Günther (1991). “Zum koptischen Sprachgut im Ägyptisch-Arabisch” [the Coptic language in Egyptian Arabic]. Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes (bằng tiếng Đức). 81: 197–227. JSTOR 23865622.


• Wachsmann, Shelley (2009). Seagoing Ships & Seamanship in the Bronze Age Levant. Texas A&M University Press. ISBN 978-1-60344-080-6.


• Turner, E.G. (1984) [1928]. “Ptolemaic Egypt”. Trong Walbank, F. W.; Astin, A. E.; Fredericksen, M. W.; Ogilvie, R.M. (sửa đổi và biên tập). The Cambridge Ancient History: Volume VII, Part 1, The Hellenic World . Cambridge University Press. tr. 125. ISBN 978-0-521-23445-0.


• Ward, Cheryl (tháng 5 năm 2001). “World’s Oldest Planked Boats”. Archaeology. 54 (3).


• Wasserman, James sửa đổi và biên tập (1994). The Egyptian Book of the dead, the Book of going forth by day: being the Papyrus of Ani. Raymond Faulkner biên dịch. San Francisco: Chronicle Books. ISBN 978-0-8118-0767-8.


• Wilkinson, R.H. (2000). The Complete Temples of Ancient Egypt. London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05100-9.


• Zakrzewski, Sonia (2007). “Population continuity or population change: Formation of the ancient Egyptian state” (PDF). American Journal of Physical Anthropology. 132 (4): 501–509. doi:10.1002/ajpa.20569. PMID 17295300.</ref>


• Baines, John; Málek, Jaromír (2000). Cultural Atlas of Ancient Egypt. Checkmark Books. ISBN 978-0-8160-4036-0.


• Bard, Kathryn A. sửa đổi và biên tập (1999). Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt. Routledge. ISBN 978-1-134-66525-9.


• Grimal, Nicolas (1994) [1988]. A History of Ancient Egypt. Wiley. ISBN 978-0-631-19396-8.


• Helck, Wolfgang; Otto, Eberhard sửa đổi và biên tập (1972–1992). Lexikon der Ägyptologie. O. Harrassowitz. ISBN 978-3-447-01441-0. – de:Lexikon der Ägyptologie


• Lehner, Mark (1997). The Complete Pyramids. London: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-05084-2.


• Redford, Donald B. sửa đổi và biên tập (2001). The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-510234-5.


• Wilkinson, R.H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05120-7.



Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện đi lại truyền tải về Ai Cập cổ đại.



• BBC History: Egyptians—phục vụ một chiếc nhìn tổng thể uy tín cùng với nhiều link có ích


• Ancient History Encyclopedia tại Ai Cập


• Ancient Egyptian Science: A Source Book Door Marshall Clagett, 1989


• Ancient Egyptian Metallurgy—Một website cho biết thêm thêm lịch sử luyện kim của người Ai Cập cổ đại


• Napoleon on the Nile: Soldiers, Artists, and the Rediscovery of Egypt, Art History Lưu trữ 2008-06-02 tại Wayback Machine.


• Ancient Egypt—duy trì bởi Bảo tàng Anh, website này phục vụ một trình làng hữu ích về Ai Cập cổ đại cho trẻ con và thanh thiếu niên trẻ tuổi


• Digital Egypt for Universities.—Những nghiên cứu và phân tích thâm thúy đáng để ý quan tâm với tập kiến thức và kỹ năng trải rộng kèm theo tài liệu tìm hiểu thêm (nội bộ và bên phía ngoài). Những hình ảnh hiện vật được sử dụng để minh họa nhiều chủ đề trong số đó.


• Priests of Ancient Egypt—Những thông tin có chiều sâu về những linh mục của Ai Cập cổ đại, lễ tế tôn giáo và đền thờ. Cùng với nhiều tư liệu hình ảnh và tài liệu tìm hiểu thêm. Bằng tiếng Anh và tiếng Đức.


• Ancient Egypt


• UCLA Encyclopedia of Egyptology


• Ancient Egypt and the Role of Women của Tiến sĩ Joann Fletcher



 

“Ai Cập cổ đại” là một nội dung bài viết tinh lọc của Wikipedia tiếng Việt.
Mời bạn xem phiên bản đã được bầu chọn vào trong ngày 4 tháng 1 năm 2022 và so sánh sự khác lạ với phiên bản hiện tại.




Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ai_Cập_cổ_đại&oldid=68468998”




Reply
5
0
Chia sẻ




Chia Sẻ Link Download Ai cập vua được gọi là gì miễn phí




Bạn vừa Read tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Ai cập vua được gọi là gì tiên tiến và phát triển nhất và ShareLink Download Ai cập vua được gọi là gì miễn phí.





Hỏi đáp vướng mắc về Ai cập vua được gọi là gì




Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Ai cập vua được gọi là gì vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha

#cập #vua #được #gọi #là #gì

Related posts: