Trình bày diễn biến của cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 Mới nhất

Thủ Thuật về Trình bày diễn biến của cuộc trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai Chi Tiết

Quý khách đang tìm kiếm từ khóa Trình bày diễn biến của cuộc trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai được Update vào lúc : 2022-01-03 09:44:04 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.

Hồng quân Xô Viết tổ chức triển khai phản công phát xít Đức ở Mặt trận phía Tây Mát-xcơ-va

Từ 1939 đến 1945, Chiến tranh toàn thế giới thứ hai đại thể đã trải qua 5 quy trình:

1. Giai đoạn thứ nhất:từ là 1-9-1939 (ngày Đức tiến công Ba Lan, mở đầu đại chiến) đến 22-6-1941 (ngày phát xít Đức tiến công Liền Xô).

2. Giai đoạn thứ hai:từ 22-6-1941 đến 19-11-1942 (ngày mở đầu cuộc phản công ở Xtalingrat).

3. Giai đoạn thứ ba: từ 19-11-1942 đến 24-12-1943 (ngày mở đầu cuộc tổng phản công của Hồng quân Liên Xô trên khắp những mặt trận).

4. Giai đoạn thứ tư:từ 24-12-1943 đến 9-5-1945 (ngày phát xít Đức đầu hàng, trận chiến tranh kết thúc ở châu Âu).

5. Giai đoạn thứ năm:từ 9-5-1945 đến 14-8-1945 (ngày Phát xít Nhật đầu hàng, Chiến tranh toàn thế giới thứ hai chấm hết).

I. Giai đoạn thứ nhất (1-9-1939 đến 22-6-1941):

l. Đức tiến công Ba Lan và bước khởi đầu của trận chiến tranh toàn thế giới (9-1939 đến 4 – 1940).

Ngày 1-9-1939, không tuyên chiến, quân Đức tràn vào Ba Lan. Để tiến công Ba Lan, Đức đã có sự sẵn sàng sẵn sàng từ lâu và đưa vào Ba Lan một lực lượng to lớn; 70 sư đoàn (trong số đó có 7 sư đoàn xe tăng và 6 sư đoàn cơ giới, với trên 3000 máy bay). Trong khi đó, Ba Lan thiếu sẵn sàng sẵn sàng về tinh thần và vật chất. Một bộ phận lớn quân đội Ba Lan lại triệu tập ở biên giới phía Đông để chống Liên Xô, trong lúc đó Đức có ưu thế tuyệt đối về quân số và trang bị. Chúng lại tận dụng yếu tố bất thần và thực thi giải pháp ”đánh chớp nhoáng”, dùng xe tăng và máy bay thọc sâu, vây hãm, làm cho Ba Lan không chống đỡ nổi.

Từ ngày 12 đến 16-9, vòng vây của Đức xiết chặt chung quanh Vacxava và quân Đức tiếp tục tiến về phía Đông chiếm Bret-Litôp, Lubơlin và Lvốp. Bọn phản động cầm quyền Ba Lan không đủ sức chỉ huy về quốc phòng. Sau những đòn thất bại thứ nhất, chúng đều hèn nhát bỏ trốn sang Rumani. Nhưng nhân dân Ba Lan không chịu hạ khí giới. Những đảng viên cộng sản từ trong tù hay trong bí mật ra lãnh đạo trận chiến đấu bảo vệ Vacxava. Họ chiến đấu rất can đảm và mạnh mẽ và tự tin, đập tan1 sư đoàn thiết giáp Đức tiến vào thành phố, nhưng không thể nào cứu vãn nổi. Vacxava tan hoang trong khói lửa ở đầu cuối đã biết thành thất thủ. Nước Ba Lan bị Đức thôn tính. Trong khi đó, một cuộc trận chiến tranh kì quặc đã trình làng ở phía Tây nước Đức.

Liên quân Pháp, Anh dàn trận ở Bắc Pháp dọc theo biên giới Đức, nhưng không tiến công Đức và cũng không còn một hành vi quân sự chiến lược nào để đỡ đòn cho Ba Lan. Hiện tượng ”tuyên” mà không ”chiến” (được những nhà báo Mĩ gọi là ”cuộc trận chiến tranh kì quặc”, người Pháp gọi là cuộc trận chiến tranh buồn cười, còn người Đức gọi là trận chiến tranh ”ngồi”) kéo dãn suốt trong 8 tháng (từ 9-1939 đến 4-1940). Trong suốt thời hạn này, quân đội hai bên hầu như chỉ ngồi trong chiến lũy nhìn sang nhau, thỉnh thoảng quân Pháp mở những cuộc tiến công nhỏ có tính chất tượng trưng rồi lại trở về vị trí cũ. Sở dĩ có hiện tượng kỳ lạ này là vì giới cầm quyền Anh, Pháp vẫn còn đấy ảo tưởng về một sự thỏa thuận hợp tác với Hítle. Đồng thời cũng do Bộ tổng tư lệnh liên quân, đứng đầu là tướng Pháp Gamơlanh, đã quyết định hành động vận dụng giải pháp phòng ngự, mong nhờ vào phòng tuyến Maginô kiên cố để vượt mặt quân địch.

Mùa xuân năm 1940, Quốc hội Pháp và Anh đã nhận được ra sai lầm không mong muốn trong đường lối mềm yếu này. Họ quyết định hành động đưa ra những nhân vật cứng rắn lên đứng đầu chính phủ nước nhà: Râynô lập chính phủ nước nhà mới ở Pháp (tháng 3) và Sơcsin trở thành Thủ tướng Anh (tháng 5), nhưng đó là yếu tố thay đổi quá muộn.

Cùng thời hạn này, vào trong ngày 17-9-1939, theo sự thỏa thuận hợp tác với Đức (qua ”Biên bản mật” ngày 24-9), quân đội Liên Xô tiến vào miền Đông Ba Lan và tiến hành cuộc trận chiến tranh ở biên giới phía Tây để tịch thu lãnh thổ của đế quốc Nga bị mất vào trong năm 1918 1920. Miền Đông Ba Lan vốn là một phần lãnh thổ của Tây Ucraina và Tây Bêlarút bị trao cho Ba Lan năm 1920, nay sáp nhập trở lại với hai nước Cộng hòa Xô viết này trong Liên bang Xô viết (11-1939).

Ngày 18-9, Liên Xô lên án ba nước Ban Tích là không giữ vai trò trung lập. Dưới sức ép về quân sự chiến lược, lãnh đạo ba nước Ban Tích phải lần lượt đến Mátxcơva và kí những hiệp ước không xâm lược với Liên Xô: Extônia, ngày 28-9, Látvia ngày 5-10, Litva ngày 10 -10. Đó là những hiệp ước tương trợ Extônia và Litva nhượng cho Liên Xô những vị trí căn cứ thủy quân và không quân. Cả ba nước đồng ý cho Liên Xô quyền đóng quân trên đất của tớ. Thành phố Vilna và khu vực Vilna được trả lại cho Litva (27-10). Tháng 6-1940, quân Đội Liên Xô tiến vào ba nước Ban Tích, gây áp lực đè nén lật đổ những chính phủ nước nhà tư sản ở đây. Các chính phủ nước nhà mới được xây dựng dưới sự trấn áp của Dekanôzôp ở Litva, của Vichinsk ở Latvia và của Jđanôp ở Extônia. Ngày 14-7, bầu cử được tiến hành. Các Quốc hội mới lôi kéo sáp nhập những nước Ban Tích vào Liên Xô. Tháng 8-1940, Xô viết tối cao Liên Xô đồng ý ba nước Ban Tích vào thành phần của Liên bang Xô viết.

Ngày 28-11, Liên Xô hủy bỏ hiệp ước không xâm lược năm 1932 và ngày hôm sau Liên Xô cắt quan hệ ngoại giao với Phần Lan. Chiến tranh Xô – Phần bùng nổ và trình làng ác liệt trong suốt ngày đông băng giá (11-1939 đến 3-1940). Kết quả theo hiệp ước Matxcơva ngày 12-3-1940, Phần Lan phải nhường vĩnh viễn eo đất Carêli để Liên Xô thành lâp nước Cộng hòa Xô viết Carêli của tớ và biên giới Phần Lan – Liên Xô được lùi xa Lêningrát thêm 150 km nữa. Ngoài ra, Phần Lan còn phải cho Liên Xô thu cảng Hănggô trong 30 năm với số tiền 8 triệu mác Phần Lan.

Betxarabia và Bắc Bucôvina là vùng tranh chấp lâu dài giữa Nga với Rumani mà Rumani chiếm hữu được năm 1918. Xtalin gửi tối hậu thư cho Rumani đòi:

– Vùng Betxarabia mà Nga chưa bao giờ chịu mất, phải trả về cho Nga.

– Sáp nhập vùng Bắc Bucôvina mà dân cư ở đó về mặt lịch sử và về mặt ngôn từ gắn bó với nước Cộng hòa Xô viết Ucraina.

Trước tình hình đó, chính phủ nước nhà Rumani lôi kéo sự giúp sức của Đức và Italia, nhưng hai nước từ chối và Rumani đành nhượng bộ. Thế là Betxarabia và Bắc Bucôvina trở thành một bộ phận thuộc nước Cộng hòa Xô viết Mônđavia của Liên Xô (8-1940).

Tính chung, Liên Xô đã lập thêm 5 nước Cộng hòa Xô viết Liên bang, mở rộng lãnh thổ 2 nước Cộng hòa Xô viết, đưa tổng số nước Cộng hòa của Liên Xô lên tới 16. Số dân mới gia nhập Liên Xô là 23 triệu người (13 triệu ở Ba Lan cũ, 10 triệu ở Rumani và trong những nước Ban Tích) Biên giới phía tây của Liên Xô được đẩy lùi thêm từ 200 – 300km.

2. Đức lấn chiếm những nước Bắc Âu và Tây Âu

Cuộc ”Chiến tranh kì quặc” đã tương hỗ cho nước Đức phát xít mạnh lên. Lợi dụng thời hạn hưu chiến suốt ngày đông 1939 1940, Đức tăng trưởng bộ binh lên tới 136 sư đoàn, xe tăng – 10 sư đoàn, máy bay – 4 vạn chiếc. Thực lực của Đức khi đó tăng thêm chừng gấp hai thời kì trước lúc đánh Ba Lan. Trong khi đó thì những chính phủ nước nhà Anh, Pháp do theo đuổi những thủ đoạn chống Liên Xô đang không nghĩ đến củng cố sự phòng của giang sơn. Trong những tháng ấy, sản xuất vật tư trận chiến tranh của Anh và Pháp không tăng; một phần vũ khí và quân trang làm ra lại gửi sang Phần Lan.

Lập trường mù quáng chống Liên Xô làm cho giới thống trị những nước Anh và Pháp trở nên thiển cận. Mặc dầu rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn tiến công của Đức vào những nước phương Tây ngày càng rõ và họ biết điều này nhưng giới thống trị Anh, Pháp vẫn không thay đổi chủ trương; họ vẫn tiếp tục kỳ vọng rằng Hítle sẽ quyết định hành động hướng lực lượng về phía Đông chống Nga. Tướng Đờ Gôn đã viết trong hồi kí: ”Phải nói rằng một số trong những giới muốn nhìn quân địch ở Xtalin hơn là Hítle. Họ lo ngại đến những giải pháp để đánh nước Nga hoặc giúp Phần Lan, hoặc ném bom Bacu hoặc đổ xô ở Xtambun nhiều hơn nữa cách làm thế nào để thắng đế chế Đức”.

Trong khi đó thì Đức đang sẵn sàng sẵn sàng tỉ mỉ kế hoạch đánh những nước Tây Âu. Gián điệp của Đức len lỏi khắp những nước mà chúng sẽ xâm chiếm.

Ngày 9-4-1940, quân Đức tràn vào Đan Mạch. Vua và chính phủ nước nhà không kháng cự, ra lệnh cho quân đội hạ vũ khí. Cùng ngày, quân Đức đổ xô lên toàn bộ những cảng lớn của Na Uy. Nhân dân Na Uy kháng chiến rất dũng cảm. Chiến sự đã trình làng ác liệt ở nhiều nơi. Nhưng bọn tay sai của Hítle ở Na Uy đã phản bội Tổ quốc. Na uy bị vượt mặt. Quân Anh, Pháp sang cứu bị đánh bật ra biển.

Ngày 10-5, vào 5 giờ 30 sáng, quân Đức tràn vào Bỉ, Hà Lan, Lucxembua và Pháp. Mặt trận chính phía Tây giờ đây mới chính thức trình làng. Lực lượng hai bên không chênh lệch nhau lắm. Đức ném vào cuộc tiến công 136 sư đoàn (kẻ cả dự bị). Quân Đồng minh có 130 sư đoàn (91 sư đoàn Pháp, Anh – 10 sư đoàn, Bỉ 22, Hà Lan 9 và Ba Lan 1). Nhưng Đức có nhiều máy bay và xe tăng hơn. Kế hoạch tác chiến của Đức lại nhờ vào sự tiến công bất thần, sự thiếu sẵn sàng sẵn sàng về tâm ý của đối phương, và giải pháp tốc chiến tốc thắng, dùng máy bay và xe tăng tiến nhanh, thọc sâu, chia cắt và vây hãm đối phương.

Ngày 10-5, quân của Phôn Bốc vượt qua sông Mơdơ (Mense), đồng thời nhảy dù trên không xuống chiếm những trường bay, những đầu mối giao thông vận tải lối đi bộ và những cứ điểm quan trọng của Hà Lan và Bỉ.

Ngày 15-5, quân đội Hà Lan phải đầu hàng, Chính phủ Hà Lan chạy sang Luân Đôn. Ngày 27-5, đến lượt Bỉ đầu hàng vô Đk.

Trong khi đó, quân của Phôn Runxtét vượt qua Lucxembua, vượt mặt đạo quân thứ 9 của Pháp do tướng Coráp chỉ huy, chọc thủng phòng tuyến của Pháp trên một khu vực rộng 90km giữa Xơđăng và Namuya. Phòng tuyến Maginô (Ligue Maginot) mà Pháp vẫn thường khoe khoang đã trở nên vô tác dụng. Những lữ đoàn xe tăng của tướng Klaixtơ (Kleist) đang tiến vế hướng Pari.

Ngày 5-6, quân Đức tiến về phía Pari như báo tãp. Giai cấp thống trị Pháp hèn nhát đã nghĩ đến chuyện đầu hàng. Một số tên phản bội và chủ trương đầu hàng đã được tương hỗ update vào chính phủ nước nhà (như Thống chế Pêtanh). Ngày 10-6, Chính phủ bỏ Pari chạy về Tua.

Cùng ngày đó, Italia tuyên chiến với Anh và Pháp và tiến công vào Đông Nam nước Pháp. Từ lâu, Italia vẫn dòm ngó một phần lãnh thổ Pháp và một số trong những thuộc địa của Pháp. Khi thấy Pháp đang nguy ngập, sắp thua, ltalia vội vàng nhẩy vào để ”dính máu ăn phần”. Sự tham chiến của Italia cũng làm cho tình hình của Pháp thêm nghiêm trọng.

Trong thời hạn này, ở Tua đã trình làng cuộc thương lượng giữa Chính phủ Pháp và Chính phủ Anh và Anh muốn biến Pháp thành một tỉnh của Anh. Ngày 16-6, Sớcsin đưa ra đề xuất kiến nghị về việc kí kết ”liên minh không thể hủy bỏ” giữa Anh và Pháp, Từ đó thì Anh và Pháp sẽ trở thành một vương quốc thống nhất với một hiến pháp thống nhất và những cơ quan chính và những cơ quan cơ quan ban ngành thường trực TW thống nhất. Chính phủ Pháp phân thành 2 nhóm: một nhóm do Râynô đứng đầu sẵn sàng giao nước Pháp cho đế quốc Anh, một nhóm do Pêtanh đứng đầu muốn đầu hàng phát xít Đức và nhận định rằng ”thà làm một tỉnh quốc xã còn hơn là một xứ tự trị của Anh”. Không có một nhân vật nào trong Chính phủ đồng ý một chương trình đấu tranh cho tự do và độc lập của nước Pháp như đề xuất kiến nghị của Đảng Cộng sản Pháp.

Đa số thành viên trong chính phủ nước nhà Pháp đồng ý sự đầu hàng. Ngày 17-6, Râynô từ chức, Pêtanh lên đứng đầu chính phủ nước nhà xin hàng Đức, Italia với những Đk nhục nhã. Theo hiệp định đình chiến kí ở Rơtôngđơ (Rethondes), Đức có toàn bộ quyền hành của một cường quốc chiếm đóng: 3/4 nước Pháp bị chiếm đóng, trong số đó có Pari, toàn bộ vùng công nghiệp của giang sơn (nơi sản xuất 98% gang và thép); vùng Andát và Loren sáp nhập vào Đức, nước Pháp bị tước vũ trang chỉ để lại một ít cho Chính phủ Pháp duy trì trật tự) và phải nuôi quân đội chiếm đóng, Chính phủ Pháp đóng ở Visi chỉ là bù nhìn tay sai của bọn phát xít chiếm đóng. Nền Cộng hòa Pháp bị thủ tiêu, thay thế bằng chính sách độc tài quân sự chiến lược do Pêtanh đứng đầu, tự phong làm Quốc trưởng. Nhân dân Pháp bị đói, rét trong lúc hàng trăm chuyến tầu chở đầy những của cải của Pháp đưa sang Đức.

Nguyên nhân tấn thảm kịch của nước Pháp là vì sự phản bội của giai cấp tư sản thống trị ở Pháp. Nhân dân Pháp không được động viên bảo vệ Tổ quốc, trái lại còn bị đàn áp, không cho.

Nhưng nhân dân Pháp, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đã phản đối đường lối đầu hàng của giai cấp tư sản, mở rộng cuộc đấu tranh chống bọn xâm lược Đức và Đảng Cộng sản Pháp đứng ra tổ chức triển khai lực lượng kháng chiến bên trong nước Pháp.

Trong khi đó, Đờ Gôn (thời gian hiện nay đang công cán ở Anh), đang không chịu đầu hàng và tích cực tập hợp một số trong những người dân Pháp ở hải ngoại. Ngày 27-10-1940, Đờ Gôn xây dựng ”Chính phủ Pháp tự do”, mưu nhờ vào lực lượng Anh, Mĩ đã giải phóng giang sơn.

3. Đức tiến công Anh

Tháng 7-1940, Hítle đưa ra kế hoạch ”Sư tử biển” nhằm mục đích đổ xô lên Anh. Kế hoạnh ”Sư tử biển” nhằm mục đích hai mục tiêu: dọanước Anh để từ đó tạo Đk thiết yếu cho việc thỏa hiệp với Anh; che đây việc bị mất triệu tập quân sẵn sàng sẵn sàng tiến công Liên Xô, đánh lạc hướng dư luận toàn thế giới.

Tháng 8-1940, cuộc tiến công minh không quân của Đức vào nước Anh được khởi đầu với tên thường gọi ”Cuộc đấu tranh giành nước Anh”. Trong những trận không chiến ác liệt, ưu thế thuộc về Đức vì Đức có nhiều máy bay hơn. Tuy nhiên, Anh cũng luôn có thể có nhiều lợi thế. Hồi đó ở bờ Biển Đông, Anh đã có mạng lưới rađa, tuy chưa hoàn thiện lắm, nhưng đã tương hỗ cho quân Anh sớm phát hiện được những máy bay địch đang tới gần bờ biển Anh. Không quân Anh chiến đấu trên mảnh đất nền trống mình nên cũng luôn có thể có lợi thế. Cả hai bên đều thiệt hại nặng nề. Đức chuyển sang ném bom ban đêm. Thủ đô Luân Đôn bị hàng vạn tấn bom tàn phá kinh hoàng. Ngoài ra, Đức phong tỏa ngặt nghèo hải phận bằng ”Chiến tranh tầu ngầm”, đánh đắm đất nhiều tầu chiến của Anh. Tình hình của Anh càng thêm nghiêm trọng.

Anh cầu cứu Mĩ. Mĩ định tận dụng cơn hoạn nạn của Anh, thông qua sự giúp sức để biến đế quốc Anh thành bạn liên minh đàn em của tớ.

Lợi dụng tỉnh hình thiếu vũ khí của Anh sau vụ Đoongkéc, Mĩ hứa sẽ hỗ trợ vũ khí cho Anh tuy nhiên với những Đk nặng nề: Anh phải giao cho Mĩ những vị trí căn cứ rất quan trọng về kế hoạch ở Đại Tây Dương cùng những ý tưởng sáng tạo khoa học kĩ thuật tiên tiến và phát triển nhất của Anh (như rađa, những khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích về bom nguyên tử của những nhà bác học Anh, Pháp v. v).

Để đổi lại, Mĩ đã giao cho Anh gần l triệu khẩu súng trường thời kì trong năm 1917 1918 với 50 chiếc khu trục hạm rất cũ kĩ.

Như vậy, trong lúc ủng hộ Anh, Mĩ vẫn coi Anh là đối phương đế quốc chủ nghĩa và cố làm suy yếu Anh đến mức tối đa. Đó là tính chất của yếu tố hợp tác Anh Mĩ.

4. Cuộc xâm lược phát xít ở Bancăng và Trung Cận Đông

Ngày 27-9-1940, Đức Italia và Nhật đã kí hiệp ước liên minh quân sự chiến lược và chính trị ở Béclin. Hiệp ước này, như lời thú nhận của Thủ tướng Nhật Cônôiê trong tập hồi kí của ông, ”trước hết nhằm mục đích chống Liên Xô”. Nhưng nó không những chỉ chống Liên Xô mà còn chống cả Anh, Mĩ. Hiệp ước đưa ra không úp mở việc phân loại toàn thế giới: Đức, Italia ở châu Âu; Nhật ở Viễn Đông.

Đức đã tận dụng những xích míc Một trong những nước Bancăng để chiếm đóng những nước Bancăng (như để lôi kéo Hung về phía mình, Đức đã tận dụng sự bất mãn của Hung). Ở Hội nghị Viên tháng 8-1940, Đức và Italia đã đứng ra với danh nghĩa ”trọng tài”, quyết định hành động cắt một vùng đất lớn của Rumani là Tơranxinvania giao cho Hung và hứa với Rumani sẽ ”đền bù” bằng đất đai của Liên Xô. Đức lại giúp bọn tay sai ở Rumani làm chính biến, đưa những thành phần chống Liên Xô lên nắm cơ quan ban ngành thường trực, do tướng Antônexcô đứng đầu. Với sự thỏa thuận hợp tác của Antônexcô, ngày 7-10-1940, quân đội Đức kéo vào Rumani. Sau đó, lần lượt Hunggari, Rumani và Xlôvakia đều tuyên bố tham gia Hiệp ước Béclin (ll-1940).

Tháng 3-1941, chính phủ nước nhà phát xít Bungari đã phản bội nhân dân khi tham gia hiệp ước Béclin và khiến cho quân đội Đức vào chiếm đóng.

Thế là thời gian ở thời gian cuối năm 1940, thời điểm đầu xuân mới 1941, những nước Xlôvakia, Hunggari, Rumani, Bungari đang trở thành ”chư hầu” của Đức và không tốn một viên đạn, quân đội Đức đã sở hữu đóng toàn bộ những vị trí căn cứ quan trọng trên những nước đó, lập thành một vành đai vây hãm miền Tây Liên Xô và vây hãm miền Đông Bắc Hi Lạp và Nam Tư.

Đối với hai nước Hi Lạp và Nam Tư, bọn phát xít Đức – Italia khuất phục bằng vũ lực. Phát xít Italia cũng muốn đi trước Đức trong việc xâm chiếm vùng Bancăng.

Ngày 28-10-1940, phát xít Italia bất thần tiến công Hi Lạp từ phía Anbani, không báo trước cho Đức và cũng không được sự thỏa thuận hợp tác của Đức, 20 vạn quân Italia hùng hổ kéo vào Hi Lạp, dự tính chiếm thủ đô Aten sau mấy tiếng đồng hồ đeo tay. Nhưng một tuần lễ sau, quân Italla vẫn không đi quá l0 cây số. Đầu tháng, quân Hi Lạp có quân Anh trợ lực khởi đầu phản công và quét sạch quân Italia thoát khỏi Hi Lạp. Hi Lạp còn chiếm luôn cả Anbani thuộc Italia.

Lúc này Italia cũng đang thua liên tục ở châu Phi. Khi trận chiến tranh ở châu Phi mới khởi đầu, Italia đã tận dụng tình hình trở ngại vất vả và mắc kẹt của Anh, Pháp ở Tây Âu để xâm chiếm những thuộc địa của Anh, Pháp ở châu Phi. Quân Italia đã sở hữu Xômali thuộc Anh, Kênia, Xuđăng và vượt biên giới giới Libi tiến vào đất Ai Cập. Nhưng, ngày 9-10-1940, quân Anh đột ngột chuyển sang tiến công ở Bắc Phi, đẩy lùi quân Italia, và đến hè 1941, đã sở hữu lĩnh được được toàn bộ những thuộc địa của Italia ở Đông Phi, kể cả Êtiôpi mà Italia mới chiếm trước trận chiến tranh.

Trong suốt thời hạn đó, trước tình hình trở ngại vất vả của Italia, Đức vẫn không hỗ trợ sức gì cho bạn liên minh. Đức muốn trừng phạt Italia về tội không nghe lời, làm cho Italia suy yếu để phải phục tùng mình.

Đức cũng muốn khuất phục Chính phủ Nam Tư như kiểu khuất phục những nước Bancăng khác. Nhưng nhân dân Nam Tư đã nổi dậy khởi nghĩa, lập chính phủ nước nhà mới, kí hiệp ước thân thiện và không xâm phạm với Liên Xô ngày 5-4-1941. Trước tình hình đó. Hítle phải ra lệnh hoãn lui việc thực hiến kế hoạch Bacbarôxa và quyết định hành động tiêu diệt Nam Tư và Hi Lạp trước.

Đêm 6-4-1941, không quân Đức dội bom xuống thủ đô Nam Tư và 56 sư đoàn Đức cùng chư hầu tràn vào Nam Tư. Chính phủ Nam Tư không đủ can đảm chống cự, bỏ chạy sang Ai Cập. Cùng ngày đó, quân Đức cũng mở cuộc tiến công vào Hi Lạp. Quân đội Hi Lạp phải đầu hang, Quân đội Anh cũng trở nên đánh bật xuống biển (một vụ Đoong Kéc thứ hai).

Nam Tư và Hi Lạp bị chiếm đóng. Đức lập nên ở đó những chính phủ nước nhà bù nhìn và cắt một phần quan trọng đất đai của hai nước này chia cho những nước chư hầu khác ví như Italia, Hunggari, Bungari.

Việc phát xít Đức chiếm bán hòn đảo Bancăng là một giải pháp kế hoạch quân sự chiến lược quan trọng để tiến công Liên Xô. Nhưng kỳ vọng của bọn Hítle đã hoàn toàn không thực thi được. Phong trào giải phóng dân tộc bản địa ngày càng vững mạnh, nhất là ở Nam Tư và Hi Lạp, đã biến cuộc chiếm đóng những nước Bancăng thành một cuộc trận chiến tranh dằng dai và đẫm máu. Cuộc trận chiến tranh này đã cản trở bọn Hítle tận dụng tiềm lực của những nước này trong cuộc trận chiến tranh chống Liên Xô .

II. Giai đoạn thứ hai (22-6-1941 đến 19-11-1942): Phe phát xít tiến công Liên Xô, mở rộng trận chiến tranh xâm lược ra toàn toàn thế giới.

l. Đức tiến công Liên Xô

Ngày 22-6-1941, vào 3 giờ 30 sáng, không tuyên chiến và cũng không đưa ra một yêu sách gì, phát xít Đức bất thần mở cuộc tiến công trên khắp biên giới phía Tây của Liên Xô từ Biển Đen đến biển Ban Tích, chà đạp thô bạo lên hiệp ước không xâm phạm Xô -Đức kí kết năm 1939.

Cuộc trận chiến tranh xâm lược Liên Xô là bộ phận quan trọng nhất trong kế hoạch chinh phục toàn thế giới của đế quốc Đức, đã được Hítle và giai cấp tư sản Đức sẵn sàng sẵn sàng kĩ lưỡng từ lâu. Sau khi thôn tính xong 11 nước châu Âu với diện tích s quy hoạnh gần 2 triệu km2, dân số 142 triệu người, phát xít Đức đã sở hữu lĩnh được được những vị trí có ý nghĩa kế hoạch trọng điểm về kinh tế tài chính, quân sự chiến lược và lực lượng trở nên rất hùng mạnh. Đánh chiếm hầu như toàn bộ châu Âu tư bản chủ nghĩa (trừ Thụy Sĩ, Thụy Điển, Bồ Đào Nha và Anh), phát xít Đức không vấp phải trở ngại hoặc tổn thất gì đáng kể, cho nên vì thế binh lính Đức rất kiêu căng ngạo mạn, tự cho mình là ”đạo quân bách chiến, bách thắng”. Chính trong toàn cảnh thuận tiện này, phát xít Đức đã tiến đánh Liên Xô với tiềm năng nhằm mục đích độc chiếm kho tài nguyên vô tận của Liên Xô và tiêu diệt chính sách xã hội chủ nghĩa, quân địch số l của chủ nghĩa phát xít.

Theo kế hoạch Bacbarôxa, được thảo ra từ thang 6-1940, Hítle đã lôi kéo 190 sư đoàn với 5,5 triệu quân, 3.712 xe tăng, 47.260 khẩu súng, 4.950 máy baychia ra làm 3 đạo quân, đặt dưới quyền tổng chỉ huy của thống chế của thống chế Phôn Bơraosit (Von Brauchitsch), tiến đánh theo 3 hướng kế hoạch:

– Đạo phía Bắc do thống chế Phôn Lép (Von Leeb) chỉ huy, gồm 2 tập đoàn lớn lớn bộ binh, 1 tập đoàn lớn lớn xe tăng và 1 không đội, tiến từ Đông Phổ qua Ban Tích hướng tới Lêningrát.

– Đạo TT do thống chế Phôn Bốc (Von Bock) chỉ huy, gồm 2 tập đoàn lớn lớn quân bộ binh, 2 tập đoàn lớn lớn xe tăng và 1 không đội, từ Đông Bắc Vacxava hướng tới Minxcơ, Xmôlenxcơ và Mátxcơva.

– Đạo phía Nam do Chuẩn thống chế Phôn Runxtét (Von Rundsted) chỉ huy gồm 3 tập đoàn lớn lớn quân bộ binh, 1 tập đoàn lớn lớn xe tăng và 1 không đội từ vùng Liubơlin hướng tới Gitơmia, Kiép, tiếp theo đó tới Đônbát.

Chiến lược của Đức nhờ vào yếu tố bất thần, tiến hành chọc thủng phòng tuyến Liên Xô ở nhiều chỗ bằng những múi nhọn thọc sâu xe tăng, chặn lại sự rút lui của Hồng quân về phía Đông rồi tiến tới tiêu diệt Hồng quân bằng những trận hợp vây đồng thời ở nhiều điểm. Dự kiến của ”kế hoạch Bacbarôxa” sẽ ”vượt mặt nước Nga bằng một cuộc trận chiến tranh chớp nhoáng trước lúc kết thúc trận chiến tranh với Anh” (thông tư số 21 của Hítle). Hítle dự trù sẽ ”đánh quỵ nước Nga” trong vòng từ l tháng rưỡi đến 2 tháng.

Đi đôi với kế hoạch xâm lược về quân sự chiến lược là kế hoạch cướp bóc tài nguyên và tàn sát người Nga một cách man rợ. Chỉ thị ngày 12-5-1941 của Bộ chỉ huy tối cao Đức bắt sĩ quan, binh lính Đức phải tuân theo:

Hãy nhớ và thực thi:

– Không có thần kinh, trái tim và sự thương xót – anh được sản xuất từ sắt, thép Đức

– Hãy tiêu diệt trong mình mọi sự thương xót và đau khổ hãy giết bất kì người Nga nào và không được tạm ngưng, dù trước mặt anh là ông già hay phụ nữ, con gái hay con trai.

– Chúng ta phải bắt toàn thế giới đầu hànganh là người Đức, và là người Đức phải tiêu diệt mọi sự sống cản trở con phố của anh”.

2. Cuộc chiến đấu quyết liệt để bảo vệ Mátxcơva và Xtalingrát

Trước lời lôi kéo của Đảng và Nhà nước. Tổ quốc xã hội chủ nghĩa lâm nguy! ”Tất cả cho tiền tuyến, toàn bộ để thắng lợi”, nhân dân Liên Xô đã nhất tề đứng lên, già trẻ, trai gái, triệu người như một, xông thẳng tới quân thù xâm lược. Trong những Đk rất trở ngại vất vả, bất lợi do yếu tố bất thần và so sánh lực lượng quân chênh lệch gây ra, quân và dân Liên Xô đã phải trải qua những trận chiến đấu mở đầu rất là gay go, quyết liệt với những hi sinh và tổn thất nặng nề.

Trước tiên là những trận chiến đấu để bảo vệ biên giới của Tổ quốc, thời gian hiện nay Bộ Tổng tư lệnh tối cao Liên Xô không hề cách nào khác, ngoài việc thực thi phòng ngự về kế hoạch, nhằm mục đích những mục tiêu:

– Kìm chân quân phát xít thật lâu trên những tuyến phòng ngự để tranh thủ thời hạn nhiều nhất đưa những lực lượng từ phía sau tới và xây dựng những lực lượng dự bị mới, điều động và triển khai những lực lượng đó trên những hướng quan trọng nhất.

– Gây cho địch những thiệt hại lớn số 1, làm cho chúng mỏi mệt vàhao hụt và do đó phần nào làm cân đối so sánh lực lượng.

– Đảm bảo thực thi những giải pháp của Đảng và Chính phủ trong việc di tán nhân dân và những tiềm năng công nghiệp vào phía sâu trong nước, tranh thủ thời hạn để chuyển sản xuất công nghiệp sang phục vụ nhu yếu trận chiến tranh.

– Tích luỹ tối đa những lực lượng và chuyển sang phản công để đập tan toàn bộ kế hoạch trận chiến tranh của bọn Hítle”.

Những trận chiến đấu bảo vệ biên giới đã trình làng rất là dũng cảm, oanh liệt. Quân và dân Xô viết đã giữ từng tấc đất, từng ngôi nhà trong những Đk rất là chênh lệch về quân số và vũ khí.

Mặc dù phải thực thi những cuộc rút lui để bảo toàn lực lượng, thậm chí còn phải mở những ”đường máu” vượt qua những vòng vây của quân địch với tổn thất khá nặng nề, nhưng Hồng quân đã kìm chân được bước tiến của quân địch, làm cho chúng không thực thi được ý đồ sẽ kết thúc trận chiến đấu ở biên giới trong vòng ”nửa giờ đồng hồ đeo tay” như kế hoạch đã định. Nhờ đó, Hồng quân có thời hạn và Đk để tổ chức triển khai lực lượng, củng cố tuyến phòng ngự theo chiều sâu.

Đến thời gian giữa tháng 7, mặt trận biên giới coi như kết thúc, và quân đội phát xít Đức ngày càng tiến sâu vào trong nước Liên Xô. Đến tháng 9-1941, đạo quân phía Bắc của Phôn Lép đã tiến sát tới Lêningrát, vây hãm thành phố này; ở mặt trận TT, quân của Phôn Bốc tiến đến Xmôlenxcơ; ở phía Nam, quân Đức chiến Kiép, tiến sâu vào lãnh thổ Liên Xô. Chiến tuyến càng mở rộng ra, quân đội Đức càng gặp nhiều trở ngại vất vả và càng bị tổn thất nặng nề hơn trước kia. Riêng trong 2 tháng đầu của cuộc trận chiến tranh ở Liên Xô, lục quân Đức đã mất gần 40 vạn người (trong lúc đó, suốt từ thời điểm tháng 6 đến tháng 12-1941, trên toàn bộ những mặt trận khác, chúng chỉ tổn thất có 9000 tên). Đến thời gian hiện nay, cái giá mà bọn phát xít đã phải trả không riêng gì có là yếu tố thiệt hại nặng nề về người và vũ khí, mà quan trọng hơn là yếu tố phá sản của kế hoạch ”trận chiến tranh chớp nhoáng” và sự sụp đổ bước đầu của thương hiệu ”đạo quân bách chiến, bách thắng” đã được nẩy sinh thứ nhất ngay từ tướng lĩnh cao cấp và binh sĩ Đức.

Tháng 10-1941, Bộ chỉ huy Đức triệu tập mọi sức lực để mở cuộc tiến công vào hướng Mátxcơva với kỳ vọng chiếm hữu được thủ đô Mátxcơva sẽ có được ảnh hưởng quyết định hành động riêng với kết cục của trận chiến tranh. Với mật danh là “bão táp”, kế hoạch lấn chiếm Viadơma- Mátxcơva và Brianxcơ Mátxcơva rồi tiếp theo đó đánh vu hồi từ phía bắc và phía nam để trong thuở nào gian ngắn hoàn toàn có thể chiếm hữu được Mátxcơva. Để đạt mục tiêu kế hoạch đó, Hítle đã lôi kéo 80 sư đoàn, trong số đó có 23 sư đoàn xe tăng và cơ giới (khoảng chừng hơn 1 triệu quân) và gần 1000 máy bay vào trận đánh Mátxcơva, với ưu thế hơn nhiều quân đội Liên Xô (bộ binh hơn l,25 lần, xe tăng-2,2 lần, đại bác và súng cối-2,l lần, máy bay-l,7 lần) Hítle chắc tin ở thắng lợi mĩ mãn. Trong nhật lệnh ngày 2-10-1941, ngày mở đầu cuộc tiến công Mátxcơva, Hítle tuyên bố phải tiêu diệt quân địch ”trước lúc ngày đông tới và điên cuồng quyết định hành động ngày 7-l1-1941 sẽ ”chiếm xong Mátxcơva và duyệt binh thắng lợi tại Hồng trường”. Trong hội nghị những tướng lĩnh, Hítle tuyên bố sẽ biến Mátxcơva ”thành một chiếc hồ lớn bao trùm vĩnh viễn thủ đô của dân tộc bản địa Nga”. Hítle còn ra lệnh cho Bộ chỉ huy đạo quân Trung tâm ”phải vây hãm thành phố thế nào để không một người lính Nga nào, không một người dân nào, dù là đàn ông, đàn bà hay trẻ con có thế bỏ chạy” và ”phải hủy hoại nhân dân và thành phố Mátxcơva”. Ngoài ra, Hítle thậm chí còn còn xây dựng một đội nhóm đặc biệt quan trọng để phá hủy điện Cremli.

Trong tháng 10 và 11, quân đội phát xít ào ạt mở 2 đợt tiến công đại quy mô vào Mátxcơva. Nhờ ưu thế về lực lượng và vũ khí, quân Đức đã sở hữu lĩnh được được Ôriôn, vây hãm Tula, và có nơi đã tiến vào sát cạnh Mátxcơva 20 kilômét. Một rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn hiểm nghèo đang đè nén trái tim mọi người dân Xô viết và toàn quả đât tiến bộ. Nhưng, trong những giờ phút nguy kịch đó Đảng Cộng sản Liên Xô vẫn bình tĩnh giữ vững tay lái. Trung ương Đảng lôi kéo toàn dân Liên Xô hãy hoàn thành xong trách nhiệm vinh quang trước Tổ quốc: Không cho quân thù tới Mátxcơva! Hội đồng quốc phòng nhà nước do Xtalin đứng đầu ở lại Mátxcơva, trực tiếp lãnh đạo việc bảo vệ thủ đô. Tướng G.K.Giucốp được chỉ định làm Tổng chỉ huy bảo vệ Mátcơva. Đáp lời lôi kéo của Đảng, nhân dân Mátxcơva đã biến thủ đô và những vùng ven thành một pháo đài trang nghiêm bất khả xâm phạm. Hàng chục vạn người Mátxcơva ngày đêm thao tác để xây dựng những phòng tuyến xung quanh thành phố.

Theo sáng tạo độc lạ của nhân dân, thủ đô đã xây dựng 12 sư đoàn dân quân với nhiều tổ xung kích đánh xe tăng. Sáng 7-11, kỉ niệm lần thứ 24 ngày Cách mạng tháng Mười, tại Hồng trường đã trình làng một cuộc duyệt binh đặc biệt quan trọng. Những cty duyệt binh, với vũ khí và đạn dược sẵn sàng, diễu qua Hồng trường rồi tiến thẳng ra mặt trận, tuy nhiên quân thù đang ở ngay sát chân thành Mátxcơva.

Trong đợt tiến công ác liệt và đẫm máu tháng 10, quân phát xít Đức tiến được từ 230 đến 250 kilômét, nhưng lực lượng của chúng bị tổn thất nghiêm trọng, kế hoạch thôn tính Mátxcơva trong thời gian giữa tháng 10 bị đổ vỡ, và đến cuối thời gian tháng l0, cuộc tiến công đã biết thành chặn lại lại. Sau khi trấn áp và chấn chỉnh, tương hỗ update lại lực lượng, ngày 15-ll, bộ chỉ huy quân Đức lại mở đợt tiến công thứ hai vào Mátxcơva, nhưng toàn bộ những mũi đột phá của địch đều lần lượt bị bẻ gẫy. Đến thời điểm đầu tháng 12, cuộc tiến công của quân Đức buộc phải ngừng lại vì thời gian hiện nay lực lượng của chúng đã biết thành tổn thất quá nặng nề (nhiều đại đội chỉ từ 20 đến 30 tên), tinh thần binh lính sa sút hẳn, ngay nhiều tên tướng Đức cũng không hề tin sẽ chiếm hữu được Mátxcơva nữa.

Ngày 6-12, Hồng quân Liên Xô chuyển sang phản công ở Mátxcơva và sau hai tháng chiến đấu, đã đẩy lùi quân đội phát xít Đức ra xa Mátxcơva có nơi đến 400 kilômét. Kế hoạch lấn chiếm Mátxcơva của Hítle đã sụp đổ tan tành. Trong trận chiến đấu ở Mátxcơva, phát xít Đức đã biết thành thiệt hại tổng số hơn nửa triệu quân, 1300 xe tăng, 2500 đại bác, trên 15.000 xe hơi và nhiều phương tiện đi lại kĩ thuật khác.

Với thắng lợi Mátxcơva, lần thứ nhất sau 6 tháng trận chiến tranh, Hồng quân đã làm cho những cty nòng cốt của phát xít Đức phải chịu những tồn thất nặng nề nhất. Tướng Đức Vét Phôn thú nhận: ”Quân đội Đức, trước kia sẽ là không thể bị vượt mặt, nay sắp bị tiêu diệt”. Thất bại ở Mátxcơva còn làm cho nội bộ hàng ngũ quân phát xít hoang mang lo ngại, tan rã, những tướng lĩnh cao cấp đổ lỗi lẫn nhau. Hítle không bổ nhiệm Tổng tư lệnh lục quân Phôn Bơraosít, không bổ nhiệm Phôn Bốc – tư lệnh đạo quân TT, tướng Guđêrian – Tư lệnh tập đoàn lớn lớn quân xe tăng 2 và hàng trăm tướng lĩnh khác. Chiến thắng Mátxcơva đã củng cố niềm tin của nhân dân Liên Xô và nhân dân toàn thế giới vào thắng lợi của cuộc trận chiến tranh chống phát xít.

Cũng trong những thời gian trở ngại vất vả nhất này của giang sơn (từ lúc cuối thời gian tháng 6 đến cuối thời gian tháng 11-1941), nhân dân Liên Xô đã tiến hành một cuộc di tán khổng lồ trước đó chưa từng có trong lịch sử: 1500 xí nghiệp lớn (hầu hết là những xí nghiệp quốc phòng) và 10 triệu dân gồm cụ già, phụ nữ và trẻ con đã được di tán về phía Đông. Việc di tán, Phục hồi và tăng trưởng ngành sản xuất công nghiệp trong trong năm trận chiến tranh, về quy mô củng như ý nghĩa của nó riêng với vận mệnh của Tổ quốc Xô viết, cũng trọng đại ngang với những chiến dịch vĩ đại nhất của cuộc trận chiến tranh vệ quốc.

Mùa hè năm 1942, tận dụng lúc chưa tồn tại Mặt trận thứ hai ở châu Âu, Hítle một lần nữa lại dốc toàn lực lượng tung vào mặt trận Xô – Đức. Nhận thấy khó hoàn toàn có thể lấn chiếm Mátxcơva bằng một cuộc tiến công trực diện, Bộ chỉ huy Đức quyết định hành động chuyển trọng tâm tiến công xuống phía nam, rõ ràng là khu vực sông Vonga và Cápcadơ, nhằm mục đích lấn chiếm vùng dầu lửa và vựa lúa mì lớn số 1 của Liên Xô, rồi tiếp theo này sẽ lấn chiếm Mátxcơva từ phía sau.

Tháng 7-1942, Hítle mở cuộc tiến công lớn nhằm mục đích chiếm bằng được Xtalingrát (nay là Vongagrat).

Nhờ triệu tập ưu thế hơn nhiều về lực lượng, đến thời gian giữa tháng 8-1942 quân phát xít Đức đã tiến đến khu vực lân cận thành phố Xtalingrát. Ngày 21-8, quân đội Liên Xô buộc phải chuyển từ tuyến phòng ngự bên phía ngoài Xtalingrát vào tuyến bên trong. Từ 13-9, trận chiến đấu ác liệt đã trình làng ngay trong thành phố Xtalingrát thời gian hiện nay trở thành cáinút sốngcủa Liên Xô và quyết tâm của Bộ Tổng tư lệnh Liên Xô là phải giữ cho được Xtalingrát bằng bất kể giá nào. Với khẩu hiệu không lùi một bước”, những chiến sỹ Xô viết bảo vệ Xtalingrát đã chiến đấu bền chắc tới giọt máu ở đầu cuối để giữ vững từng vị trí, từng tấc đất của thành phố. Mỗi ngày đêm quân đội Liên Xô phải đánh lui khoảng chừng từ 12-15 đợt tiến công ác liệt của quân địch. Nhưng ở đầu cuối, Xtalingrát không những vẫn hiên ngang tại vị mà còn giáng trả liên tục, làm cho quân thù bị tổn thất nặng nề. Từ tháng 7 đến hết tháng 11, trong những trận chiến đấu ở sông Đông, sông Vonga và ở Xtalingrát, quân phát xít Đức bị thiệt hại hơn 60 vạn người, hơn 1000 xe tăng, hơn 2000 pháo cối, và gần 1400 máy bay. Tới thời gian hiện nay, do bị tổn thất quá nặng nề, quân đội Đức không hề lực lượng dự bị để triển khai những cuộc tiến công nữa và đã lâm vào cảnh một tinh thế rất là nguy khốn.

3. Chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ, Mĩ, Nhật tham chiến

Lợi dụng khi phát xít Đức tiến công Liên Xô và những nước tư bản châu Âu bị bại trận, Nhật Bản quyết định hành động ”Nam tiến”, đánh vào khu vực ảnh hưởng của những nước Mĩ, Anh, Pháp. Ngày 7-12-1941, vào 7 giờ 55 phút giờ địa phương, những máy bay trên tầu trường bay Nhật cất cánh oanh tạc kinh hoàng những tầu chiến và trường bay Mĩ ở cảng Trân Châu. Tham gia trận tập kích này còn tồn tại 12 tầu ngầm Nhật. Cuộc tập kích bất thần và kinh hoàng của hạm đội Nhật đã gây cho hạm đội Mĩ những tổn thất nặng nề trước đó chưa từng có trong lịch sử thủy quân Mĩ: trong số 8 tầu nòng cốt, 5 chiếc bị đánh chìm tại chỗ, số còn sót lại bị trọng thương; hạm đội Mĩ còn bị thiệt hại 19 tầu chiến khác và 177 máy bay, hơn 3000 binh lính và sĩ quan Mĩ bị thiệt mạng.

Thiệt hại của Nhật rất nhỏ: 29 máy bay, l tầu ngầm và 5 tầu ngấm nhỏ. Tổng thống Mĩ Rudơven và những nhà lãnh đạo quân đội Mĩ coi cuộc tập kích cảng Trân Châu là một sự kiện nhục nhã nhất trong lịch sự quân đội Mĩ.

Ngày thứ nhất của cuộc trận chiến tranh Thái Bình Dương cũng là ngày xấu số riêng với hạm đội Anh. Ngày 8-12, ham đội Anh, gồm 2 tầu bọc sắt và 4 tầu ngư lôi, rời cảng Xingapo để lên đường tiến công những tầu vận tải lối đi bộ của Nhật. Sáng ngày l0-12, máy bay Nhật đã tiến công và đánh chìm cả hai tầu bọc sắt của Anh. Hạm đội Mĩ và hạm đội Anh đã biết thành vượt mặt, từ đây hạm đội Nhật làm chủ Thái Bình Dương.

Ngày 8-12-1941, Mĩ và Anh tuyên chiến với Nhật Bản. Ngày 11-12, Mĩ tuyên chiến với Đức và Italia. Cùng ngày, Đức, Italia tuyên chiến với Mĩ.

Từ thời gian ở thời gian cuối năm 1941 đến tháng 5-1942 là quy trình thứ nhất của cuộc trận chiến tranh châu Á – Thái Bình Dương. Nhật Bản đã thắng lớn trong quy trình này. Anh – Mĩ bị đánh bật thoát khỏi Thái Bình Dương, mất hết những thuộc địa Khu vực Đông Nam Á và Nam Thái Bình Dương.

Ngày 7-12-1941, quân Nhật từ Đông Dương kéo vào Thái Lan. Sau khi lấn chiếm toàn bộ lãnh thổ Mã Lai, quân Nhật từ phía bắc đánh tập hậu Xingapo. Mười vạn quân Anh ở Xingapo không hề chống cự và tháo chạy. Ngày 15-2-1942, Xingapo thất thủ.

Ngày 31-12-1941, quân Nhật khởi đầu tiến công Inđônêxia, thuộc địa của Hà Lan. Đến thời điểm đầu tháng 3-1942, những hòn đảo hầu hết của Inđônêxia thuộc Hà Lan (Xumatra, Giava v.v) đã rơi vào tay quân Nhật. Chiếm được Inđônêxia, quân Nhật đã mở được cánh cửa đi vào Ấn Độ Dương.

Hầu như đồng thời với cuộc đổ xô lên Bắc Mã Lai, quân Nhật đã và đang tiến hành cuộc tiến công lấn chiếm quần hòn đảo Philíppin. Ngày 7-12-1941, quân Nhật đổ xô lên phía bắc hòn đảo Luyxông. Cho tới khoảng chừng thời điểm đầu tháng 5-1942, quân Nhật chiếm hữu được toàn bộ lãnh thổ Philippin.

Trong thời hạn hơn 5 tháng sau khi trận chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ, quân Nhật đã củng cố được trận địa của chúng ở Đông Dương và Thái Lan, chiếm Mã Lai và Xingapo, chiếm những hòn đảo của Inđônêxia một phần Tân Ghinê, chiến Miến Điện, Philippin, Hồng Công, những quần hòn đảo thuộc Nam Thái Bình Dương (Guam, Wake, Tân Britanya, Salômông), từ Miến Điện tiến lên tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Nhật Bản đã sở hữu lĩnh được được một vùng lãnh thổ rộng 3.800.000 km2 với 150 triệu dân (nếu tính cả phần đất Trung Quốc mà chúng đã sở hữu lĩnh được được trước kia, thì đến ngày hè 1942 quân Nhật đã sở hữu lĩnh được được một vùng lãnh thổ rộng 7 triệu km2 với số dân khoảng chừng 500 triệu).

Sau khi lấn chiếm hữu được một vùng to lớn ở châu Á – Thái Bình Dương, những nhược điểm về quân sự chiến lược của Nhật Bản cũng khởi đầu thể hiện. Những hạn chế về số quân, tiếp tế phục vụ hầu cần làm cho quân Nhật gặp thật nhiều trở ngại vất vả trong những vùng mới chiếm đóng. Trong khi đó, lưu lượng tinh nhuệ hầu hết của quân đội Nhật lại phải án ngữ dọc biên giới Liên Xô – Trung Quốc để sẵn sàng sẵn sàng cuộc trận chiến tranh phong Liên Xô trong tương lai, (ngày 13-4-1941) với thời hạn 5 năm, nhưng bọn quân phiệt Nhật chỉ chờ dịp để tiến công xâm lược Liên Xô. Vì vậy, trên mặt trận châu Á – Thái Bình Dương, ngày hè năm 1942 những mũi tiến công của quân Nhật đã đình trệ.

Tháng 5-1942, tại vùng biển San hô (Corail) giữa Ôxtrâylia và quần hòn đảo Salômông, đã trình làng trận đánh lớn giữa thủy quân Mĩ và thủy quân Nhật. Thiệt hại của hai bên là tương tự. Nhưng hạm đội Nhật đã biết thành vượt mặt. Tiếp đó, tại vùng biển quần hòn đảo Mituây (Midway), thời điểm đầu tháng 6-1942, quân Nhật lại bị một thất bại mới trong cuộc đụng độ với thủy quân Mĩ, Anh. Thiệt hại của Nhật trong trận này là mất 4 tầu trường bay, l tầu tuần tiễu và l số lớn máy bay. Trận Mituây chứng tỏ ưu thế thuộc về phía Mĩ Anh. Tuy vậy, trong suốt 2 năm 1942 và 1943, phía Mĩ-Anh vẫn không tiến hành cuộc phân công thực sự để vượt mặt lực lượng Nhật Bản trên Thái Bình Dương. Các trận đánh chỉ trình làng một cách rất hạn chế trên vùng biển và đất liền tại những quần hòn đảo Salômông và Tân Ghinê. Ý đồ của những chính phủ nước nhà Mĩ, Anh là tránh mặt trận chiến tranh lớn với Nhật Bản và chờ đón một cuộc trận chiến tranh giữa Nhật Bản với Liên Xô.

4. Chiến sự ở Bắc Phi

Từ tháng 11-1940 đến tháng 9-1941, một trận giao chiến đã trình làng ở Bắc Phi giữa quân Anh và quân của tướng Rômmen. Lúc đầu Đức chú trọng đến mặt trận Libi vì Đức muốn chiếm kênh Xuyê và cắt đứt những đường giao thông vận tải lối đi bộ chính của Anh với những thuộc địa quân Đức đuổi quân Anh đến biên giới Ai Cập. Quân Anh bị thua liên tục.

Nhưng tình hình đã thay đổi sau thất bại của quân Đức trước Mátxcơva. Bấy giờ, mặt trận Xô – Đức thu hút toàn bộ lực lượng của Đức và buộc Đức ít để ý quan tâm đến những mặt trận khác. Mặt trân Libi trở nên thứ yếu.

Lúc này, đế quốc Mĩ lại coi việc chiếm Bắc Phi là tiềm năng quan trọng trước mắt (bởi Mĩ muốn chiếm những nguồn dầu hỏa ở Cận Đông và hất cẳng Anh, Pháp ở đây). Do vậy, F.Rudơven dự tính đổ xô lên Bắc Phi.

Trước ý đồ của Mĩ, Chính phủ Anh vội vàng quyết định hành động mở cuộc tiến công ở Bắc Phi để giành lại những vị trí của tớ trước lúc quân Mĩ kéo đến. Tình hình càng thêm thuận tiện, chính bới trận chiến đấu ác liệt ở mặt trận Xô – Đức đã cầm chân toàn bộ lực lượng của Đức ở đây. Đức còn buộc phải điều một phần quân ớ Bắc Phi sang mặt trận Liên Xô. Mùa thu 1942, quân đoàn thứ 8 của Anh ở Bắc Phi gồm 7 sư đoàn bộ binh, 3 sư đoàn thiết giáp và 7 lữ đoàn chiến xa đã mở cuộc tiến công. Quân Đức có 4 sư đoàn khá yếu và 11 sư đoàn Italia.

Ngày 23-10, quân Anh tiến công bất thần ở vùng En Alamen (El Alamein). Quân Đức và ltalia phải rút lui nhanh gọn. Trong 14 ngày, quân Anh tiến được 850 cây số.

5. Mặt trận Đồng minh chống phát xít Ra đời

Sau khi trận chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ, hầu hết những nước trên toàn thế giới đã biết thành lôi cuốn vào trận chiến, vận mệnh của toàn bộ những dân tộc bản địa sẽ do cuộc trận chiến tranh này định đoạt. Việc xây dựng một liên minh quốc tế đang trở thành nguyện vọng và yên cầu bức thiết của toàn bộ những lực lượng tiến bộ, dân chủ và hòa bình trên toàn thế giới.

Ngày 15-8, Tổng thống Mĩ và Thủ tướng Anh đã gửi một bức thông điệp chung cho Chủ tịch Hội đồng điệu trưởng liên nghành Liên Xô, trong số đó đề xuất kiến nghị tổ chức triển khai tại Mátxcơva một hội nghị để bàn về việc phục vụ lẫn nhau những nguyên vật tư và vật tư trận chiến tranh. Chính phủ Liên Xô đã đồng ý đề xuất kiến nghị đó. Hội nghị đã được tiến hành ở Mátxcơva từ thời điểm ngày 29-9 đến ngày một-10-1941. Văn kiện hội nghị được kí kết ngày một-11-1941 quy định sự giúp sức lẫn nhau về kinh tế tài chính trong trong năm sắp tới đây giữa Liên Xô và Anh, Mĩ.

Cuối năm 1941, sự thiết yếu hình thành chính thức một mặt trận liên minh chống phát xít trên phạm vi toàn thế giới càng trở nên bức thiết và những Đk để xây dựng mặt trận này đã khá đầy đủ. Thắng lợi của Hồng quân Liên Xô trong trận Mátxcơva đã nâng cao vị trí của Liên Xô trên trường quốc tế và nhân dân toàn thế giới yên cầu phải liên minh với Liên Xô. Chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ, nước Mĩ đã biết thành lôi cuốn vào trận chiến, vì không hề một dân tộc bản địa nào hoàn toàn có thể đứng ngoài cuộc trận chiến tranh, trận tuyến chống phát xít trên toàn thế giới đã rõ rang. Ngày 1-1-1942, tại Oasinhtơn đã kí kết bảnTuyên bố Liên hợp quốc” của 26 nước, trong số đó có Liên Xô, Mĩ và Anh. Bản Tuyên bố quy định:

– Các chính phủ nước nhà cam kết dốc toàn bộ sức mạnh quân sự chiến lược và kinh tế tài chính của giang sơn vào cuộc trận chiến tranh chống bọn phát xít và tay sai của chúng.

– Mỗi chính phủ nước nhà cam phối hợp tác với những chính phủ nước nhà tham gia bản tuyên bố chung, không được kí hiệp định đình chiến hay hòa ước riêng với những nước thù địch.

– Bất cứ nước nào có góp phần vào cuộc đấu tranh thắng lợi chủ nghĩa phát xít đều hoàn toàn có thể tham gia bản tuyên bố trên”.

Bản tuyên bố chung của 26 nước ngày một-1-1942 đã ghi lại sự hình thành Mặt trận Đồng minh chống phát xít trên phạm vi toàn toàn thế giới.

Để củng cố Mặt trận Đồng minh chống phát xít, tăng cường quan hệ hợp tác giữa ba nước Liên Xô và Anh, Mĩ, tháng 5-1942, Chính phủ Liên Xô đã cử ngoại trưởng Môlôtốp sang Luân Đôn và Oasinhtơn để đàm phán với những nhà lãnh đạo hai nước Anh, Mĩ. Ngày 26-5-1942, tại Luân Đôn đã kí kết một hiệp ước giữa Anh và Liên Xô về việc liên minh chống nước Đức Hítle cùng bọn tay sai ở châu Âu, và việc tương trợ lẫn nhau sau trận chiến tranh. Ngày 11-7-1942, tại Oasinhtơn đã kí kết Hiệp ước Liên Xô – Mĩ về những nguyên tắc tương trợ trong quy trình trận chiến tranh chống xâm lược.

Như vậy, nhờ nỗ lực của Liên Xô, Mặt trận Đồng minh chống phát xít toàn toàn thế giới, mà nòng cốt là liên minh Liên Xô – Mĩ – Anh, ở đầu cuối đã được xây dựng. Sự tồn tại của Mặt trận Đồng minh đã có một ý nghĩa tích cực, to lớn trong việc đoàn kết và hợp đồng chiến đấu Một trong những lực lượng chống phát xít trên toàn toàn thế giới để thắng lợi quân địch.

III. Giai đoạn thứ ba (19-11-1942 đến 24-12-1943): Chiến thắng Xtalingrát và bước chuyển biến cơ bản trong tiến trình Chiến tranh toàn thế giới thứ hai

1. Trận phản công Xtalingrát

Quân đội Liên Xô vừa tiến hành phòng ngự nhằm mục đích tiêu tốn địch, vừa xây dựng những cty mới để phản công, tiêu diệt hoàn toàn quân Đức ở mặt trận Xtalingrát. Sau thuở nào gian khẩn trương hoàn thành xong mọi mặt sẵn sàng sẵn sàng, ngày 19-11-1942, quân đội Liên Xô chuyển sang tiến công ở Xtalingrát.

Mở đầu, pháo binh Liên Xô tiến công minh những đòn sấm sét xuống đầu quân thù. Từ những bàn đạp ở hữu ngạn sông Đông (khu vực Xiraphimôvich và Clétxcaia) và từ khu vực Ivanốpca đến bắc hồ Bacmanxắc, sau 3 ngày tiến công như vũ bão, Hồng quân từ 2 phía đã nhanh gọn chọc thủng trận địa quân địch và hợp điểm ở dải đất Calat ngày 23-11, hoàn thànhxuất sắc việc khép chặt vòng vây lực lương cơ bản của địch ởXtalingrát. Đối với phát xít Đức, nếu đạo quân lớn của chúng bị tiêu diệt ở Xtalingrátthì có rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn chuyển thành tai ương lớn về kế hoạch, cho nên vì thế Hítle vội vã điều quân từ những khu vực khác và một phần từ Pháp sang để xây dựng đạo quân mới ”Sông Đông” do Thống chế Manxtainơ chỉ huy. Đạo quân Sông Đông có trách nhiệm giải tỏa cho đạo quân Paolút hiện giờ đang bị vây hãm ở Xtalingrát. Từ cuối thời gian tháng l1 đến hết tháng 12-1942, tại mặt trận Xtalingrát đã trình làng cuộc đọ sức rất là gay go, quyết liệt giữa hai phía – phía liều mạng bằng mọi nỗ lực để giải vây cho đồng bọn, và phía Hồng quân triệu tập sự nỗ lực vào đánh tan đạo quân của Manxtainơ và thít chặt thêm vòng vây ở Xtalingrát. Theo lệnh của Bộ chỉ huy tối cao, ngày l0-l-1943, Hồng quân nổ súng mở đầu cuộc tiến công tiêu diệt đạo quân phát xít bị vây hãm ở Xtalingrát. Sau những đòn tiến công sấm sét của Hồng quân; tuy nhiên nỗ lực chống cự ngoan cố, ngày 2-2-1943, đạo quân Đức tinh nhuệ số 1 gồm 330. 000 tên hoàn toàn bị tiêu diệt, trong số đó 2/3 bị chết, 1/3 bị cầm tù cùng với tên Thống chế tổng tư lệnh Phôn Paolút và 24 viên tướng. Tính từ thời điểm ngày 19-11-1942 đến 2-2-1943, trên mạt trận sông Đông – sông Voga và Xtalingrát, Hồng quân Liên Xô đã tiêu diệt 32 sư đoàn và 3 lữ đoàn quân Đức, tiêu tốn nặng 16 sư đoàn (bị mất từ 50% đến 75% quân số), tổng số gần l,5 triệu người, 3500 xe tăng và pháo tự hành, 12000đại bác và cối, gần 3000 máy bay v.v Sự tổn thất nặng nề này đã gây ra những hậu quả tai hại đến tình hình kế hoạch chung và làm rung chuyển tận gốc cỗ máy trận chiến tranh của phát xít Hitle.

Trận Xtalingrát đã đi vào lịch sử quả đât như một trong những trận đánh tiêu biểu vượt trội nhất về nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp quân sự chiến lược cũng như về ý nghĩa xoay chuyển toàn cục của nó. Chiến thắng Xtalingrát mở đầu bước ngoặt căn bàn của cuộc trận chiến tranh chống phát xít – từ đó, quân đội phát xít không thể nào phục hồi như cũ nữa, buộc phải chuyển từ tiến công sang phòng ngự.

Sau thắng lợi Xtalingrát, quân đội Xô viết tiếp tục tiến công lên một mặt trận to lớn từ Lêningrát đến biển Adốp, giải phóng Cuốcxcơ, Bengrốt, Khacốp, Vôrôxilốpgrát, giải vây Lêningrát. Trong 4 tháng 20 ngày với những Đk trở ngại vất vả của ngày đông, quân đội Xô viết đã tiến về phía tây 600 kilômét, và ở một số trong những khu vực tới 700 kilômét, đánh đuổi quân địch thoát khỏi những vùng có vai trò lớn về kinh tế tài chính và kế hoạch.

2. Hoạt động của Anh, Mĩ ở Bắc Phi

Giới cầm quyền Mĩ dư định kế hoạch đổ xô lên Bắc Phi để chiếm đoạt những thuộc địa ở đây và mở lối đi tới những nguồn dầu lửa ở Cận Đông.

Lợi dụng lúc quân Đức hiện giờ đang bị sa lầy ở Xtalingrát và bị thua ở En Alamen, liên quân Mĩ – Anh đã đổ xô lên Bắc Phi ngày 8-11-1942. Phơrăngcô (phát xít Tây Ban Nha) đã báo trước cho Đức biết về cuộc đổ xô này, nhưng Đức không làm gì được chính bới lúc ấy trận Xtalingrát đang ở độ gay go nhất.

Quân Đồng minh gồm ba đạo quân dưới quyền tổng chỉ huy của Aixenhao (Eisenhower). Một đạo quân Mĩ từ Hoa Kì sang đổ xô lên bờ biền Marốc thuộc Pháp. Hai đạo quân khác (gồm những cty Anh và Mĩ) từ Anh sang đổ xô gần Ôrăng và gần Angiê. Đáclăng (Darlan), tổng tư lệnh quân đội Pháp ở Bắc Phi của Chính phủ Pêtanh, đã kí kết với Aixenhao ngừng mọi cuộc kháng cự. Điều này đã tương hỗ cho liên quân Mĩ – Anh xâm chiến nhanh gọn Angiêri; Marốc và một phần Tuynidi.

Quân Đức ở trong tình thế vô vọng, bị kẹp giữa hai gọng kìm: phía đông, quân Anh từ Ai Cập đánh sang, tiến rất nhanh sau trận thắng ở En Alamen; phía tây, liên quân Mĩ – Anh đổ xô, đã sở hữu lĩnh được được Marốc, Angiêri. Quân đội của Rommen phải lui về Tuynidi.

Mãi đến ngày 20-3-1943, sau khi quân đội Xô viết đã thắng lợi oanh liệt ở Xtalingrát, quân Mĩ và Anh mới mở lại cuộc tiến công ở Bắc Phi.

Quân Đức bị đại bại ở mặt trận Liên Xô không đủ sức chống đỡ nữa, bị quân Mĩ Anh dồn lên khu vực Đông Bắc Tuynidi và phải hạ khí giới (ngày 12-5-1943). Chiến sự ở Bắc Phi chấm hết.

3. Chủ nghĩa phát xít Italia sụp đổ

Sau khi quân đội phát xít bị thất bại ở Xtalingrát, sự khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ trong khối phát xít đã khởi đầu.

Công nghiệp và vận tải lối đi bộ của Đức lâm vào cảnh tình trạng trở ngại vất vả đến cùng cực; nguyên vật tư, nhiên liêu và nhân lực thiếu thốn. Tình hình lương thực vô cùng trở ngại vất vả. Hàng thường dùng hầu như không còn, phải dùng nhiều loại thế phẩm bằng những chất hóa học để thay thế.

Tình hình ở Italia lại càng trở ngại vất vả hơn: 10 sư đoàn tinh nhuệ của Italia đã biết thành tiêu diệt ở mặt trận Liên Xô, với mức chừng 20 vạn quân bị tiêu diệt. Italia mất hết những thuộc địa Hạm đội Địa Trung Hải của Italia đã biết thành thiệt hại nặng.

Cuộc tiến công ngày hè 1943 của quân đội Liên Xô đã ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình ở Italia. Đảng Cộng sản Italia đã tổ chức triển khai và lãnh đạo một trào lưu chống phát xít mạnh mẽ và tự tin. Những cuộc bãi công lớn do Đảng Cộng sản lãnh đạo đã nổ ra từ thời điểm ngày xuân 1943, làm rung động nước Italia.

Trước tình hình đó, ngày 10-7-1943 (sau hai tháng sẵn sàng sẵn sàng), quân Đồng minh mới từ Bắc Phi tiến công lên đất ltalia. Aixenhao, Tổng tư lệnh lục quân liên minh, cho quân đổ xô lên hòn đảo Xixilia và chiếm Xyracuđơ thuận tiện và đơn thuần và giản dị. Tinh thần quân Italia rất bạc nhược, chỉ từ quân Đức rút được phần lớn lực lương về nam Italia, nhưng mất Xixilia là một thất bại lớn của phe quốc xã.

Chính quyền phát xít Italia tan rã. Ngày 25-7, vua Víchto Emmanuel (Victor Emmanuel) tống giam Mútxôlini đưa thống chế Bađôgơliô thuộc phái chủ hòa lập nội những mới. Ngày 3-9, Bađôgơliô kí hiệp định đình chiến với Đồng minh ở Xixilia. Phát xít Italia sụp đổ, đeo thêm một gánh nặng mới cho Hítle.

Trái với dự trù của Mĩ, Anh, quân Đức đã đối phó kịch liệt. Ngày 12-9, Mútxôlini được phát xít Đức cứu thoát để tổ chức triển khai lại lực lượng, và lập lại chính phủ nước nhà phát xít ở miền Bắc Italia, gọi là nền ”cộng hòa Xa lô” (Salo, thực ra chỉ là tên thường gọi nô lệ ngoan ngoãn của Hítle). Hơn 30 sư đoàn Đức được điều sang Italia. Quân Đức nhờ vào vị trí hiểm trở chống cự kéo dãn hơn thế nữa 2 năm, mãi tới năm 1945 mới chịu khuất phục hẳn.

4. Hội nghị cấp cao Têhêran

Tháng 10 -1943, Hội nghị những ngoại trưởng Liên Xô, Mĩ, Anh đã họp ở Mátxcơva, thông qua nhiều quyết định hành động quan trọng về việc tổ chức triển khai toàn thế giới sau trận chiến tranh. Hội nghị đã ra những tuyên bố về nước Italia, nước Áo, về yếu tố tiêu diệt chủ nghĩa phát xít và về sự việc hợp tác Một trong những nước Đồng minh sau trận chiến tranh. Hội nghị Mátxcơva cũng sẵn sàng sẵn sàng Đk cho cuộc gặp gỡ của những người dân đứng đầu ba nước lớn ở Têhêran.

Ngày 23-11-1943, Hội nghị Têhêran Một trong những người dân đứng đầu ba cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh khai mạc. Đây là cuộc gặp gỡ thứ nhất giữa Xtalin, Rudơven và Sớcsin. Trong hội nghị này, Sớcsin lại định đưa ra ýđồ đổ xô lên châu Âu qua Bancăng nhưng bị Liên Xô và cả Mĩ bác bỏ. Do đấu tranh của Liên Xô, yếu tố Mặt trân thứ hai ở châu Âu đã được xử lý và xử lý tốt. Những người đứng đầu ba cường quốc đã đi tới chỗ thỏa thuận hợp tác về phạm vi và thời hạn của những chiến dịch đánh từ những phía: đông, tây và nam lại. Quân đội Anh và Mĩ phải đổ xô lên châu Âu qua miền Bắc và Nam nước Pháp trước thời điểm ngày một-5-1944.

Hội nghị Têhêran đã bàn đến yếu tố tương lai của nước Đức. Đai biểu Mĩ – Anh đề xuất kiến nghị phân loại nước Đức. Liên Xô đã giữ lập trường của tớ là đòi phải tôn trọng những nguyện vọng chính đáng của toàn thể nhân dân Đức.

Hội nghị Têhêran cũng thông qua bản tuyên bố về Iran, xác nhận độc lập lãnh thổ và sự toàn vẹn lãnh thổ của Iran. Đồng thời hội nghị đã thảo luận những yếu tố về Ba Lan, xác nhận biên giới phía đông và phía tây của Ba Lan.

Những quyết định hành động của Hội nghị Têhêran đã có ý nghĩa quốc tế to lớn. Hi vọng của bọn phát xít về việc chia rẽ liên minh chống phát xít đang không được thực thi. Âm mưu của chúng định kí hòa ước riêng rẽ với Mĩ, Anh để tránh khỏi phải đầu hàng đã biết thành thất bại.

IV. Giai đoạn thứ tư (24-12-1943 đến 9-5-1945): Những thắng lợi quyết định hành động của phe liên minh chống phát xít chủ nghĩa phát xít Hítle bị tiêu diệt.

l. Mặt trận Xô – Đức

Như thế, từ 19-11-1942, thời gian quân đội Liên Xô khởi đầu chuyển sang kế hoạch phản công (phản công cục bộ, tiếp theo đó nhau trên những khu vực quan trọng nhất), gần 2/3 lãnh thổ Xô viết bị chiếm đã được giải phóng, quân Đức bị tiêu diệt 1 triệu 80 vạn người. Bước sang năm 1944, những lực lượng vũ trang Xô viết đã vượt quân Đức l,3 lần về quân số, 1,7 lần về máy bay (quân Đức và quân những nước chư hầu có ở mặt trận Xô – Đức gần 5 triệu quân, 54.500 pháo và cối, 54.000 xe tăng và hơn 3.000 máy bay) và ưu thế về số lượng này lại được tăng thêm về mặt chất lượng vũ khí, đặc biệt quan trọng quan trọng là tinh thần chiến đấu của quân đội, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp chỉ huy chiến dịch, giải pháp và kế hoạch ngày càng cao của những cấp chỉ huy. Tỉnh hình này được cho phép Bộ Tổng tư lệnh tối cao Liên Xô hoàn toàn có thể triển khai cuộc tổng tiến công hàng loạt trên khắp những mặt trận từ Lêningrát đến tận Crưm, mở đầu từ thời điểm ngày 24-12-1943.

Ở mặt trận phía bắc,tháng 1 và 2-1944, Hồng quân mở cuộc tiến công lớn vào Lêningrát và Nôpgôrốt, giải phóng Lêningrát và tiến tới sát biên giới Extônia. Tiếp theo, hè năm 1944, Hồng quân tiến vào giải phóng những nước vùng Ban Tích, đánh đuổi quân Phần Lan thoát khỏi biên giới Xô – Phần và buộc Phần Lan phải kí hiệp định đình chiến với Liên Xô ngày 19-9-1944.

Ởmặt trận Ucraina,trong năm 1944, Hồng quân đã mở l0 trận tiến công có tính chất tiêu diệt vào quân đội phát xít. Cuộc chiến đấu ở đây trình làng rất là ác liệt vì phần lớn lực lượng quân Đức triệu tập ở vùng này (96 sư đoàn với 70% tổng số những sư đoàn xe tăng và những sư đoàn cơ giới của phát xít Đức ở mặt trận Liên Xô). Kết quả, Hồng quân đã đánh tan 66 sư đoàn địch và giải phóng hoàn toàn Ucraina.

Từ tháng 3 đến tháng 5-1944, quân đội Xô viết giải phóng Ôđétxa và Crưm.

Một trong những trận đánh lớn số 1 của cuộc Chiến tranh toàn thế giới thứ hai là chiến dịch giải phóng Bêlarut (mang mật danh kế hoạch ”Bagiatiôn”), mở ngày 23-6-1944. Trong chiến dịch này, đạo quân Trung tâm của phát xít Đức bị đánh tan tác và mất hơn 30 sư đoàn. Bêlalut được hoàn toàn giải phóng.

Sau khi giải phóng hoàn toàn Tổ quốc, quân đội Liên Xô tiến vào giải phóng Ba Lan, Rumani, Bungari, Nam Tư, Anbani và một phần đáng kế lãnh thổ Tiệp Khắc, Hunggari và Áo.

2. Mĩ – Anh mở Mặt trận thứ hai ở Tây Âu

Mĩ – Anh cứ khất lần mãi việc mở Mặt trận thứ hai. Cho đến khi trận chiến tranh bước vào quy trình ở đầu cuối, lúc ấy Mĩ – Anh mới vội vàng mở Mặt trận thứ hai, đổ xô lên Bắc Pháp. Đó là ngày 6-6-1944.

Ở Tây Âu, Đức chỉ đề có 60 sư đoàn, và ở Noócmăngđi (là vùng quân Đồng minh đổ xô), Đức chỉ có 9 sư đoàn bộ binh và một sư đoàn thiết giáp do thống chế Rommen chỉ huy. Quân đội Đức ở Tây Âu phần nhiều là binh lính già yếu và trang bị kém. Ở khu vực đổ xô, lúc đầu Đức chỉ có 300 máy bay, sau tăng thêm 600.

Về phía Mĩ và Anh cho tới thời gian hiện nay vẫn chưa tham gia trận chiến tranh một cách trang trọng, do vậy, họ đã sẵn sàng sẵn sàng được những lực lượng lớn: 36 sư đoàn dành riêng cho việc đổ xô ở Bắc Pháp (chưa tính l0 sư đoàn đổ xô ở Nam Pháp và 40 sư đoàn dự trữ). Tham gia vào việc đổ xô có những hạm đội trận chiến tranh và những tầu buôn của Anh, Mĩ, Canađa, Hà Lan, Na Uy, Ba Lan, Pháp và Hi Lạp, tổng số là 6.483 tầu và một lực lượng không quân rất rộng – gồm 13.068 máy bay nhiều chủng loại.

Cuộc đổ xô được khởi nguồn vào 1 giờ 30 sáng ngày 6-6. Tại khu vực đổ xô dài 80 cây số chỉ có hai sư đoàn Đức thuộc quân đoàn thứ 7. Để đảm bảo sự bất thần, người ta chọn một khu vực mà quân Đức không ngờ tới, từ sông Viarơ đến sông Oócnơ.

Mặc dầu có những Đk thuận tiện đó, quán Mĩ và Anh vãn tiến rất chậm, trung bình mỗi ngày 4 cây số. Không quân của Mĩ, Anh oanh tạc rất kinh hoàng (số bom được thả trong nửa năm 1944 nhiều hơn nữa hết số bom ném từ trên đầu trận chiến tranh đến bấy giờ).

Đức cũng tăng cường oanh tạc vào lãnh thổ Anh. Từ ngày 13-6-1944, Đức khởi đầu sử dụng nhiều chủng loại máy bay U1 và V2, nên đã gây cho Anh nhiều thiệt hại.

Phong trào khởi nghĩa vũ trang của nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo nổi lên trên khắp nước Pháp, giải phóng nhiều vùng to lớn trước lúc quân Đồng minh tới. Vào thời gian giữa tháng 8, công nhân Pari bãi công, tiếp theo đó chuyển thành khởi nghĩa, giải phóng thủ đô Pari ngày 19-8. Pêtanh, Lavan và những bộ trưởng liên nghành khác của chính phủ nước nhà Visi bỏ trốn sang Đức. Nhân dân Pari đã làm chủ được thành phố. Sau đó ngày 25-8, quân đội Đồng minh mới tiến vào Pari, đón đầu là quân của tướng Lơcơléc. Chính phủ lâm thời của nước Cộng hòa Pháp, do Đờ Gôn đứng đầu, được xây dựng ở Pari.

Nước Pháp được giải phóng khỏi ách phát xít Đức. Tiếp theo sau, quân Mĩ, Anh tiếp tục giải phóng nhiều nước Tây Âu khác ví như Bỉ, Hà Lan, Lucxembua, Italia và tiến vào miền Trung nước Đức, gặp Hồng quân Liên Xô ở bờ sông Enbơ.

Việc quân đội Mĩ – Anh mở Mặt trận thứ hai ở Tây Âu tuy muộn nhưng Tính từ lúc ngày khởi đầu trận chiến tranh, nước Đức mới bị ép ở giữa hai mặt trận Đông – Tây.

3. Hội nghị tam cường Ianta và Pốtxdam

Khi Chiến tranh toàn thế giới thứ hai đi vào quy trình cuối, hội nghị những người dân đứng đầu ba cường quốc trong mặt trặn Đồng minh chống phát xít là Liên Xô, Mĩ, Anh họp tại Ianta (Crưm) từ thời điểm ngày 4 đến 12-2-1945. Tại hội nghị, những vị đứng đầu 3 cường quốc đã thỏa thuận hợp tác về kế hoạch quân sự chiến lược chung nhằm mục đích vượt mặt phát xít Đức, buộc Đức phải đầu hàng vô Đk; về mục tiêu tiêu diệt chủ nghĩa quân phiệt và chủ nghĩa phát xít Đức, xây dựng những bảo vệ thật sự khiến cho nước Đức sẽ không còn bao giờ hoàn toàn có thể phá hoại hòa bình; về việc phân loại khu vực chiếm đóng của quân đội Đồng minh ở Đức sau ngày Đức đầu hàng; về chủ trương thống nhất những quy định sau trận chiến tranh của nước Đức và về những nguyên tắc buộc Đức phải bồi thường trận chiến tranh. Hội nghị đã quyết định hành động xây dựng một tổ chức triển khai quốc tế (Liên hợp quốc) để duy trì hòa bình và bảo mật thông tin an ninh toàn thế giới nhờ vào nền tảng sự nhất trí giữa 5 cường quốc: Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc. Hội nghị đã thỏa thuận hợp tác rằng từ 2 đến 3 tháng sau khi trận chiến tranh kết thúc ở châu Âu, Liên Xô sẽ tham gia trận chiến tranh chống Nhật với Đk không thay đổi trạng nước Cộng hòa nhân dân Mông Cổ và Phục hồi lại những quyền lợi của nước Nga bị mất trong trận chiến tranh Nga Nhật (1904). Hội nghị đã ra ”tuyên bố về châu Âu giải phóng”, trong số đó nêu rõ sự thỏa thuận hợp tác về chủ trương và những hành vi chung nhằm mục đích xử lý và xử lý những yếu tố chính trị, kinh tế tài chính của châu Âu giải phóng, phù phù thích hợp với những nguyên tắc dân chủ.

Sau khi phát xít Đức đầu hàng không Đk, hội nghị những người dân đứng đầu ba nước lớn Liên Xô, Mĩ, Anh họp ở Pốtxđam (Đức) từ thời điểm ngày 17-7 đến ngày 2-8-1945. Hội nghị đã quyết định hành động xây dựng Hội đồng ngoại trưởng (gồm đại biểu Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc), có trách nhiệm sẵn sàng sẵn sàng những hòa ước sẽ kí với Đức và những nước liên minh của Đức.

Hội nghị quy định những nước Đồng minh nên phải thực thi một chủ trương chung trong khu vực mình chiếm đóng, nhằm mục đích mục tiêu tiêu diệt tận gốc chũ nghĩa quân phiệt và chủ nghĩa phát xít Đức, giải giáp nước Đức và biến nước Đức thành một nước dân chủ, hòa bình, thống nhất. Hội nghị quyết định hành động phải thủ tiêu toàn bộ những tổ chức triển khai quân sự chiến lược, nửa quân sự chiến lược và phát xít ở Đức, những dự trữ quân sự chiến lược cũng như mọi ngành công nghiệp hoàn toàn có thể sản xuất ra vũ khi. Các nước Đồng minh sẽ trấn áp những ngành sản xuất kim khí, máy móc, hóa chất và chỉ để tăng trưởng những ngành kinh tế tài chính hòa bình, phục vụ nhu yếu của nhân dân Đức. Để xử lý và xử lý những yếu tố chung cho toàn nước Đức, một ”Hội đồng giám sát” được xây dựng gồm có những tổng chỉ huy quân đội bốn khu vực chiếm đóng. Hội nghị quyết định hành động xóa khỏi những tập đoàn lớn lớn tư bản lũng đoạn Đức là lực lượng chủ yếu của chủ nghĩa quân phiệt Đức, bắt Đức phải bồi thường trận chiến tranh, đền bù thiệt hại cho những nước bị Đức xâm lược (Liên Xô bị tổn thất nhiều nhất, được trao gần 50% tổng số bồi thường – khoảng chừng 10 tỉ đô la).

4. Trận công phá Béclin

Ngày 16-4-1945, Liên Xô mở trận tiến công vào Béclin, sào huyệt ở đầu cuối của phát xít Hítle.

Trên đường vào Béclin, phát xít Đức đã sắp xếp hơn 90 sư đoàn (trong số đó có 14 sư đoàn xe tăng và cơ giới) với quán số trên 1 triệu người, 10.000 pháo và cối: 1500xe tăng và pháo tự hành, 3 000 máy bay chiến đấu và trong thành phố Béclin: chúng đã lập được đội dân quân phòng vệ 20 vạn người. Để tiến hành chiến dịch lấn chiếm Béclin, Bộ Tổng tư lệnh tối cao Liên Xô đã lôi kéo lực lượng của 2 phương diện quân (PDQ Bêlarut-1 và PDQ Ucraina-1) với 68 sư đoàn bộ binh, 3155 xe tăng và pháo tự hành, khoảng chừng 2200 đại bác và súng cối và đã phải tiến hành công tác thao tác sẵn sàng sẵn sàng chiến dịch trên một quy mô to lớn và mức độ căng thẳng mệt mỏi trước đó chưa từng thấy.

5 giờ sáng 16-4-1945, sau 30 phút cho pháo bắn cực mạnh và máy bay oanh tạc kinh hoàng vào trận địa phòng ngự của quân Đức, 140 đèn chiếu đặt mỗi cái cách nhau 200 mét hàng loạt bật sáng lên với trên 100 tỉ nến chiếu sáng làm lóa mắt quân địch, bộ binh và xe tăng Hồng quân tiến lên vượt qua trận địa phòng ngự thứ nhất của quân Đức. Quân Đức buộc phải lùi về cố thủ những điểm trên cao Dêêlốp, bức tường thành án ngữ con phố tiến vào Béclin. Cuộc chiến đấu tại những điểm trên cao Dêêlốp đã trình làng rất là gay go, ác liệt. Đến sáng 18-4, Hồng quân mới chiếm hữu được vị trí quan trọng này. Ngày 19-4, quân Đức bị đẩy lùi về vành đai phòng thủ ở ngoại vi Béclin. Ngày 21-4, Hồng quân đã tiếp cận đến TT Béclin. Nhưng càng tiến vào những khu vực ở giữa thành phố cuộc kháng cự của quân phát xít càng ngoan cố, quyết liệt, chúng nhờ vào những ngôi nhà nhiều tầng, những đường ngầm thông Một trong những thành phố để ngăn cản bước tiến của Hồng quân. Trước rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn Béclin sắp thất thủ, Hítle tung ra khẩu hiểu đầy kích động: ”Trao Béclin cho quân Mĩ và Anh tốt hơn là để nó lọt vào tay quân Nga!” và ”Các sĩ quan Đức phải dốc mọi nỗ lực làm cho quân Nga không chiếm nổi Béclin. Nếu như phải đầu hàng thì chỉ đầu hàng quân Mĩ. Như con thú dữ, đến lúc sắp chết, bọn phát xít Hítle vẫn lồng lộn, điên cuồng kháng cự, chúng tụ lại, bám từng ngôi nhà, từng tầng gác, mái nhà.

Nhưng vòng vây của Hôgng quân mỗi ngày càng khép chặt lại. Mỗi đợt tiến công của cục binh và xe tăng quân đội Xô viết đều được pháo binh và không quân yểm hộ bằng những đòn tập kích hỏa lực mạnh như vũ bão. Mười một nghìn khẩu súng những cỡ cứ theo thời hạn nhất định lại hàng loạt nã đạn vào trận địa quân địch. Tính từ 21-4 đến hết ngày 2-5-1945, (thời hạn chiến đấu trong thành phố) pháo binh Xô viết đã bắn vào Béclin l.800.000 phát đại bác, trong số đó có những loại pháo hạng nặng chuyên dùng cho những pháo đài trang nghiêm được chở đến bằng đường tàu để bắn vào TT Béclin (mỗi viên đạn có trọng lượng nửa tấn). Hệ thống phòng ngự Béclin đã tan thành bụi khói. Chiều 30-4-1945, quân đội Liên Xô đã sở hữu lĩnh được được bộ phận hầu hết của tòa nhà Quốc hội Đức, dinh luỹ ở đầu cuối của bọn phát xít Hítle. Trận lấn chiếm nhà Quốc hội là một trận đẫm máu. Chiều 30-4, trong thế cùng Hítle và Gơben đã tự sát. 15 giờ ngày 30-4, cờ đỏ đã cắm trên nóc tòa nhà Quốc hội. Ngày 2-5, Hồng quân chiếm toàn thành phố Béclin. Quân phát xít Hítle còn sót lại hơn 7 vạn người (không kể số bị thương) đã đầu hàng không Đk.

Tiêu diệt một đạo quân địch đông gần 1 triệu người và lấn chiếm thủ đô của nước Đức phát xít mà chỉ trình làng vẻn vẹn trong 16 ngày đêm, trận Béclin đã đi vào lịch sử như một trong những chiến công oanh liệt nhất, một trong những trận đánh tiêu biểu vượt trội nhất về nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp quân sự chiến lược và tinh thần chiến đấu dũng cảm của quân đội Xô viết trong cuộc trận chiến tranh chống phát xít, giải phóng quả đât. Tại trận đánh lịch sử này, quân đội Xô viết đã phải gánh chịu những tồn thất to lớn: gần 300.000 chiến sỹ Xô viết đã hi sinh hoặc bị thương, bị mất tích.

Ngày 9-5-1945, lễ kí kết văn kiện đầu hàng không Đk của phát xít Đức đã được tiến hành trọng thể tại Béclin. Trước đại diện thay mặt thay mặt Bộ Tổng tư lệnh những lực lượng vũ trang Liên Xô và Bộ Tổng chỉ huy quân Đồng minh, Thống chế Tổng tư lệnh quân đội Đức-Câyten đã kí vào văn bản đầu hàng không Đk.

Cuộc trận chiến tranh quyết liệt ở châu Âu đã kết thúc, phát xít Đức và phe lũ bị tiêu diệt hoàn toàn.

V. Giai đoạn thứ năm (9-5-1945 đến 14-8-1945): Nhật Bản đầu hàng, Chiến tranh toàn thế giới thứ hai kết thúc.

l. Cuộc phản công của quân Mĩ – Anh ở mặt trận châu Á – Thái Bình Dương

Ở mặt trận châu Á Thái Bình Dương, sau trận thắng ở Guađancanan (từ thời điểm tháng 8-1942 đến tháng 1-1943), Mĩ chuyển sang phản công trên toàn mặt trận. Mở đầu là việc tái chiếm quần hòn đảo Salômông bằng giải pháp nhảy cóc (từ thời điểm tháng 1 đến tháng 11-1943). Ở khu vực chung Thái Bình Dương, quân Mĩ lần lượt chiếm những hòn đảo Ginbe (11-1943) và Mácsan (2-1944). Dùng giải pháp nhảy cừu, quân Mĩ đánh vào hòn đảo Saipan để chiếm quần hòn đảo Marian tháng 6-944, thủy quân Nhật bị thiệt hại mất 3 tàu trường bay và hơn 400 máy bay. Ở Tây Nam Thái Bình Dương, quân Mĩ lấn chiếm lại Tân Ghinê (từ thời điểm tháng 9-1943 đến tháng 7-1944). Chiến cuộc giành lại Philippin được khởi đầu bằng cuộc đổ xô vào hòn đảo Lâycơ, diệt 7 vạn quân Nhật (tháng 10-tháng 12-1944). Chủ lực thủy quân Nhật bị tiêu diệt nặng nề trong trận hải chiến ở vùng biển Philippin: mất 4 tầu trường bay, 4 thiết giáp hạm, 14 tầu tuần tiễu, 32 tầu phóng ngư lôi và 11 tầu ngầm; về phía Mĩ, mất 4 tầu trường bay, 6 tầu chống ngư lôi, 3 tầu phóng ngư lôi, 1 tầu vận tải lối đi bộ và 7 tầu ngầm. Đây là trận hải chiến lớn số 1 trong Chiến tranh toàn thế giới thứ hai và qua trận này lực lượng thủy quân Nhật hầu như bị kiệt quệ. Cuộc chiến đấu ở Philippin kéo dãn tới 4-1945, Mĩ mới thu được thắng lợi, diệt 20 vạn quân Nhật.

Tại Khu vực Đông Nam Á, thời điểm đầu xuân mới 1943, nhằm mục đích phối phù thích hợp với cuộc tiến công của Mĩ ở Thái Bình Dương, liên quân Anh – Ấn và liên quân Mĩ – Hoa đã tiến vào Miến Điện, còn quân Nhật tràn qua biên giới Ấn Độ. Cuộc tiến công của Nhật Bản vào Ấn Độ từ thời điểm tháng 3 đến tháng 7-1944 đã biết thành vượt mặt, một nửa trong số 15 vạn quân tham chiến bị tiêu diệt. Quân Đồng minh tiếp tục tiến công ở Miến Điện, đến ngày 2-5-1945 giải phóng được thủ đô Rangun và 3 tháng sau, quét sạch quân Nhật khỏi nước này (diệt 20 vạn quân Nhật).

Những trận đánh ở đầu cuối của Mĩ ở Thái Bình Dương là lấn chiếm hòn đảo Ivôgima (tháng 2 đến tháng 3-1945) và hòn đảo Ôkinaoa (25-3-1945) nằm ở vị trí cửa ngõ đi vào Nhật Bản. Đảo Ôkinaoa là một pháo đài trang nghiêm rất kiên cố, án ngữ cửa ngõ đi vào đất Nhật (cách đất Nhật 600km), có quan hệ sinh tử đến vận mệnh đế quốc Nhật nên quân Nhật chống cự rất kịch liệt. Ở đây quân Nhật chỉ có 8 vạn người. Mĩ đã phải lôi kéo 45 vạn quân, 1317 tầu chiến, 1727 máy bay. Qua 3 tháng chiến đấu ác liệt, ngày 21-6-1945, quân Mĩmới chiếm hữu được Ôkinaoa, nhưng phải chịu thiệt hại nặng nề (riêng máy bay đã mất hơn 1000 chiếc).

Ngoài ra, từ thời điểm ngày thu 1944, máy bay Mĩ đã tiến hành ném bom ác liệt ở 70 thành phố Nhật, như Ôsaka, Nagôya, Yôkôhama và nhất là thủ đô Tôkiô bị tàn phá nặng nề (riêng cuộc ném bom napan đêm 9-3-1945 đã giết chết hàng vạn người).

2. Liên Xô tham chiến. Nhật Bản đầu hàng không Đk

Khi trận chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ, do đã kí với Nhật ”Hiệp ước trung lập” (13-4-1941), Liên Xô đã đứng ngoài trận chiến. Tại Hội nghị Ianta, theo đề xuất kiến nghị của Mĩ, Anh, Liên Xô đã chấp thuận đồng ý tham gia trận chiến tranh chống Nhật 3 tháng sau khi trận chiến tranh kết thúc ở châu Âu.

Ngày 8-8-1945, Liên Xô đã tuyên chiến với Nhật Bản. Sáng ngày 9-8-1945, Hồng quân Liên Xô, với lực lượng 1,5 triệu quân (3 phương diện quân), 5500 xe tăng, 3900 máy bay, 2600 phân và ham đội Thái Bình Dương, đã mở cuộc tiến công như vũ bão vào đạo quân Quan Đông của Nhật Bản (gồm 70 vạn quân nòng cốt Nhật và hơn 30 vạn quân ngụy của Mãn Châu Quốc, Nội Mông, Tuy Viễn) đóng trải ra trên một trận tuyến kéo dãn hơn thế nữa 4500 km từ Bắc Triều Tiên, Đông Bắc Trung Quốc tới Nam hòn đảo Xakhalin và quần hòn đảo Curin với việc giao thông vận tải lối đi bộ, vận chuyển rất là trở ngại vất vả.

Trước khi Liên Xô tiến quân đánh Nhật, ngày 6-8, Mĩ thả bom nguyên tử xuống Hirôsima và ngày 9-8, quả bom nguyên tử thứ hai được thả xuống Nagadaki, hủy hoại 2 thành phố này và làm chết hàng trăm vạn thường dân vô tội (theo thống kê của Nhật Bản, số người chết ở Hirôsima là 247.000 người và Nagadaki – 200.000 người, chưa tính những người dân bị nhiễm xạ chết sau này).

3 giờ sáng ngày 10-8, Chính phủ Nhật gửi cho Mĩ, Anh, Trung Quốc và Liên Xô bản đề xuất kiến nghị xin đồng ý đầu hàng theo Tuyên cáo Pốtxđam (công bố ngày 26-7-1945, lôi kéo Nhật Bản đầu hàng nhưng Nhật khước từ). Liên Xô, Mĩ, Anh, Trung Quốc đã buộc Nhật phải đầu hàng vô Đk.

Ngày 14-8-1945, Nhật hoàng tuyên bố đầu hàng không Đk những nước Đồng minh. Tuy thế, Bộ tư lệnh đạo quân Quan Đông không chịu đầu hàng, vẫn tiếp tục chống cự quyết liệt với quân đội Liên Xô. Ngày 18-8, Hồng quân mới đổ xô lên được quần hòn đảo Curin và ngày 20-8, lấn chiếm những thành phố lớn ở Đông Bắc Trung Quốc (Cáp Nhĩ Tân, Cát Lâm, Trường Xuân); ngày 23-8, chiếm Đại Liên và Lữ Thuận. Ngày 19-8, viên tư lệnh đạo quân Quan Đông đồng ý đầu hàng. Nhưng ở một số trong những nơi, quân đội Liên Xô vẫn phải tiếp tục chiến đấu khoảng chừng 2 tuần lễ nữa mới vượt mặt hoàn toàn quân địch (giết 8 vạn quân, bắt 60 vạn tù binh Nhật, trong số đó có Tư lệnh đạo quân Quan Đông và 148 tướng lĩnh khác).

Có thể nói rằng việc vượt mặt chủ nghĩa quân phiệt Nhật là kết quả của toàn bộ một quy trình chiến đấu nhiều năm của những nước Đồng minh và nhân dân những nước bị Nhật thống trị, còn việc buộc Nhật Bản phải đầu hàng không Đk ngày 14-8-1945 là vì những tác nhân sau này:

Sự sụp đổ của chủ nghĩa phát xít Đức và ltalia ở châu Âu đã làm cho Nhật mất đi một chỗ tựa và đặt Nhật vào thế vô vọng.

Sự thất bại trên những hòn đảo Thái Bình Dương, ở Khu vực Đông Nam Á; sự thiệt hại nặng nề về thủy quân, không quân trong những trận hải chiến với Mĩ; việc oanh tạc liên tục, kinh hoàng của không quân Mĩ kéo dãn nhiều tháng xuống 70 thành phố lớn của Nhật (kể cả thủ đô Tôkiô); việc Mĩ chiếm hữu được hòn đảo Ôkinaoa, cửa ngõ đi vào Nhật Bản; 2 quả bom nguyên tử hủy hoại hai thành phố Hirôsima và Nagadaki, dù là một tội ác man rợ nhưng đã và đang gay ra tâm lí hoảng sợ và làm suy sụp tinh thần của giới cầm quyền Nhật Bản.

Việc Liên Xô tham chiến ở Viễn Đông và xuất kích với một lực lượng rất hùng hậu đã đặt Nhật Bản vào một trong những thế thất bại hoàn toàn không tránh khỏi được.

Ở Trung Quốc, quân giải phóng nhân dân đã chuyển sang tổng phản công và ở nhiều nước Khu vực Đông Nam Á khác, trào lưu chống Nhật đang lên sôi sục (Việt Nam, Inđônêxia, Mã Lai, Miến Điện).

– Sức ép của nhân dân Nhật Bản và áp lực đè nén của phái chủ hàng trong nội bộ giới cầm quyền Nhật.

3. Kết cục của Chiến tranh toàn thế giới thứ hai

Chiến tranh toàn thế giới thứ hai là cuộc trận chiến tranh lớn số 1, quyết liệt nhất và tàn phá nặng nề nhất trong lịch sử loài người (bằng toàn bộ những cuộc trận chiến tranh trong 1000 năm trước đó đó cộng lại).

Tội phạm gây ra cuộc trận chiến tranh đẫm máu và đau thương là bọn phát xít Đức, Italia, Nhật Bản, nhưng chúng hoàn toàn có thể gây ra trận chiến tranh được là vì có những thế lực dung dưỡng, thỏa hiệp với chúng.

Bảng so sánh hai cuộc trận chiến tranh toàn thế giới:

Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất

Chiến tranh toàn thế giới thứ hai

– Những nước tuyên bố tình trạng trận chiến tranh

36

76

– Số người bị động viên vào quân đội (triệu người)

74

110

– Số người chết (triệu người)

13,6

60

– Số người bị thương và tàn tật (triệu người)

20

90

– Chi phí quân sự chiến lược trực tiếp (tỉ đô la)

208

1384

– Thiệt hại về vật chất (tỉ đô la)

388

4000

Số người chết ở 10 nước tham chiến hầu hết trong Chiến tranh toàn thế giới thứ hai (cả quân nhân và thường dân)

Nước

Tổng số người chết

Tỉ lệ % so với dân số năm 1939

Liên Xô

27.000.000

16,2%

Trung Hoa

13500.000

2,2%

Đức

5.600.000

7%

Ba Lan

5.000.000

14%

Nhật Bản

2.200.000

3%

Nam Tư

1.500.000

10%

Pháp

630.000

1,5%

Italia

480.000

1,2%

Anh

382.000

1%

Mĩ

300.000

0,3%

Kẻ gieo gió, phải gặt bão, trận chiến tranh kết thúc với việc sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa phát xít Đức, Italia, Nhật Bản, sự sụp đổ của chính những kẻ đã gây ra trận chiến tranh. Thắng lợi của cuộc trận chiến tranh chống phát xít có ý nghĩa lịch sử trọng đại, làm thay đổi cơ bản tính hình toàn thế giới.

Chiến tranh toàn thế giới thứ hai là cuộc đụng đầu và sự thử thách quyết liệt, toàn vẹn và tổng thể giữa hai thế lực tiến bộ và phản động trên phạm vi toàn toàn thế giới, mở ra thuở nào kì mới của lịch sử toàn thế giới tân tiến.

Sơ kết lịch sử toàn thế giới tân tiến từ 1917 đến 1945

1. Nội dung hầu hết của lịch sử toàn thế giới tân tiến từ 1917 đến 1945

Nội dung hầu hết của lịch sử toàn thế giới tân tiến từ 1917 đến 1945 là cuộc đấu tranh dân tộc bản địa và đấu tranh giai cấp to lớn, quyết liệt, phức tạp giữa một bên là nước xã hội chủ nghĩa (Liên Xô), những dân tộc bản địa bị áp bức, giai cấp công nhân và nhân dân những nước với một bên là chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa quân phiệt, chủ nghĩa phát xít và những thế lực phản động khác nhằm mục đích giành bốn tiềm năng lớn:hòa bình, độc lập dân tộc bản địa, dân chủ và tiến bộ xã hội.Mặt khác, này cũng là cuộc đấu tranh nóng giãy, quyết liệt Một trong những cường quốc nhằm mục đích tranh giành phân loại phạm vi thế lực và thiết lập một trật tự toàn thế giới có lợi cho mình như sự thiết lập và sụp đổ củaHệ thống Vecxai Oasinhtơnsau Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất (từ 1918 đến 1945).

2. Những yếu tố chính yếu của lịch sử toàn thế giới tân tiến từ 1917 đến 1945

Từ 1917 đến 1945, lịch sử toàn thế giới tân tiến gồm có những yếu tố chính yếu sau này:

– Chủ nghĩa xã hội được xác lập thứ nhất ở nuột nước, nằm trong tâm vòng vây của chủ nghĩa tư bản

Để thiết lập nhà nước xã hội chủ nghĩa thứ nhất trên toàn thế giới, nhân dân Liên Xô đã phải trải qua những đoạn đường cách mạng trở ngại vất vả, gian truân với biết bao hi sinh và tổn thất. Cuộc Cách mạng tháng Hai lật đổ chính sách quân chủ chuyên chế Nga hoàng; cuộc Cách social chủ nghĩa tháng Mười đánh đổ chủ nghĩa đế quốc Nga và đưa nước Nga lên con phố xã hội chủ nghĩa; cuộc đấu tranh chống nội loạn và can thiệp vũ trang của 14 nước đế quốc (1918 – 1920) nhằm mục đích bảo vệ cách mạng; công cuộc xây dựng chính sách mới trong trong năm 1921-1941 dẫn đến bước đầu xây dựng được những nền móng của chủ nghĩa xã hội; cuộc trận chiến tranh giữ nước vĩ đại 1941 – 1945 vượt mặt chủ nghĩa phát xít, không riêng gì có bảo vệ được Tổ quốc xã hội chủ nghĩa mà còn góp thêm phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng quả đât. Chỉ trong thuở nào gian rất ngắn, từ một nước nông nghiệp lỗi thời, Liên Xô đã vươn lên trở thành một cường quốc công nghiệp đứng thứ hai trên toàn thế giới, có nền văn hóa truyền thống cổ truyền – giáo dục và khoa học, kĩ thuật tiên tiến và phát triển vào số 1 toàn thế giới. Trong những Đk rất là trở ngại vất vả, nhân dân Liên Xô đã vượt mặt mọi cuộc tiến công thù địch của chủ nghĩa đế quốc và những thế lực phản động luôn chiếm ưu thế gấp bội vẽ sức mạnh kinh tế tài chính và quân sự chiến lược. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới những thành tựu và thắng lợi kì diệu này, nhưng cơ bản nhất là vì tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội (tuy thời gian hiện nay có tồn tại những sai lầm không mong muốn, thiếu sót).

Sự tồn tại và tăng trưởng của nhà nước xã hội chủ nghĩa thứ nhất Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xôviết là nét nổi trội ở thời kì này, có ảnh hưởng và tác động thâm thúy tới tiến trình của lịch sử toàn thế giới.

– Bước chuyển biến của cách mạng thế giớitừ sau Cách mạng tháng Mười Nga

Trước Cách mạng tháng Mười, cách mạng toàn thế giới đang lâm vào cảnh tình trạng trở ngại vất vả. Ở những nước tư bản Âu – Mĩ, trào lưu công nhân lại sự không tương đương về tư tưởng, không thống nhất về đường lối cách mạng, bị chia rẽ về tổ chức triển khai ở những nước thuộc địa và phụ thuộc, trào lưu giải phóng dân tộc bản địa lâm vào cảnh cuộc khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ, chưa tìm ra con phố và phương pháp cách mạng để đi đến thắng lợi; giữa trào lưu công nhân ở những nước tư bản, đế quốc và trào lưu giải phóng dân tộc bản địa ở những nước thuộc địa, phụ thuộc hầu như không còn mối liên quan gì. Cách mạng tháng Mười, bằng lí luận và thực tiễn thắng lợi của tớ, đã thúc đẩy và dẫn tới bước chuyển biến mới của cách mạng toàn thế giới về nội dung, đường lỗi và phương pháp tăng trưởng. Ở nhiều nước, những Đảng Cộng sản Ra đời đảm nhiệm sứ mạng lãnh đạo cách mạng đi theo con phố Cách mạng tháng Mười đã vạch ra, tứccon đường xã hội chủ nghĩa.Phong trào công nhân ở những nước tư bản, đế quốc và trào lưu giải phóng dân tộc bản địa ở những nước thuộc địa, phụ thuộc trở nên gắn bó, phối hợp mật thiết với nhau trong cuộc đấu tranh chống kẻ thủ chung là chủ nghĩa đế quốc. Bước chuyển biến mới này đã thúc đẩy cách mạng toàn thế giới không ngừng nghỉ tăng trưởng: cao trào cách mạng 1918 – 1923; cao trào cách mạng trong năm khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ kinh tế tài chính 1929 – 1933; trào lưu Mặt trận nhân dân chống phát xít trong năm 1936 – 1939; cuộc trận chiến tranh chống phát xít trong năm 1939 – 1945. Quá trình tăng trưởng này là bước tập dượt và sẵn sàng sẵn sàng cơ sở cho thắng lợi của cách mạng toàn thế giới trong năm tiếp theo Chiến tranh toàn thế giới thứ hai.

-Chủ nghĩa tư bản không hề là một khối mạng lưới hệ thống duy nhất trên toàn toàn thế giới

Cách mạng tháng Mười đã đánh đổ chủ nghĩa tư bản ở một khâu quan trọng của nó là đế quốc Nga, chiếm 1/6 diện tích s quy hoạnh trái đất. Cũng từ đó, một xã hội mới Ra đời xã hội xã hội chủ nghĩamà từng bước tăng trưởng của nó đều gây ra một sự tương phản trái chiều với khối mạng lưới hệ thống tư bản chủ nghĩa.

Mặt khác, cuộc Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất không riêng gì có để lại những tổn thất nặng nề về của cải, sinh mạng, làm cho toàn bộ những nước thắng trận và bại trận đều bị suy yếu (trừ Mĩ) nhưng nghiêm trọng hơn, dẫn đến việc phân loại lại toàn thế giới theo ”khối mạng lưới hệ thống Vecxai Oasinhtơn, làm phát sinh những xích míc mới rất là thâm thúy Một trong những đế quốc, tư đó dẫn tới Chiến tranh toàn thế giới thứ hai (từ 1918 đến 1945). Chủ nghĩa tư bản không còn những thời kì ổn định về chính trị, tăng trưởng về kinh tế tài chính kéo dãn như trước kia nữa mà chỉ có thuở nào gian ngắn ngủi trong trong năm 1924 – 1929, rồi tiếp theo đó lâm vào cảnh cuộc khủng hoàng kinh tế tài chính toàn thế giới 1929 – 1933 dẫn tới sự lên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít ở nhiều nước: Italia, Đức, Nhật Bản, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Bungari, Hunggari Kết quả, chủ nghĩa đế quốc đã phân thành hai khối đế quốc trái chiều, khối mạng lưới hệ thống Vecxai Oasinhtơn bị phá vỡ. Chiến tranh toàn thế giới thứ hai bùng nổ, kết thúc thuở nào kì tăng trưởng của lịch sử toàn thế giới tân tiến.

-Cuộc Chiến tranh toàn thế giới thứ hai là cuộc trận chiến tranh gây ra tổn thất về người và của nhiều nhất trong lịch sử.

Kể từ khi Liên Xô tham chiến, trận chiến tranh mang tính chất chất chất chính nghĩa nhằm mục đích giải phóng quả đât khỏi thảm họa phát xít, vì thế thắng lợi của trận chiến tranh đã dẫn đến những biến chuyển cơ bản về tình hình toàn thế giới có lợi cho việc nghiệp đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc bản địa, dân chủ và tiến bộ xã hội.

3. Xu thế tăng trưởng của lịch sử toàn thế giới tân tiến

Từ 1917 đến 1945, cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa xã hội (thời gian hiện nay Liên Xô là người đại diện thay mặt thay mặt) với chủ nghĩa tư bản, cũng như cuộc đấu tranh dân tộc bản địa, đấu tranh giai cấp trong phạm vi từng nước và trên phạm vi toàn toàn thế giới đã trình làng nóng giãy, quyết liệt. Tuy lúc đầu ở thế yếu và nằm trong vòng vây của chủ nghĩa tư bản, nhưng chủ nghĩa xã hội đang không ngừng nghỉ vững mạnh và ngày càng phát huy ảnh hưởng của nó riêng với toàn thế giới. Phong trào cách mạng toàn thế giới đã chuyển sang thời kì tăng trưởng mới, đặt nền móng cho thắng lợi to lớn ở quy trình sau này. Chủ nghĩa tư bản đã mất đi một khâu quan trọng và vị thế của nó bị suy giảm nhiều so với trước kia.

Thắng lợi của cuôc trận chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít đã tạo ra những tiền đề thuận tiện để sự nghiệp đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc bản địa, dân chủ và tiến bộ xã hội tăng trưởng sang thuở nào kì mới.

Theo “Lịch sử toàn thế giới tân tiến”, Nxb. Giáo dục đào tạo và giảng dạy, Tp Hà Nội Thủ Đô, 2009

Reply

4

0

Chia sẻ

Chia Sẻ Link Download Trình bày diễn biến của cuộc trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai miễn phí

Bạn vừa Read nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Trình bày diễn biến của cuộc trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai tiên tiến và phát triển nhất và Share Link Down Trình bày diễn biến của cuộc trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai miễn phí.

Hỏi đáp vướng mắc về Trình bày diễn biến của cuộc trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Trình bày diễn biến của cuộc trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha

#Trình #bày #diễn #biến #của #cuộc #chiến #tranh #thế #giới #thứ

Related posts: