Thủ Thuật Hướng dẫn Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa truyền thống giáo dục có ý nghĩa ra làm sao riêng với việt nam lúc bấy giờ 2022
You đang tìm kiếm từ khóa Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa truyền thống giáo dục có ý nghĩa ra làm sao riêng với việt nam lúc bấy giờ được Update vào lúc : 2022-06-23 10:19:46 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA VÀ XÂY DỰNG CON NGƯỜI MỚI*
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HOÁ
1. Khái niệm văn hoá và danh nhân văn hoá
Một trong những người dân đưa ra khái niệm văn hoá sớm nhất là E. B. Taylo. Trong cuốnVăn hoá nguyên thuỷ(1887), ông ý niệm văn hoá là một phức tạp nhiều mặt, do con người tạo ra và mang tính chất chất xã hội.
Cách hiểu văn hoá ở phương Đông và phương Tây cũng luôn có thể có sự rất khác nhau, nhưng đều phản ánh tính giá trị, thước đo mức độ nhân bản của xã hội và con người, làm cho con người và xã hội ngày một tiến bộ hơn, ngày càng xa rời trạng thái nguyên sơ, xác lập tính người.
UNESCO từ lúc được xây dựng đến nay đã đưa ra một số trong những định nghĩa về văn hoá. Theo tổ chức triển khai này, văn hoá là tổng thể những nét riêng không liên quan gì đến nhau tinh thần và vật chất, văn hoá tương hỗ cho con người tự hoàn thiện, quyết định hành động tính cách riêng của một xã hội, làm cho dân tộc bản địa này khác dân tộc bản địa khác.
Bàn về văn hoá, người ta còn nhận định rằng, đó là yếu tố hiểu biết, tăng trưởng nội tại bên trong của một con người, một dân tộc bản địa, tạo ra lối ứng xử, biểu lộ trình độ “người” trong những quan hệ.
Tháng 8-1943, Hồ Chí Minh đã đưa ra ý niệm về văn hoá như sau: “Vì lẽ sống sót cũng như mục tiêu của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, loài người mới sáng tạo và ý tưởng sáng tạo ra ngôn từ, chữ viết, đạo đức, pháp lý, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn, ở và những phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và ý tưởng sáng tạo đó tức là văn hoá. Văn hoá là yếu tố tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu lộ của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm mục đích thích ứng những nhu yếu đời sống và yên cầu của yếu tố sống sót”(1).Quan niệm của Hồ Chí Minh đã chỉ ra được nguồn gốc động lực và cấu trúc của văn hoá. Quan điểm này còn có tính thừa kế, tăng trưởng và có trước lúc UNESCO Ra đời.
Theo ý niệm chung nhất, là danh nhân văn hoá toàn thế giới phải có sự góp phần xuất sắc cho việc tăng trưởng văn hoá dân tộc bản địa và quả đât, để lại dấu ấn trong quy trình tăng trưởng của văn hoá loài người.
Hồ Chí Minh, danh nhân văn hoá kiệt xuất được UNESCO ghi nhận bởi có sự góp phần quan trọng về nhiều mặt; kết tinh truyền thống cuội nguồn văn hoá hàng nghìn năm của nhân dân Việt Nam. Người là hiện thân cho khát vọng của những dân tộc bản địa trong việc xác lập bản sắc dân tộc bản địa mình và tiêu biểu vượt trội cho việc thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau.
Con đường hình thành danh nhân văn hoá Hồ Chí Minh là một con phố hiếm thấy, phối hợp nghiên cứu và phân tích lý luận với thực tiễn, hoà mình vào môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của giai cấp cần lao. Trong quy trình đó, từ rất sớm. Người đã làhiện thân cho nền văn hoá của tương lai,đang trở thành “lịch sử thuở nào ngay lúc còn sống”.
Trong quy trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Người sớm đưa ra những quan điểm xây dựng nền văn hoá mới Việt Nam, đồng thời Người là kiến trúc sư, tổ chức triển khai, lãnh đạo xây dựng nền văn hoá mới đó.
Là danh nhân văn hoá kiệt xuất, Hồ Chí Minh tượng trưng cao đẹp cho cốt cách văn hoá dân tộc bản địa, thống nhất với những yếu tố văn hoá quả đât. Trên cơ sở những nhận thức khá đầy đủ, đúng đắn về cốt cách văn hoá dân tộc bản địa Việt Nam, Hồ Chí Minh đã kết tinh những giá trị ấy với tinh hoa văn hoá quả đât trên những phương diện rất khác nhau. Đó là văn hoá tình nghĩa, tinh thần nhân văn Việt Nam, sự khoan dung, hoà nhập; lối sống và cách ứng xử… Hồ Chí Minh đã có một sự phối hợp hài hoà, nhuần nhị; đã xử lý và xử lý nhiều xích míc một cách biện chứng. Đúng như triết gia Pháp Patxcan (Pascal) đã viết, người ta không vĩ đại khi chỉ đứng ở một cực, mà phải tiếp nối đuôi nhau hai cực và đắp đầy khoảng chừng giữa.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hoá – một số trong những nội dung cơ bản
2.1. Văn hoá vừa là động lực, vừa là tiềm năng của yếu tố nghiệp cách mạng
Hồ Chí Minh nhận định rằng, văn hoá nói chung, chủ nghĩa Mác-Lênin nói riêng đóng vai trò quan trọng tạo bước nhảy vọt triệt để trong tư duy, hành vi của con người và của những dân tộc bản địa bị áp bức, bị tha hoá đến vương quốc của con người tăng trưởng tự do và toàn vẹn và tổng thể. Ngay từ thời điểm năm 1921, Người đã nói tới “luồng gió từ nước Nga thợ thuyền… đang thổi đến giải độc cho những người dân Đông Dương”; rằng, “những người dân xã hội chủ nghĩa nếu lơ là việc giáo dục, thì giai cấp tư sản thực dân và bản xứ… cứ phụ trách giáo dục bằng phương pháp của chúng… Sự tàn bạo của chủ nghĩa tư bản đã sẵn sàng sẵn sàng đất rồi: Chủ nghĩa xã hội chỉ từ phải làm cái việc là gieo hạt giống của công cuộc giải phóng nữa thôi”(2).
Hồ Chí Minh từng nói tới “văn hoá soi đường cho quốc dân đi”, “phải đem văn hoá lãnh đạo quốc dân để thực thi độc lập, tự cường, tự chủ”(3), phải “xúc tiến công tácvăn hoáđể đào tạo và giảng dạy con người mới và cán bộ mới cho công cuộc kháng chiến kiến quốc”(4).
Văn hoá như một động lực thúc đẩy những dân tộc bản địa đoàn kết và hiểu biết lẫn nhau. Với nhận thức như vậy, bằng sự nỗ lực hoạt động và sinh hoạt giải trí không mệt mỏi trên mặt trận văn hoá thông qua sách, báo, văn thơ… Hồ Chí Minh làm cho những dân tộc bản địa làm rõ bản chất của chủ nghĩa thực dân ở những nước thuộc địa và con phố cách mạng chân chính nên phải thực thi. Trong Hội thảo quốc tế về Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Võ Chí Công nói: “Văn hoá là sợi dây hoàn toàn có thể tiếp nối đuôi nhau nhân dân những nước và những dân tộc bản địa… Sự hiểu biết lẫn nhau, sự học tập và tôn trọng nhau xưa nay đều thể hiện thâm thúy qua văn hoá, nơi triệu tập những biểu lộ rực rỡ nhất của tận tâm và sức sáng tạo của con người”(5).
Hồ Chí Minh nhận định rằng, văn hoá có tác dụng “sửa đổi tham nhũng, lười biếng, phù hoa, xa xỉ, sửa xã hội cũ, xây xã hội mới”. Văn hoá tạo sức mạnh để thắng lợi ngoại xâm theo tinh thần “văn minh thắng bạo tàn”.Kinh tế nâng cao đời sống vật chất, còn văn hoá có tác dụng nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân.
Nếu hiểu “văn hoá là toàn bộ những gì không phải vạn vật thiên nhiên, nghĩa là toàn bộ những gì do con người, ở trong con người và liên quan trực tiếp nhất đến con người” thì khi toàn bộ chúng ta bàn tới con người trong tư tưởng Hồ Chí Minh là thể hiện rõ rệt nhất cả khái niệm văn hoá, cả bản chất của văn hoá theo ý nghĩa vừa là động lực, vừa là tiềm năng của yếu tố nghiệp cách mạng. Hồ Chí Minh dạy: “Vì quyền lợi mười năm thì phải trồng cây. Vì quyền lợi trăm năm thì phải trồng người”(6). “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất thiết yếu”… Con người dân có đạo đức, trí tuệ, văn hoá, sức khoẻ vừa là động lực xây dựng chủ nghĩa xã hội, vừa là tiềm năng của yếu tố nghiệp cách mạng.
2.2. Giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc bản địa và tiếp thu tinh hoa văn hoá quả đât
Hồ Chí Minh có ý thức rõ ràng về giá trị văn hoá dân tộc bản địa, văn hoá tinh thần và văn hoá vật chất. Người nhận định rằng, “càng thấm nhuần chủ nghĩa Mác-Lênin càng phải coi trọng những truyền thống cuội nguồn tốt đẹp của cha ông”. Người ca tụng truyền thống cuội nguồn yêu nước, thương người, tinh thần dân chủ, tinh thần quốc tế, đoàn kết, yêu đời, sáng sủa, ngợi ca những anh hùng và danh nhân Việt Nam. Người giáo dục: “Dân ta phải ghi nhận sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Hồ Chí Minh yên cầu phải “phát huy vốn cũ quý báu của dân tộc bản địa”, tức là Phục hồi cái gì tốt, cái gì không tốt thì phải loại dần ra, tránh tình trạng Phục hồi cả đồng bóng, rước xách thần thánh. Người xác lập truyền thống cuội nguồn “nhân dân ta từ lâu đã sống với nhau có tình có nghĩa”.
Hồ Chí Minh sớm có sắc lệnh về bảo tồn toàn bộ cổ tích trong toàn cõi Việt Nam (Sắc lệnh 65, ký ngày 23-11-1945 quy định trách nhiệm và quyền lợi của Đông Phương Bác Cổ học viện chuyên nghành)(7).
Hồ Chí Minh cũng rất quan tâm đến di sản văn hoá của dân tộc bản địa. Nói chuyện với nghệ sĩ sáo Đình Thìn, Người tâm sự: “Âm nhạc dân tộc bản địa của ta rất độc lạ. Bác đã đi nhiều nước trên toàn thế giới, nhưng Bác vẫn nhớ những câu hát của dân ta. Ta có nhiều câu hát dân ca hay lắm. Bây giờ phải khai thác và tăng trưởng nó lên. Cháu là thanh niên, cháu phải làm nòng cốt tiếp thu và tăng trưởng âm nhạc dân tộc bản địa”(8). Tiếp chuyện nhà văn Đức Irênê Phabe, người đã dịch truyện Kiều trong bảy năm, Hồ Chí Minh nói: “Nguyễn Du là một nhà thơ cổ xưa vĩ đại của chúng tôi… những người dân cộng sản toàn bộ chúng ta rất quý trọng cổ xưa. Có nhiều dòng suối tiến bộ chảy từ ngọn nguồn cổ xưa đó”. Người nhấn mạnh yếu tố với Erích Giôhanxôn: “Mỗi dân tộc bản địa nên phải chăm sóc đặc tính dân tộc bản địa mình trong nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp”(9). Người trân trọng, yêu thích những câu hò xứ Nghệ, xứ Huế và những làn điệu dân ca Việt Nam.
Bảo tồn và tăng trưởng văn hoá dân tộc bản địa đồng thời cần triệt để tẩy trừ mọi di hại thuộc địa và ảnh hưởng nô dịch của văn hoá đế quốc, tôn trọng phong tục tập quán, văn hoá những dân tộc bản địa ít người.
Nói đến văn hoá dân tộc bản địa và để văn hoá dân tộc bản địa có Đk tăng trưởng, Hồ Chí Minh nhận định rằng: “Văn hoá Việt Nam ảnh hưởng lẫn nhau của văn hoá Đông phương và Tây phương chung đúc lại (…). Tây phương hay Đông phương có cái gì tốt ta phải học lấy để phải tạo ra một nền văn hoá Việt Nam. Nghĩa là lấy kinh nghiệm tay nghề tốt của văn hoá xưa và văn hoá nay, trau dồi cho văn hoá Việt Nam thật có tinh thần thuần túy Việt Nam để phù thích hợp với tinh thần dân chủ”(10).
Hồ Chí Minh là người am hiểu những trào lưu nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp Âu, Á. Người hoàn toàn có thể thảo luận một cách tinh xảo về những tác phẩm, những nghệ sĩ đã mạnh dạn phơi trần thực sự xã hội thực dân phong kiến, lôi kéo đấu tranh. Chính vì vậy mà Người từng phát biểu nên phải học hỏi những cái hay của bất kỳ nước nào ở Âu, Mỹ. Người nói với một nhà văn Liên Xô: “Có điều những bạn chớ hiểu là tôi nhận định rằng, chúng tôi nên phải dứt bỏ văn hoá nào đó, dù là văn hoá Pháp đi nữa. trái lại, tôi muốn nói điều khác. Nói đến việc mởrộng kiến thức và kỹ năng của tớ về văn hoá toàn thế giới, mà đặc biệt quan trọng lúc bấy giờ là văn hoá Xôviết – chúng tôi thiếu – nhưng đồng thời phải tránh rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn trở thành kẻ bắt chước… Văn hoá của những dân tộc bản địa khác nên phải được nghiên cứu và phân tích toàn vẹn và tổng thể, chỉ có trong trường hợp đó mới hoàn toàn có thể tiếp thu được nhiều hơn nữa cho văn hoá của chính mình”(11).
Hồ Chí Minh thường nhắc tới tấm gương những danh nhân toàn thế giới và Người khâm phục nền văn hoá nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tốt đẹp truyền thống cuội nguồn của những nước, những dân tộc bản địa như Trung Quốc, Inđônêxia, Ấn Độ,…
Một nhà báo Mỹ đã viết: “Cụ Hồ không phải là người dân tộc bản địa chủ nghĩa hẹp hòi, mà Cụ là một tình nhân mến văn hoá Pháp trong lúc chống thực dân Pháp, một con người biết coi trọng những truyền thống cuội nguồn cách mạng Mỹ trong lúc Mỹ phá hoại giang sơn Cụ”(12).
Theo quy luật hình thành, tăng trưởng của những nền văn hoá, chủ nghĩa Mác-Lênin không riêng gì có là thành phầm riêng của phương Tây, mà có nguồn gốc trong toàn bộ lịch sử văn hoá quả đât. Chủ nghĩa Mác-Lênin là một luận chứng khoa học, một đỉnh điểm của văn hoá loài người về sự việc giải phóng nhân cách và hình thành một xã hội mới, trong số đó “sự tăng trưởng tự do của từng người là yếu tố kiện cho việc tăng trưởng tự do của toàn bộ mọi người”. Vì vậy, với Hồ Chí Minh, trong tiếp thu tinh hoa văn hoá quả đât, cần đặc biệt quan trọng coi trọng việc tiếp thu và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào Đk Việt Nam.
Theo Hồ Chí Minh, văn hoá dân tộc bản địa và văn hoá quả đât quan hệ ngặt nghèo với nhau. Nhưng văn hoá trước hết là yếu tố tồn tại và tăng trưởng của một hiệp hội dân cư bền vững. Yếu tố dân tộc bản địa là yếu tố quyết định hành động nhất của một nền văn hoá. Dựa trên cơ sở gốc là văn hoá dân tộc bản địa, lấy đó là yếu tố kiện, cơ sở để tiếp thu văn hoá quả đât.
2.3. Về mặt trận văn hoá và chiến sỹ văn hoá
Tư tưởng về mặt trận văn hoá và chiến sỹ văn hoá ở Hồ Chí Minh được hình thành từ trong năm 20 của thế kỷ XX tiếp tục tăng trưởng qua những quy trình cách mạng.
Trước hết, Hồ Chí Minh ý niệm rằng: “trong công cuộc thiết kế nước nhà có bốn yếu tố cùng phải để ý quan tâm đến, cũng phải xem là quan trọng ngang nhau: chính trị, kinh tế tài chính, xã hội, văn hoá”(13). Như vậy, văn hoá là một bộ phận hợp thành toàn bộ đời sống xã hội; thiếu nó, cơ chế xã hội không thể tăng trưởng hoàn thiện được.
Nhưng sự tăng trưởng của văn hoá, với tính chất “là một kiến trúc thượng tầng”, không phải “đơn thương độc mã”, mà “những hạ tầng của xã hội có thiết kế rồi, văn hoá mới thiết kế được và đủ Đk tăng trưởng được”(14).
Mối quan hệ giữa văn hoá, văn nghệ với kinh tế tài chính và chính trị được Hồ Chí Minh xác lập: “Văn hóa, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp cũng như mọi hoạt động và sinh hoạt giải trí khác, không thể đứng ngoài, mà phải ở trong kinh tế tài chính và chính trị”(15). Ý nghĩa và bản chất của mặt trận văn hoá và chiến sỹ văn hoá đó đó là ở đoạn đó. Nghĩa là: “Cũng như những chiến sỹ khác, chiến sỹ nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp cónhiệm vụnhất định, tức là phụng sự kháng chiến, phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, trước hết là công, nông, binh”.
Để làm tròn trách nhiệm, chiến sỹ nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp còn tồn tại lập trường vững, tư tưởng đúng. Nói tóm tắt là phải để quyền lợi của kháng chiến, của Tổ quốc, của nhân dân lên trên hết, trước hết”(16).
Mặt trận văn hoá và chiến sỹ văn hoá còn mang nội dung “cái bút là vũ khí sắc bén, bài báo là tờ hịch cách mạng”. Dưới chính sách thực dân Pháp có thứ “văn chương nịnh Tây” và “văn chương cách mạng”. Theo Hồ Chí Minh, khi “dân tộc bản địa bị áp bức, thì văn nghệ cũng mất tự do. Văn nghệ muốn tự do thì phải tham gia cách mạng”. Trong thời kỳ quá độ, “văn nghệ nên phải phê bình rất nghiêm khắc những thói xấu như tham ô, tiêu tốn lãng phí, lười biếng, quan liêu…. và cũng phải ca tụng chân thực những người dân mới, việc mới để làm gương mẫu cho toàn bộ chúng ta ngày này và giáo dục con cháu ta đời sau”.
Hồ Chí Minh tự nhận là “một tình nhân chuộng văn nghệ chứ không phải là một nhà văn nghệ”. Nhưng người nhận xét về vai trò của văn nghệ thật thâm thúy. Người đã phát biểu cảm tưởng bằng thơ khi đọc tập thơ tinh lọc Đường, Tống của “nghìn nhà thơ”:
“Thơ xưa yêu cảnh vạn vật thiên nhiên đẹp,
Mây, gió, trăng, hoa, tuyết, núi, sông;
Nay ở trong thơ nên có thép
Nhà thơ cũng phải ghi nhận xung phong”.
Ngày 3-2-1962 (tối 29 tết nguyên đán), trong buổi chúc tết những nhà khoa học – kỹ thuật, văn nghệ sĩ, Anh hùng lao động, Anh hùng quân đội, nhân sĩ…, Người “ra câu đối để những cụ ông cụ bà, những đồng chí đối lại:
Muốn cho xã hội đều xuân
Nhân sĩ phải là chiến sỹ”(17).
Đó đó đó là tinh thần của “kháng chiến văn hoá và văn hoá kháng chiến”. Tinh thần này thật sự độc lạ và thâm thúy ở đoạn, nó có ý nghĩa riêng với toàn thể quả đât, sống mãi với thời hạn. Người ý niệm nhà văn, nhà báo của mọi dân tộc bản địa vừa “góp thêm phần quý báu trong việc trao đổi văn hoá Một trong những dân tộc bản địa”… vừa “góp thêm phần xứng danh trong trào lưu chống chủ nghĩa đế quốc và chủ nghĩa thực dân, đoàn kết những dân tộc bản địa để đấu tranh cho độc lập, hoà bình, dân chủ và niềm sung sướng cho toàn bộ loài người trên toàn thế giới”(18).
2.4. Văn hoá phục vụ quần chúng nhân dân
Văn hoá phụng sự nhân dân, lấy niềm sung sướng của nhân dân, của dân tộc bản địa làm cơ sở là một quan điểm xuyên thấu trong tư tưởng Hồ Chi Minh về văn hoá.
Trước hết văn hoá phải trở về với sinh hoạt thực tại của con người; phải miêu tả cho hay, cho thật, cho hùng hồn. Muốn vậy phải có cách viết hợp trình độ đại hầu hết đồng bào. Khi cầm bút viết phải tự nêu lên: Viết cho ai? Mục đích viết? Lấy tài liệu đâu mà viết? Viết phải thiết thực, tránh cái lối viết rau muống mà ham dùng chữ… Nói cũng vậy: “Nói ít, nhưng nói cho thấm thía, nói cho chắc như đinh, thì quần chúng thích hơn”.
Ngày 7-10-1945, trong buổi khai mạc Phòng triển lãm văn hoá, Người nói đại ý: những hoạ sĩ của ta đã nỗ lực tìm mọi con phố đi. Nhưng tiếc rằng không thích đi ở dưới đất mà cứ muốn vụt lên trời: chất mơ mộng nhiều quá, mà cái chất thật của yếu tố sinh hoạt rất ít. Thật là một toàn thế giới tiên. Người trần lên tiên có lẽ rằng cũng thích thật. Nhưng nhìn mãi nét trẻ trung không thay đổi rồi cũng nhàm chán, nhạt nhẽo và mới biết rằng: muốn tìm thấy sự thay đổi, sự ham mê thật, phải trở về với cuộc sinh hoạt thực tại của con người”(19).
Khi bàn làm sáchNgười tốt việc tốt(6-1968), Hồ Chí Minh đưa cho mọi người xem một tờ báo có hình vẽ ba cô nàng du kích Tp Hà Nội Thủ Đô, Huế, Sài Gòn và nói: Nếu những chú không tin, những chú thử đem hỏi mấy cháu gái đó xem. Các cháu sẽ nói: những chú vẽ ai, chứ những cháu cầm súng đánh giặc, không bao giờ lại ăn mặc như vậy. Người kết luận “nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp phải gần với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, người vẽ không thể tùy ý muốn tưởng tượng ra thế nào thì cũng khá được, rồi quần chúng phê bình lại bảo người ta dốt”(20).
Để văn hoá thực sự phục vụ quần chúng nhân dân ngoài việc đi vào quần chúng cổ động, biểu dương sự nghiệp cách mạng của nhân dân, anh chị em văn hoá và trí thức còn phải nhìn nhận, nhìn nhận đúng nhân dân. Theo Người, quần chúng là những người dân không phải chỉ sáng tạo ra của cải vật chất cho xã hội mà còn là một những tác giả nữa. Tục ngữ, vè, ca dao… là “những hòn ngọc quý”, vừa rất hay, lại rất ngắn chứ không “trường thiên đại hải”, dây cà ra dây muống. Quần chúng còn là một đối tượng người dùng phản ánh. Công cuộc kháng chiến và xây dựng của quần chúng là “một kho nguyên vật tư vô tận cho những tác phẩm xuất bản”. Khi nêu yếu tố: “Lấy tài liệu đâu mà viết?”, Hồ Chí Minh nói: “Muốn có tài năng liệu phải nghe đồng bào, chiến sỹ, hỏi nhân dân; phải thấy, xem, ghi chép…”(21). Người xác lập: “Chỉ có nhân dân mới nuôi dưỡng cho sáng tác của nhà văn bằng những nguồn nhựa sống. Còn nếu nhà văn quên điều này – nhân dân cũng tiếp tục quên anh ta”(22). Quần chúng còn là một những người dân kiểm nghiệm thành phầm. Vì vậy, viết xong đọc đi, sửa lại bốn, năm lần chưa đủ, mà “phải nhờ một số trong những đồng chí công, nông, binh đọc lại. Chỗ nào ngúc ngoắc, chữ nào khó hiểu, họ nói ra cho thì phải sửa lại”(23). Cuối cùng phải thấy rằng, đồng bào đang chờ đón và phải được thưởng thức những thành phầm văn hoá.
Với tinh thần đó, Hồ Chí Minh nhấn mạnh yếu tố: “Cách thao tác, cách tổ chức triển khai, rỉ tai, tuyên truyền, khẩu hiệu, viết báo, v.v… của toàn bộ chúng ta, đều phải lấy câu này làm khuôn phép:Từ trong quần chúng ra. Về sâu trong quần chúng”(24).Người căn dặn: Phải học cách nói của quần chúng. Mỗi tư tưởng, mỗi câu nói, mỗi chữ viết phải tỏ rõ cái tư tưởng và lòng ước ao của quần chúng. Phải luôn luôn dùng những lời lẽ, những thí dụ giản đơn, thiết thực và dễ hiểu. Làm thế nào cho ai cũng hiểu… Trước khi nói phải nghĩ cho chín. Nhớ tục ngữ “Chó ba quanh mới nằm. Người ba năm mới tết đến nói”(25). Người nhắc nhở những nhà văn hoá phải để ý quan tâm đến nhi đồng, tôn trọng phong tục, văn hoá những dân tộc bản địa thiểu số, làm cho vườn hoa văn hoá dân tộc bản địa sắc tố, muôn hương.
2.5. Xây dựng nền văn hoá mới Việt Nam
Những lãnh tụ của giai cấp vô sản, trong lúc thiết kế xây dựng xã hội tương lai đã nhấn mạnh yếu tố tới việc thiết yếu xây dựng nền văn hoá mới.
Hồ Chí Minh quan tâm tới việc xây dựng một xã hội mới vững chãi, lâu dài trên toàn bộ những nghành, trong số đó có cuộc cách mạng trên nghành văn hoá.
Ngay từ những ngày đầu hoạt động và sinh hoạt giải trí cách mạng, Hồ Chí Minh, trong lúc tố cáo nền giáo dục thực dân, chủ trương ngu dân của Pháp ở Việt Nam, đã quan tâm tới việc xây dựng một xã hội mới tốt đẹp. TrongChánh cương vắn tắt(1930), Người nêu phương diện xã hội lên số 1, trong số đó đề cập “nam nữ bình quyền”, “phổ thông giáo dục theo công nông hoá”. Năm 1943, Người đã có dự tính xây dựng nền văn hoá dân tộc bản địa gồm 5 điểm lớn.Xây dựng tâm ý:tinh thần độc lập tự cường.Xây dựng luân lý:biết quyết tử mình, làm lợi cho quần chúng.Xây dựng xã hội:mọi sự nghiệp có liên quan đến phúc lợi của nhân dân trong xã hội.Xây dựng chính trị:dân quyền.Xây dựng kinh tế tài chính.
Sau Cách mạng Tháng tám, ngay trong lúc đang tăng cường cuộc kháng chiến chống Pháp. Người xác lập rõ vai trò của văn hoá, phối hợp ngặt nghèo văn hoá với kháng chiến “văn hoá hoá kháng chiến, kháng chiến hoá văn hoá”, phối hợp kháng chiến với kiến quốc. Trong trách nhiệm xây dựng nền văn hoá mới, Người lưu ý đến ba nội dung với ý nghĩa là tính chất của nền văn hoá mới: Dân tộc, khoa học, đại chúng.
Trong cách social chủ nghĩa, Người chủ trương xây dựng nền văn hoá mới có nội dung xã hội chủ nghĩa và tính chất dân tộc bản địa.
Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng nền văn hoá mới Việt Nam có sự vận dụng sáng tạo và tăng trưởng chủ nghĩa Mác-Lênin. Người quan tâm từ sớm, khi đang tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc bản địa. Người chủ trương xây dựng nền văn hoá toàn vẹn và tổng thể, gồm có văn hoá, chính trị, kinh tế tài chính, xã hội. Đặcbiệt Người nhấn mạnh yếu tố những nét rực rỡ trong đạo đức của nền văn hoá phương Đông. Thực chất tư tưởng Hồ Chí Minh về xâydựng nền văn hoá Việt Nam có 3 mặt thống nhất với nhau.Thứ nhất,đó là củng cố, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hoá dân tộc bản địa.Thứ hai,là khắc phục những thiếu vắng của văn hoá truyền thống cuội nguồn.Cuối cùng,là tạo ra những giá trị của nền văn hoá tương lai, hoàn thiện nhân cách, hướng con người tới chân, thiện, mỹ.
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG CON NGƯỜI MỚI
1. Xây dựng con người mới – yếu tố có ý nghĩa kế hoạch
Văn hoá là những giá trị do con người sáng tạo ra và trách nhiệm cơ bản của văn hoá là xây dựng con người với khá đầy đủ đủ đức, trí, thể, mỹ. Theo Hồ Chí Minh, đó là những con người nhân, nghĩa, trí, tín, dũng, liêm, trung, hiếu.
Chủ nghĩa xã hội được xây dựng bằng sức mạnh mẽ và tự tin của những con người mới và con người mới cũng là tiềm năng cao nhất của chủ nghĩa xã hội.
Hồ Chí Minh coi sự nghiệp trồng người là một kế hoạch, vì quyền lợi “trăm năm”. Trước khi qua đời, Hồ Chí Minh vẫn trăn trở với kế hoạch trồng người: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất thiết yếu”. Về mặt lý luận, phải có nền kinh tế thị trường tài chính mới – nền kinh tế thị trường tài chính xã hội chủ nghĩa – thì mới có con người mới. Nhưng điều này tránh việc hiểu máy móc rằng, kinh tế tài chính đi trước, văn hoá đi sau. Ở đây có sự tác động qua lại biến chứng: văn hoá thúc đẩy kinh tế tài chính và kinh tế tài chính lại thúc đẩy văn hoá. Cho nên muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết nên phải có những con người xã hội chủ nghĩa. Con người xã hội chủ nghĩa vừa là động lực, vừa là tiềm năng của yếu tố nghiệp xây dựng giang sơn.
2. Xây dựng con người toàn vẹn và tổng thể
Muốn xây dựng con người mới trước hết phải hiểu, xem xét và nhìn nhận đúng con người – con người thành viên, hiệp hội, tập đoàn lớn lớn, giai cấp, dân tộc bản địa, quả đât, khu vực, toàn thế giới – nhưng trước hết và xuyên thấu là con người thành viên trong hiệp hội dân tộc bản địa Việt Nam.
Việc nhìn nhận con người Việt Nam cần xuất phát từ cội rễ lịch sử – văn hoá dân tộc bản địa – một dân tộc bản địa giàu lòng yêu nước và bác ái cần mẫn, thông minh, sáng tạo, có tình, có nghĩa, hiếu học…
Hồ Chí Minh yên cầu khi xem xét, nhìn nhận con người cần để ý quan tâm rằng từng người đều phải có tốt, có xấu ở trong tâm, có điểm hay, điểm dở. Mỗi người lại sở hữu những tình hình, Đk, đặc tính riêng, không còn ai giống ai. Mặt khác, trong toàn thế giới cái gì rồi cũng biến hoá. Quá khứ, hiện tại và tương lai của mọi người không phải giống nhau.
Hồ Chí Minh quan tâm tới việc xây dựng con người dân có mục tiêu và lối sống cao đẹp, có bản lĩnh chính trị vững vàng. Người nói tới việc xây dựng con người của chủ nghĩa xã hội có tư tưởng và tác phong xã hội chủ nghĩa với những nội dung cơ bản:
– Có ý thức làm chủ, tinh thần tập thể xã hội chủ nghĩa và tư tưởng “mình vì mọi người, mọi người vì mình”.
– Cần kiệm xây dựng giang sơn, nhiệt huyết bảo vệ Tổ quốc.
– Có lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần quốc tế trong sáng.
Hồ Chí Minh quan tâm tới việc tu dưỡng về đạo đức cách mạng; tu dưỡng về trí tuệ, trình độ văn hoá khoa học – kỹ thuật, ngoại ngữ.
Người nhấn mạnh yếu tố tới việc nâng cao trình độ lý luận chính trị. Lý luận cùng với kinh nghiệm tay nghề thực tiễn như hai mắt của con người.
Theo Hồ Chí Minh, những con người mới cũng cần phải có sức khoẻ với ý nghĩa khá đầy đủ của ý niệm sức khoẻ: vật chất và tinh thần, thể xác và tâm hồn.
Những quan điểm của Hồ Chí Minh về con người và xây dựng con người mới đã cho toàn bộ chúng ta biết sự nhìn nhận, phân tích khách quan, toàn vẹn và tổng thể, biện chứng của Người về bản chất con người là tổng hoà những quan hệ xã hội.
3. Những giải pháp xây dựng con người mới
Xây dựng con người mới với những đức tính nêu trên có nhiều giải pháp rất khác nhau, phối hợp ngặt nghèo với nhau. Có thể nêu lên hai giải pháp như thể con phố hình thành con người mới.
3.1. Phê phán, đấu tranh, chống lại những tư tưởng, tác phong xấu, những hiện tượng kỳ lạ phi đạo đức, phản văn hoá, những tàn dư của đạo đức và lối sống cũ.Đó là:
– Chủ nghĩa thành viên.
– Quan liêu mệnh lệnh.
– Tham ô, tiêu tốn lãng phí.
– Bảo thủ rụt rè.
…
Sinh thời, Hồ Chí Minh gọi đó là một loại bệnh, hơn thế nữa, là một loại giặc, giặc nội xâm, giặc ở trong tâm. Người có bệnh thì phải uống thuốc để chữa bệnh, có khi phải dùng “thuốc đắng” để “giã tật”. Đã là giặc thì phải có những chủ trương, giải pháp để chống lại, loại trừ, phải đồng ý những quyết tử, mất mát.
3.2. Giáo dục đào tạo và giảng dạy, rèn luyện
Chống phải song song với xây, lấy xây làm chính. Trong quy trình xây phải nâng cao trình độ giác ngộ của từng người.
Biện pháp quan trọng số 1 và xuyên thấu là tự phê bình và phê bình một cách thiết thực, thân ái, có lý, có tình.
Trong sự nghiệp xây dựng con người mới, Hồ Chí Minh rất coi trọng việc giáo dục, rèn luyện theo gương “người tốt việc tốt”. Hồ Chí Minh là người khởi xướng và chăm sóc vun trồng từng người tốt, việc tốt. Theo Người những tấm gương sáng sẽ có được tác dụng to lớn lôi cuốn, động viên trào lưu.
Kết hợp trường học, mái ấm gia đình, xã hội với những tổ chức triển khai chính trị – xã hội cũng là một giải pháp tốt để giáo dục tư tưởng, thái độ, hoạt động và sinh hoạt giải trí và sinh hoạt hằng ngày của từng người.
Hồ Chí Minh nhận định rằng, những đức tính tốt của con người không phải có sẵn hoặc do trên trời rơi xuống. Nó được thể hiện qua thực tiễn cách mạng, nhờ đấu tranh, rèn luyện, giáo dục và trau dồi, tu dưỡng hằng ngày.
III. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ VÀ XÂY DỰNG CON NGƯỜI MỚI TRONG SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
1. Xây dựng và tăng trưởng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến và phát triển, đậm đà bản sắc dân tộc bản địa theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Là thành viên của UNESCO, Chính phủ Việt Nam đã xây dựng Ủy ban vương quốc thập kỷ văn hoá và tăng trưởng (1989-1999) theo nội dung của UNESCO đã phát động: Độc lập của mỗi dân tộc bản địa, dân chủ cho nhân dân và tự do cho từng con người. UNESCO lo âu thâm thúy trước những biểu lộ đầu độc môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên xã hội, gây nguy hại đến môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thông thường của mọi người. Bởi vậy, tổ chức triển khai này đề xuất kiến nghị phải “tiếp thêm sức mạnh cho nền văn hoá của xã hội đương thời, và nâng nó lên ngang tầm với việc tăng trưởng kinh tế tài chính và sự phồn vinh của xã hội; làm cho những nhà lãnh đạo toàn thế giới lĩnh hội được tầm cỡ tăng trưởng của văn hoá”.
Chúng ta đang sống những thập kỷ đầu của thế kỷ XXI, một thiên niên kỷ mới, ghi lại bước tiến bộ của loài người. Nếu toàn bộ chúng ta “xa rời những giá trị truyền thống cuội nguồn sẽ làm mất đi bản sắc dân tộc bản địa, đánh mất bản thân mình, trở thành cái bóng mờ của người khác, của dân tộc bản địa khác”(26). Mặt khác, người ta không thể sống một mình với cội rễ. Thậm chí cội rễ này cũng tiếp tục khô héo nếu nó không vươn ra dưới mặt trời và không khí tự do. Chỉ khi đó cội rễ mới đem dinh dưỡng đến cho anh. Chỉ khi đó môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường mới đâm cành trổ hoa… Vấn đề ở đấy là làm thế nào đã có được sự cân đối” (Nêru).
Đảng ta xác lập: Văn hoá là nền tàng tinh thần của xã hội, là tầm cao chiều sâu về trình độ tăng trưởng của dân tộc bản địa, kết tinh những giá trị tốt đẹp tuyệt vời nhất trong quan hệ giữa người với những người, người với xã hội, với vạn vật thiên nhiên. Văn hoá là động lực, tiềm năng của yếu tố nghiệp cách mạng. Trong những tư tưởng chỉ huy xây dựng nền văn hoá tiên tiến và phát triển, đậm đà bản sắc dân tộc bản địa thì độc lập dân tộc bản địa gắn sát chủ nghĩa xã hội là tư tưởng chỉ huy số 1.
Những nội dung lớn được cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng trình diễn trong quyển sáchVăn hoá và thay đổi,tức văn hoá là thay đổi, thay đổi là văn hoá. Ông nhận định rằng: “thay đổi và văn hoá quan hệ mật thiết với tư tưởng Hồ Chí Minh như hình với bóng”.
Ngày nay quả đât đang để ý quan tâm tới và tôn vinh văn hoá phương Đông. Trả lời một nhà báo Pháp, ông Lý Quang Diệu nhận định rằng: “Chúng tôi (châu Á) không theo quy mô phương Tây. Chúng tôi có mẫu số chung, một truyền thống cuội nguồn văn hoá đặt quyền lợi chung lên trên quyền lợi thành viên”. Ông xác lập: “Lợi ích hiệp hội luôn luôn đứng cao hơn quyền lợi thành viên đó là phương pháp Singapo”(27).
Xây dựng và tăng trưởng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến và phát triển, đậm đà bản sắc dân tộc bản địa theo tư tưởng Hồ Chí Minh cần nhận thức và hành vi theo những nội dung cơ bản sau:
– Trước hết phải thấy vị trí và vai trò của văn hoá trong xã hội. UNESCO nhắc nhở những nhà lãnh đạo toàn thế giới cần quan tâm đến văn hoá. Bởi vì, “sự tăng trưởng của xã hội xét đến cùng là yếu tố tăng trưởng của văn hoá”; “sự thăng hoa của văn hoá là đỉnh điểm nhất của yếu tố tăng trưởng”.
Phát triển kinh tế tài chính phải có gia tài văn hoá như thể “hệ điều tiết” xã hội. Cách mạng khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển, tăng cường công nghiệp hoá, tân tiến hoá phải được thai nghén và nuôi dưỡng trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên văn hoá.
– Nghiên cứu thấu đáo, toàn vẹn và tổng thể văn hoá dân tộc bản địa và văn hoá phương Đông để thấy rằng, sức mạnh văn hoá Việt Nam không những giúp toàn bộ chúng ta đánh thắng ngoại xâm mà còn là một vũ khí tinh thần giúp ta trong xây dựng giang sơn.
– Xây dựng nền văn hoá mới phải toàn vẹn và tổng thể nhưng để ý quan tâm hai yếu tố quan trọng số 1: đó là yếu tố nghiệp của quần chúng nhân dân và vai trò lãnh đạo của Đảng. Đảng phải trở thành văn hoá, là đạo đức, là văn minh, tiêu biểu vượt trội cho trí tuệ, lương tâm của dân tộc bản địa và thời đại.
– Xây dựng và tăng trưởng nền văn hoá Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh là giữ gìn Tổ quốc ta mãi mãi là vương quốc văn hiến, dân tộc bản địa ta là một dân tộc bản địa văn hoá, nền văn hoá việt nam không ngừng nghỉ tăng trưởng, xứng danh với tầm vóc của dân tộc bản địa và thời đại.
2. Xây dựng con người mới trong thời kỳ tăng cường công nghiệp hoá, tân tiến hoá giang sơn theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Việc tu dưỡng và xây dựng con người mới đó đó là góp thêm phần nhân sức mạnh và hiệu suất cao của con người trong sự nghiệp xây dựng chính sách mới, làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội cống bằng, dân chủ, văn minh.
Trong sự nghiệp thay đổi, Đảng ta đã xác lập trách nhiệm xây dựng con người về trí tuệ, đạo đức, tâm hồn, tình cảm, lối sống, có nhân cách tốt đẹp, có bản lĩnh vững vàng.Đó là những con người theo truyền thốngNhân, Trí, Dũngcủa dân tộc bản địa. Đây là phẩm chất toàn vẹn mà Hồ Chí Minh thường xuyên chăm sóc giáo dục cán bộ, đảng viên và nhân dân ta. Người đó đó là bậc đại nhân, đại trí, đại dũng, hình tượng triệu tập của truyền thống cuội nguồn đó.
Nghị quyết hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khoá VIII nêu trách nhiệm số 1 xây dựng và tăng trưởng văn hoá là xây dựng con người Việt Nam với những đức tính sau:
– Có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc bản địa, phấn đấu vì độc lập dân tộc bản địa và chủ nghĩa xã hội, có ý chí vươn lên đưa giang sơn thoát khỏi nghèo nàn, lỗi thời, đoàn kết với nhân dân toàn thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc bản địa, dân chủ và tiến bộ xã hội.
– Có ý thức tập thể, đoàn kết, phấn đấu vì quyền lợi chung.
– Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân nghĩa, tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của hiệp hội; có ý thức bảo vệ và cải tổ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sinh thái xanh.
– Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỹ thuật, sáng tạo, năng suất cao vì quyền lợi của tớ mình, mái ấm gia đình, tập thể và xã hội.
– Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ trình độ, trình độ thẩm mỹ và làm đẹp và thể lực.
Trung thành với tư tưởng Hồ Chí Minh, Văn kiện Đại hội IX, Đảng Cộng sản Việt Nam xác lập xây dựng và tăng trưởng nền văn hoá tiên tiến và phát triển, đậm đà bản sắc dân tộc bản địa theo khuynh hướng xã hội chủ nghĩa. Về quan hệ giữa văn hoá với xây dựng con người mới, Văn kiện Đại hội IX chỉ rõ: Nhiệm vụ TT của yếu tố nghiệp văn hoá là tu dưỡng con người Việt Nam về trí tuệ, bản lĩnh, đạo đức, tâm hồn, tình cảm, lối sống, nhân cách, xây dựng toàn thế giới quan khoa học, nhân sinh quan xã hội chủ nghĩa, hướng con người tới những giá trị chân, thiện, mỹ. Chính sách văn hoá khuynh hướng về phía việc xây dựng con người Việt Nam có tinh thần yêu nước và yêu chủ nghĩa xã hội, có ý thức tự cường dân tộc bản địa, trách nhiệm cao trong lao động, có lương tâm nghề nghiệp, có tác phong công nghiệp.
––––––––––––––––
Chú thích:
* Theo Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị – Hành chính, H.2011.
Người sưu tầm Trần Đình Giao CC văn hóa truyền thống
Reply
5
0
Chia sẻ
Chia Sẻ Link Down Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa truyền thống giáo dục có ý nghĩa ra làm sao riêng với việt nam lúc bấy giờ miễn phí
Bạn vừa tìm hiểu thêm tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa truyền thống giáo dục có ý nghĩa ra làm sao riêng với việt nam lúc bấy giờ tiên tiến và phát triển nhất và Share Link Down Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa truyền thống giáo dục có ý nghĩa ra làm sao riêng với việt nam lúc bấy giờ Free.
Giải đáp vướng mắc về Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa truyền thống giáo dục có ý nghĩa ra làm sao riêng với việt nam lúc bấy giờ
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa truyền thống giáo dục có ý nghĩa ra làm sao riêng với việt nam lúc bấy giờ vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha
#Quan #điểm #của #Hồ #Chí #Minh #về #văn #hóa #giáo #dục #có #nghĩa #như #thế #nào #đối #với #nước #hiện #nay